Morgunblaðið - 01.07.2009, Qupperneq 4

4 FréttirINNLENT
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 1. JÚLÍ 2009
Birt með fyrirvara um prentvillur. Heimsferðir áskilja sér rétt til
leiðréttinga á slíku. Ath. að verð getur breyst án fyrirvara.
Verð kr. 39.990
Netverð á mann. Flugsæti báðar leiðir
með sköttum. Sértilboð 26. júní.
Ath. aðeins örfá sæti á þessu sértilboði.
Verð kr. 19.990
Netverð á mann. Flugsæti aðra leið með
sköttum (KEF-BCN). Sértilboð 26. júní.
Ath. aðeins örfá sæti á þessu sértilboði.
Allra síðustu sætin!
Barcelona
26. júní
frá kr. 19.990
Skógarhlíð 18 • sími 595 1000 • www.heimsferdir.is
Heimsferðir bjóða frábær sértilboð á flugi til Barcelona 26. júní. Gríptu þetta frábæra
tækifæri og njóttu þín í borginni sem býður frábært mannlíf og fjölbreytni í menn-
ingu, afþreyingu að ógleymdu fjörugu strandlífi og endalausu úrvali veitingastaða
og verslana.
Eftir Andra Karl
andri@mbl.is
„ÞAÐ LIGGUR fyrir að Norður-
löndin lána okkur ekki nema við
ljúkum þessu máli. Lánafyrir-
greiðsla Alþjóðagjaldeyrissjóðsins
(IMF) hangir á þessu máli. Efna-
hagslegar afleiðingar eru því aug-
ljósar,“ sagði fulltrúi úr íslensku
Icesave-samninganefndinni eftir
fund með fjölmiðlum í gær. Á fund-
inum kynntu forsætisráðherra, fjár-
málaráðherra og viðskiptaráðherra
frumvarp um ríkisábyrgð vegna Ice-
save-skuldanna.
Jóhanna Sigurðardóttir forsætis-
ráðherra sagðist sjálf hafa óbilandi
trú á því að meirihluti sé fyrir frum-
varpinu á þinginu. „Það hvarflar
ekki að mér að þetta verði fellt, ég
hef fulla trú á því að þetta verði
samþykkt.“ Spurð út í hvaða staða
komi upp verði því hafnað sagði Jó-
hanna: „Ef það kemur einhver slík
spurning upp þá svörum við henni
þegar þar að kemur.“ Hún bætti við
að hún teldi sig ekki þurfa varaáætl-
un.
Við kynningu sína á frumvarpinu
sagði Jóhanna að sér væri til efs að
nokkurn tíma hefði trúnaði verið af-
létt af eins mörgum skjölum í
tengslum við einstakt mál. Hún
sagði það til marks um að rík-
isstjórnin leggi gríðarlega áherslu á
að öll gögn verði opinberuð þannig
að allir hafi kost á því að kynna sér
Icesave-málið til hlítar. „Það er
sannfæring mín að þegar farið hefur
verið yfir þessi gögn muni það sýna
að ríkisstjórninni var nauðugur einn
kostur að gera þessa samninga. Það
var ekki hægt að víkjast undan því.“
„Menn voru búnir að kyngja“
Steingrímur J. Sigfússon fjár-
málaráðherra sagði síðar að sjá
mætti á gögnunum að aðrar leiðir
en samningsleiðin voru lokaðar.
Ekki aðeins það heldur hafi þær
verið lokaðar síðan í nóvembermán-
uði, mánuði eftir að bankakerfið ís-
lenska – og þar með Icesave –
hrundi.
„Menn voru búnir að kyngja
þeirri niðurstöðu að það væri ekki
önnur lausn í boði en samn-
ingalausn, pólitísk lausn,“ sagði
Steingrímur og bætti við að dóm-
stólaleiðin hefði endanlega lokast 7.
janúar þegar frestur rann út til að
stefna breskum stjórnvöldum vegna
aðgerða þeirra.
Hann sagði betri samning vera
eina annan möguleikann, ef menn
tryðu því þá að betri samning væri
hægt að fá. Sjálfur benti ráðherrann
á að samningurinn væri mun betri
en sá sem stefndi í hjá fyrri rík-
isstjórn.
Ráðherrann tók svo fram að ekki
væri hægt að gera mun á Lands-
bankanum í London og Húsavík,
enda hefði bankinn safnað inn á inn-
lánsreikninga Icesave í gegnum
útibú sitt en ekki dótturfélag. Hann
sagði það svo vekja sérstaklega at-
hygli að í maí 2008 hefði Lands-
bankinn byrjað með Icesave í Hol-
landi og fram að hruni hefði tekist
að safna 1,67 milljörðum evra.
