Morgunblaðið - 01.07.2009, Blaðsíða 8

Morgunblaðið/Golli
Matarpokarnir Í hverri viku hafa hjálparsamtök afhent þurfandi mat og stöðugt fjölgar pokunum í hillunum.
FRÉTTASKÝRING
Eftir Bergþóru Njálu
Guðmundsdóttur
ben@mbl.is
ALLS staðar hafa þeir sömu sögu að
segja. Starfsmenn hérlendra hjálpar-
samtaka vitna um gríðarlega aukn-
ingu í beiðnum um aðstoð með mat,
lyf, lækniskostnað, fatnað og aðrar
þarfir, t.d. er varða skólagöngu
barna. Mest áberandi er aukningin í
hópi erlendra verkamanna, sem eiga
hvergi höfði að halla eða kunna ein-
faldlega ekki á kerfið. Þeim fjölgar þó
einnig „venjulegu fjölskyldunum“
sem í fyrsta sinn leita eftir aðstoð,
sem þær héldu að þær myndu aldrei
þurfa á að halda.
Mest er ásóknin í mat. Þau hjálp-
arsamtök sem eru með matarúthlut-
anir hafa öll orðið áþreifanlega vör
við það. Fyrir ári eða svo leituðu um
200 manns vikulega til Mæðrastyrks-
nefndar eftir mataraðstoð en núna
koma að jafnaði 400-500 manns í
hverri viku. „Og þessar tölur má auð-
veldlega margfalda með 2,4-2,6 því
það eru svo margir á bak við hverja
heimsókn,“ segir Ragnhildur Guð-
mundsdóttur, formaður stjórnar
Mæðrastyrksnefndar. „Fjölgunin
var gríðarlega mikil, mest í hópi út-
lendinga, en einnig hjá öryrkjum,
eldri borgurum og yngra fólki – það
er sérstakt áhyggjuefni hversu
margar ungar mæður eru illa stadd-
ar.“
Svipaða sögu hefur Fjölskyldu-
hjálp Íslands að segja. Þar þáðu 150
fjölskyldur mataraðstoð í viku fyrir
um ári en fyrir sumarfrí voru þær
orðnar 300 í viku hverri. Formað-
urinn, Ásgerður Jóna Flosadóttir,
segir að ef ekki væri stýring á kom-
um færu þær auðveldlega upp í 500.
Hjá Hjálparstarfi kirkjunnar tala
menn um „stjarnfræðilega aukningu“
í aðsókn, en þar er aðstoðin af ýmsum
toga. „Það er langmest sótt í matinn,
en við erum einnig með félagsráð-
gjafa sem veita ráðgjöf og eins veit-
um við aðstoð vegna lyfjakaupa,
lækniskostnaðar og vegna barna, t.d.
við skólabyrjun,“ segir Vilborg Odds-
dóttir félagsráðgjafi. Í stað 160 fjöl-
skyldna í mánuði áður sinnir Hjálp-
arstarfið allt að 900 fjölskyldum
mánaðarlega að hennar sögn. „Allir
þessir nýju koma vegna þess að þeir
eru búnir að missa vinnu.“ Og „venju-
legt fjölskyldufólk“ er farið að banka
upp á í ríkari mæli en áður. „Þá er
það oftast af því að eitthvað sérstakt
hefur gerst og það á t.d. ekki fyrir
lyfjum. Það vonar þá oft að það þurfi
bara að leita til okkar í þetta eina
skipti.“
Reiðin víkur fyrir sorg
Þeir atvinnulausu leita líka í ríkum
mæli í Rauðakrosshúsið, sem veitir
stuðning, s.s. í formi námskeiða, af-
þreyingar, ráðgjafar, sálfræðihjálpar
og félagsskapar. Þegar húsið var
opnað í mars sóttu þangað um 50
manns vikulega að sögn Sólveigar
Ólafsdóttur upplýsingafulltrúa, en nú
koma um 300 gestir í hverri viku.
„Þetta úrræði er eiginlega beint
framhald af hjálparsímanum okkar,
1717,“ segir hún. „Strax í október
varð bara sprengja í aðsókn í hann
eða um 40% aukning sem fór upp í
50% miðað við árið á undan.“
Rauði krossinn er einnig með fata-
úthlutun, en að sögn Sólveigar hefur
hún haldist nokkuð stöðug í vetur.
Hins vegar hefur sala á notuðum
fatnaði í verslunum Rauða krossins
aukist um 20% í vetur, en á sama tíma
hafa fatagjafir almennings dregist
saman um 30-40%.
