Nýtt kvennablað - 01.02.1942, Page 11

NÝTT KVENNABLAÐ
7
Nú c'r það kynlegt, að liið eina, sem lögin nú á
línium synja konum um að gera, eru þeir lilul-
ir, sem þær liaía sannað að þær gela gert. l’að
er engin lög lil, sem banna konuni að rita sjón-
leiki eins og sjónleiki Shakespeares eða söng-
leiki eins og söngleiki Mozarts. En hefði Elísa-
bel drottning eða Viktoría drottning eigi erft
konungsvöld, befði þeim ekki verið trúað fyrir
binu minnsta pólitíska embætli og þó sýndi
Elísabet, að bún var vaxin binum örðuguslu
hlutverkum. Ef vér leiddum hjá oss allar sál-
fræðilegar rannsóknir og ef reynslan sannaði
nokkuð, þá mundi það vera, að það, sem kon-
um er bannað að gera, er bið eina, sem þær eru
sérstaklega lagaðar fyrir; þar sem þeim hefir
gefizl koslur á að stjórna, liafa þær sýnt frábæra
hæfileika, |)ólt þær bafi sjaldan fengið tækifæri
lil þess, en bins vegar fer því fjarri, að þær bafi
að sama skapi aflað sér ágætis á þeim heiðurs-
brautum, sem að ytra áliti hafa staðið þeim opn-
ar. Vér vitum hversu fáir stjórnandi drotlningar
mannkynssagan getur um i samanburði við
fjöldann af konungum, en af þessum fáu drottn-
ingum hefir miklu fleirum að tiltölu verið sú
list lagin að stjórna vel, jafnvel ])ólt margar
þeirra hafi selið að völdum, þegar illa stóð á.
Hér má einnig geta ]>ess, að þær hafa oft og ein-
all áunnið sér orðstír með þeim eiginleikum,
sem gagnstæðastir eru því lundarfari, sem menn
samkvæmt gamalli hefð imynda sér að sé ein-
kenni þeirra; þær bafa gelið sér jafnmikinn
orðstír með feslu og krafti í stjórninni sem með
hyggindum. --------Það liggur i augum uppi,
að þetta er sannleikur, þegar vér athugum bæði
Asiu og Evrópu. Þegar Hindúafurstadæmi er
stjórnað mcð atorku, árvekni og sparsemi, þegar
þar ríkir gott skipulag, en engin kúgun, þegar
aluiryrkja er útbreidd og þjóðin er farsæl, ])á er
í ])rem lilfellum af fjórum slíku furstadæmi
stjörnað af konu. Því fór fjarri að eg sæi þenn-
an sannleik fyrir, en eg hef uppgötvað hann,
þegar eg sem indverskur embættismaður
bafði lengi fengizt við indversk stjórnmál.
Þegar vér bugleiðum að ])essar furstakonur hafa
aldrei komið fram opinberlega, aldrei talað við
nokkurn mann, sem ekki er úr fjölskyldu þeirra,
nema bak við gluggatjald, og að þær kunna ekki
að lesa, og þó að þær gerðu það, þá er ekki nokk-
ur bók til á þeirra máli, sem gæti gefið þeim hug-
mynd um stjörnmál, ])á er þetta mjög Ijóst dæmi
um það, að konur eru vel fallnar til að stjórna.
— I sögu Frakklands má finna tvo kon-
Elísabet
Björnsdóttir
F. 23. marz 1878.
I). 5. janúar 1942.
Þegar Guðmundur Björnsson landlæknir
missti fyrri konu sina frá 7 börnum, sótti liann
unga systur sína norður i Vatnsdal og fól henni
umsjá heimilisins. Þannig fluttist Elísabet úr
sveitinni sinni, sem hún ætíð unni, og frá æll-
fólkinu heima. En hún festi yndi hjá bróður-
börnunum móðurlausu, og var með bróður
sinum og bans fólki ætíð síðan.
Það er sjálfsagt meiri vandi en virðist í svip-
inn að vera þannig með sínum, en kærleiks-
lund hennar leil yfir þann vanda, með þvi að
levsa liann af beztu gelu, og öllum til bless-
unar, sem störf bennar náðu til.
Er bróðurbörnin stækkuðu og þurftu frænku
sinnar minna með, tók Elísabet þátt í fleiru
en beimilisumbyggjmmi.Varbúnumsjönarkona
á Þjóðminjasafninu i mörg ár, og starfaði i
Kvenréttindafélagi íslands um langt skeið, og í
stjórn þess nokkur ár. Látbragð hennar, greind,
stilling og mannkostir voru æ þeir sömu, svo
gott þötti öðrum með lienni að vera, og með
henni að vinna. Aldrei þurfti hún fremsla sæt-
ið, og þótli jafnvel betra að láta lilið á sér bera,
en hún hafði eigi að siður virðingu og traust
allra, sem hana þekktu.
Það er naumast fallegt að teygja lopann um
dáið fólk, sem svo hljóðlátu og fögru lífi hefir
lifað, sem Elísabet Björnsdóttir, líl’ þeirra er
listaverk, sem innri sjón nær, en ekki orðskrúð.
G. St.
unga, sem bafa um mörg ár af frjálsum vilja
falið konum stjórnarvöldin; annar þcirra fékk
þau í bendur móður sinni, binn systur sinni.
Hinn fvrri, Karl áttundi, var barn að aldri, en
fór í öllum athöfnum sínum eftir álcvörðun