Eina lausnin í boði
 Fjármálaráðherra segir aðrar leiðir í Icesave-málinu hafa
lokast í nóvember  Dómstólaleiðin endanlega í janúar
SAMNINGAFERLIÐ vegna Icesave-skuldanna hefur tekið tæpa níu mán-
uði. Fengnir hafa verið innlendir og erlendir sérfræðingar að málinu. Á
fundinum í gær kom fram að samninganefndin hefði reynt sitt allra besta
til að fá sem hagstæðastan samning.
Gylfi Magnússon, viðskiptaráðherra, sagði því fara fjarri að Ísland réði
ekki við þessar skuldbindingar. Samkvæmt varfærnu mati eigi eignir
Landsbankans að duga fyrir þremur fjórðu hlutum höfuðstólsins. Líklega
standi eftir einn milljarður evra í höfuðstól og svo bætist við einn millj-
arður að auki í vexti. Gjaldeyristekjur séu hins vegar um fimm milljarðar
evra ár hvert og hafi aukist á undanförnum árum.
Ráðum vel við skuldbindingarnar
Morgunblaðið/Heiddi
Kynning Gylfi Magnússon, Jóhanna Sigurðardóttir og Steingrímur J. Sigfússon svöruðu spurningum fjölmiðla.
Ekkert plan B
www.mbl.is/sjonvarp
mbl.is | SJÓNVARP
FRÉTTASKÝRING
Eftir Þórð Snæ Júlíusson
thordur@mbl.is
RÍKISSTJÓRNIN áætlar að höfuð-
stóll Icesave-skuldarinnar, að teknu
tilliti til vaxta, verði á bilinu 309 til 521
milljarður króna þegar íslenska ríkið
tekur yfir ábyrgð á greiðslu lána
vegna hennar árið 2016, eða eftir sjö
ár. Þetta kemur fram í frumvarpi
hennar til laga um ríkisábyrgð vegna
skuldbindinganna. Upphæðin fer eft-
ir því hversu mikið fæst upp í skuld-
ina af eignum gamla Landsbankans.
Besta áætlaða niðurstaða miðar við
að 90 prósent endurheimtist af for-
gangskröfum í bú hans, en sú versta
við að 60 prósent fáist.
Í frumvarpinu er því einnig haldið
fram að núvirtar skuldbindingar
vegna Icesave-lánanna séu um fjórð-
ungur af skuldum ríkissjóðs, alls 373
milljarðar króna, þegar frá eru talin
lán sem tengjast fyrirgreiðslu Al-
þjóðagjaldeyrissjóðsins (IMF) og
Norðurlandanna. Aðrar stórar skuld-
ir ríkissjóðs eru vegna innlendra
skuldabréfa (471 milljarður króna),
erlend lán til að styrkja gjaldeyris-
varaforða Seðlabankans (315 millj-
arðar króna) og skuldir vegna tap-
aðra veðlána Seðlabankans (296
milljarðar króna) sem ríkissjóður tók
yfir. Alls eru skuldir ríkissjóðs án
lána IMF og Norðurlandanna sagðar
1.455 milljarðar króna, sem er 102
prósent af vergri landsframleiðslu. Þá
er eftir að taka með endurfjármögn-
un nýju bankanna, en sá kostnaður er
áætlaður 385 milljarðar króna.
Ítrekaðar yfirlýsingar
Í frumvarpinu er harmsaga Ice-
save-málsins rakin nokkuð ítarlega
frá stofnun útibúanna í Bretlandi og
Hollandi og að samningaviðræðum
við yfirvöld landanna tveggja um
lausn á deilunni. Þar kemur meðal
annars fram að íslenska viðskipta-
ráðuneytið, sem þá var stýrt af Björg-
vini G. Sigurðssyni, hafi tvívegis,
þann 20. ágúst og 5. október 2008,
sent bréf til breska fjármálaráðu-
neytisins þar sem ítrekað var að ís-
lensk stjórnvöld myndu standa við
skuldbindingar sínar gagnvart þar-
lendum innstæðueigendum. Í síðara
bréfinu stendur orðrétt að „ef þörf
krefur mun íslenska ríkisstjórnin
styðja Tryggingasjóð innstæðueig-
enda og fjárfesta við öflun nauðsyn-
legs fjár til að sjóðurinn geti uppfyllt
kröfur um lágmarkstryggingu, ef svo
færi að Landsbankinn og útibú hans í
Bretlandi gætu ekki staðið við skuld-
bindingar sínar.“ Auk þess er minnst
á frægt símtal Árna M. Mathiesen,
þáverandi fjármálaráðherra, við
starfsbróður sinn, Alistair Darling,
þar sem Ární vísar í ofangreint bréf
viðskiptaráðuneytisins. Þá er einnig
rifjuð upp yfirlýsing Geirs H. Haarde
frá 8. október þess efnis að ríkissjóð-
ur muni styðja tryggingasjóðinn við
öflun fjár til að standa við skuldbind-
ingar hans.