Misjafnlega hefur gengið hjá öðr-
um samtökum að afla fanga fyrir
hjálparstarfið. Ragnhildur segir fyr-
irtæki og ekki síður einstaklinga dug-
lega að styðja við bakið á starfsemi
Mæðrastyrksnefndar. „Það hefur t.d.
aukist að fyrirtæki gefi okkur stórar
matargjafir. Allar peningagjafir til
okkar fara svo í matarkaup á góðum
kjörum.“ Ásgerður segir Fjölskyldu-
hjálpina hafa fundið fyrir að fyrirtæki
séu ekki jafn aflögufær og áður og því
hafa samtökin ráðist í landssöfnun
með því að selja Íslandsmerkið svo-
kallaða. Ágóðinn rennur svo allur í
matarsjóð samtakanna.
Flestir eru viðmælendurnir sam-
mála um að útlit sé fyrir enn meiri að-
sókn eftir hjálp í haust og í vetur, með
auknu atvinnuleysi og hækkandi
neyslusköttum sem muni leggjast
harðast á þá lægst launuðu. En við-
horfið hefur svolítið breyst síðastliðið
ár, eins og Vilborg lýsir. „Það var
meiri reiði síðasta haust. En núna
finnst mér fólk bara sorgmætt.“
Margfalt fleiri þurfa mataraðstoð
 Fjölgun í öllum hópum  Ungar mæður sérstaklega illa staddar  „Venjulegar fjölskyldur“ leita eftir
aðstoð í fyrsta sinn  Misvel gengur að afla fanga fyrir hjálparstarfið  Búist við meiri aukningu í haust
8 FréttirINNLENT
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 1. JÚLÍ 2009
Menntunarsjóður
Félags heyrnarlausra
Umsóknir um styrki
Stjórn Menntunarsjóðs Félags heyrnarlausra auglýsir eftir um-
sóknum um styrki úr sjóðnum.
Tilgangur sjóðsins er að stuðla að menntun heyrnarlausra,
daufblindra og heyrnarskertra, formlegrar og óformlegrar sem
og starfsþjálfunar.
Skilyrði fyrir styrkveitingu úr sjóðnum er að viðkomandi sé full-
gildur félagsmaður í Félagi heyrnarlausra.
Upplýsingar um sjóðinn ásamt umsóknareyðublöðum fást á
heimasíðu félagsins: http://deaf.is/Forsida/Umfe-
lagid/Sjodir/Menntunarsjodur/
Umsóknir um styrki úr sjóðnum ásamt ítarlegum upplýsingum
um umsækjendur og væntanlegt nám, ber að senda til stjórn-
ar Menntunarsjóðs Félags heyrnarlausra, Suðurlandsbraut 24,
108 Reykjavík.
Umsóknarfrestur er til 1. ágúst 2009.
Fjölgun þeirra sem óska eftir aðstoð er mest áberandi í hópi útlendinga,
eru þær Ragnheiður, Ásgerður Jóna og Vilborg sammála um. „Þeir hafa
hvergi höfði sínu að halla og eru margir hverjir mjög illa settir. Við höfum
haft pólskumælandi dyravörð og manneskju á einni tölvunni hjá okkur til
að bregðast við þessu,“ segir Ásgerður. Ragnhildur segir að á tímabili
hafi þessi hópur verið í algjörum meirihluta skjólstæðinga og Vilborg
segir að erlendir farandverkamenn hafi komið „eins og holskefla“ yfir
hjálparsamtök í vetur. „Margir þeirra héldu jafnvel að þetta væri bara
hluti af því að vera á atvinnuleysisbótum en undanfarið höfum við reynt
að útskýra fyrir þeim út á hvað kerfið gengur – að þeir eigi ekki að koma
nema þeir eigi hreinlega ekki fyrir mat. Þannig að sá hópur er að minnka
og við erum að ná betri tökum á þessu.“
Erlendir farandverkamenn „eins og holskefla“
Sprenging hefur orðið í ásókn í
aðstoð hjálparsamtaka. Engu að
síður búast flest þeirra við frek-
ari aukningu í haust og næsta
vetur með auknu atvinnuleysi og
hækkandi neyslusköttum.
Í HNOTSKURN
»Nú eru sumarfrí hjáMæðrastyrksnefnd og
Fjölskylduhjálpinni sem báðar
verða opnaðar á ný 12. ágúst.
»Lokað verður vikurnarfyrir og eftir verslunar-
mannahelgi hjá Hjálparstarfi
kirkjunnar.
»Fataúthlutun Rauða kross-ins er lokuð 15.-29. júlí.
Stjarnfræðileg aukning
www.mbl.is/sjonvarp
mbl.is | SJÓNVARP
SIGRÍÐUR Thorla-
cius, félagsmála-
frömuður og þýðandi,
lést mánudaginn 29.
júní síðastliðinn, 95
ára að aldri.
Sigríður var fædd
13. nóvember 1913 að
Völlum í Svarfaðadal.
Foreldrar hennar
voru Sólveig Péturs-
dóttir Eggerz og séra
Stefán Baldvin Krist-
insson.
Sigríður lauk prófi
frá Samvinnuskól-
anum árið 1932 og
vann við ýmis verslunarstörf árin
1933-1937. Hún starfaði hjá
Tryggingastofnun ríkisins frá
árinu 1937 til ársins 1942 og var
jafnframt þingskrifari auk þess
sem hún starfaði á skrifstofu Al-
þingis.
Sigríður hóf störf sem blaða-
maður á Tímanum árið 1956 og
sinnti jafnframt ýmsum öðrum rit-
störfum. Hún var afkastamikill
þýðandi og vann að gerð útvarps-
þátta. Hún hafði meðal annars
umsjón með þættinum „Við sem
heima sitjum“ í útvarpi árin 1962-
1964. Hún skrifaði einnig Ferða-
bók árið 1962 ásamt eiginmanni
sínum.
Þá þýddi hún barnabókina Æv-
intýraeyjuna og sex aðrar í sama
flokki auk margra annarra bóka
sem urðu mjög vin-
sælar.
Sigríður var vara-
maður í borgarstjórn
Reykjavíkur fyrir
Framsóknarflokkinn
og átti sæti í fræðslu-
og félagsmálaráði.
Hún var í fulltrúaráði
Framsóknarfélaganna
í Reykjavík og sat í
miðstjórn Framsókn-
arflokksins. Hún sat
ennfremur í blað-
stjórn Tímans.
Sigríður var for-
maður Kvenfélaga-
sambands Íslands um 8 ára skeið
og formaður Nordens husmorfor-
bund 1975 til 1980. Hún var einnig
ritstjóri tímaritsins Húsfreyjunnar
um árabil.
Sigríður var gerð að heið-
ursfélaga í Kvenfélagasambandi
Íslands 19. apríl árið 1980 og einn-
ig að heiðursfélaga í Styrkt-
arfélagi vangefinna 5. ágúst 1993.
Hún var sæmd riddarakrossi
hinnar íslensku fálkaorðu 17. júní
1971 og stórriddarakrossi hinnar
íslensku fálkaorðu 17. júní 1979.
Riddarakross Dannebrogs-
orðunnar hlaut hún 4. júli 1973.
Sigríður giftist Birgi Thorlacius,
ráðuneytisstjóra í forsætis- og
menntamálaráðuneytinu, í maí ár-
ið 1939. Birgir lést í október árið
2001.
Andlát
Sigríður Thorlacius
RÍKISSTJÓRNIN hefur nú afgreitt
32 af 48 málum sem eru á 100 daga
lista hennar á þeim 50 dögum sem
liðnir eru frá því hún hófst handa,
segir í tilkynningu frá stjórninni.
Á listanum eru mál sem teljast til
bráðaaðgerða í efnahags-, atvinnu-
og bankamálum, mál sem varða
framtíðarhag, svo sem stefna í rík-
isfjármálum til 2013, mótun nýrrar
orkustefnu, uppbygging sókn-
aráætlana fyrir alla landshluta og
ný náttúruverndaráætlun. Þau 16
mál sem eftir standa eru í und-
irbúningi eða langt komin í vinnslu.
Þar má nefna samninga vegna er-
lendra eigenda krónubréfa, óaf-
greidd mál í bankakerfinu og mál
er varða skuldastöðu heimilanna.
32 mál eru
afgreidd
HÉRAÐSDÓMUR Suðurlands hef-
ur dæmt karl og konu á þrítugs-
aldri fyrir fjársvik og skjalafals,
karlmanninn í 2 mánaða skilorðs-
bundið fangelsi og konuna í mán-
aðar skilorðsbundið fangelsi. Mað-
urinn sveik m.a. út vörur úr verslun
með því að þykjast vera félagi í
björgunarsveit á Suðausturlandi.
Maðurinn tók m.a. tvívegis út
staðsetningartæki í október og des-
ember og kvittaði undir nöfn for-
svarsmanna björgunarsveitar.
Villti á sér
heimildir