Icesave-skuld
ríkisins 309 til
521 milljarður
Frumvarp um ríkisábyrgð lagt fram
Í frumvarpi vegna ríkisábyrgðar á
Icesave-skuld er áætlað hver höf-
uðstóll hennar verður þegar ríkið
byrjar að greiða af henni. Þá eru
yfirlýsingar ráðamanna um
skuldbindingar Íslands raktar.
Í FRUMVARPINU er rakið að til-
raun hafi verið gerð á fundi í ráð-
herraráði Evrópusambandsins,
(ESB) skipuðu fjármálaráðherrum,
þann 4. nóvember í fyrra til að ná
samkomulagi um að leggja Icesave-
deiluna í gerðardóm. Árni M. Mat-
hiesen, þáverandi fjármálaráðherra,
sat fundinn fyrir hönd íslenska rík-
isins.
Í kafla frumvarpsins sem kallast
Dómstólaleiðin er það rakið að sam-
komulag hafi náðst á þessum fundi
um að skipa gerðardóm með fulltrú-
um tilnefndum af ráðherraráði ESB,
Framkvæmdastjórn ESB, Eftirlits-
stofnun EFTA (ESA) og EFTA
(sem væri tilnefndur af Íslandi) og
Seðlabanka Evrópu. Árni samþykkti
þessa niðurstöðu fyrir hönd Íslands.
Hann hafði ekki umboð frá Alþingi
til þess.
Samkvæmt frumvarpinu kom síð-
ar í ljós að umboð
gerðardómsins
átti að vera mjög
víðtækt og að
honum var ætl-
aður afar skamm-
ur tími til að kom-
ast að niðurstöðu
sem átti auk þess
að vera bindandi.
Ríkisstjórn Ís-
lands mat stöðuna þá svo að Ísland
gæti ekki fallist á þessa máls-
meðferð. Gerðardómurinn kom samt
sem áður saman, án þess fulltrúa
sem Ísland átti að skipa, og gaf sam-
dóma álit eftir sólarhringsskoðun
um að íslenska ríkinu bæri að
ábyrgjast greiðslu lágmarkstrygg-
inga innstæðueigenda ef eignir
Tryggingasjóðsins dygðu ekki til
þess. Ísland hefur ekki viðurkennt
þessa niðurstöðu.
Í nóvember voru þrír lagaprófess-
orar; Björg Thorarensen, Stefán
Már Stefánsson og Viðar Már Matt-
híasson, fengnir til að veita ráðgjöf
um hugsanlega aðila sem gætu úr-
skurðað í deilunni. Niðurstaða
þeirra var sú að þrennur vettvangur
kæmi helst til greina.
Í fyrsta lagi dómstólar Evrópu-
bandalaganna (EB), en dregið var í
efa að heimilt væri samkvæmt ís-
lenskri stjórnarskrá að nýta það
ákvæði sem heimilaði slíka leið. Í
annan stað kom EFTA-dómstóllinn
til greina, en dómur í slíku máli
myndi einungis slá því föstu hvort
Ísland hefði brotið gegn EES-
samningnum en ekki kveða upp dóm
um bótaskyldu. Loks voru kannaðir
gerðardómar og aðrir úrskurðarað-
ilar. Þá þyrftu allir aðilar málsins að
koma sér saman um þá leið, en það
hefur reynst ómögulegt.
Árni M. Mathiesen samþykkti að setja Icesave í gerðardóm
Gerðardómur úrskurðaði
samdóma um ábyrgð Íslands
Árni M. Mathiesen
Mikið hefur verið rætt um svo-
kallað friðhelgisákvæði í lána-
samningum Íslendinga við
Breta og Hollendinga vegna Ice-
save. Það hefur verið túlkað á
þann veg að löndunum tveimur
sé kleift að gera fjárnám í eign-
um íslenska ríkisins ef það
stendur ekki við samninginn. Í
frumvarpinu segir að ákvæði
sem þetta sé föst venja í lána-
samningum milli ríkja og að
dæmi um slíkt sé að finna í
MTN lánaramma ríkissjóðs „en
síðustu ár hafa flest erlend lán
ríkissjóðs verið tekin á grund-
velli þess samnings.“ Ákvæðið
er sagt hafa engin áhrif á innan-
landsrétt og það feli því ekki í
sér sjálfstæðar heimildir til
handa lánveitendum að ganga
að eignum íslenska ríkisins á Ís-
landi, einungis erlendis en hluti
þeirra eigna sé þó einnig var-
inn.
Friðhelgisákvæðið