Nýtt kvennablað - 01.09.1946, Blaðsíða 10

Kristín Jónsdóttir.
Kristín Ijósa
Deyr íé, deyja frændur,
deyr sjálfr et sama;
en orðstírr deyr aldrigi
liveims sér góðnn getr.
Þessi orð Hávamála koma upp í huga minn
er ég minnist frú Kristínar Jónsdóttur, sem and-
aðist að heimili sínu í Flatey á Breiðafirði 31.
janúar síðastliðinn.
Þessi merka kona, Kristín ljósa, eins og hún
var ávallt kölluð, var fædd í Svefneyjum á
Breiðafirði 2. sept. 1858. Foreldrar hennar,
hjónin Kristín Pétursdóttir og Jón Guðmunds-
son, voru bæði í vinnumennsku hjá Hafliða
Eyjólfssyni og Ólínu Friðriksdóttur í Svefneyj-
um. Móðir Kristínar var þá barnfóstra hjá þeim
hjónum, og þar eð hún treystist ekki til að hafa
telpuna sína hjá sér án þess að vanrækja að ein-
liverju þau störf er henni voru ætluð, þá kaus
hún heldur að láta hana frá sér. Kristín var því
flutt, fárra vikna gömul, að Svínanesi til ágætra
hjóna er þar bjuggu. Þar var hún til þriggja ára
aldurs. Að þeim tíma liðnum tóku foreldrarn-
ir hana til sín, sem þá höfðu flutt í Skáleyjar
og tekið þar við húsforráðum, að afa Kristínar
látnum. Ólst svo Kristín upp í Skáleyjum og
dvaldi þar öll sín uppvaxtar- og æskuár, og
tók þátt í öllum þeim fjölbreyttu störfum, sem
eyjalífið hefur að bjóða. Hún var á þeim árum
samtíða þeim skáldkonunum, Ólínu og Herdísi,
og var þá oft „látið fjúka í ferhendum“, því
Kristín var hagmælt vel, og lá alltaf ljóð á vör
til hinztu stundar.
Tuttugu og átta ára gömul hóf hún Ijósmóð-
urstörf í Flateyjarhreppi eftir eins mánaðar
nám hjá Hirti lækni Jónssyni í Stykkishólmi.
Með þann stutta undirbúning varð hún að taka
að sér hið ábyrgðarmikla starf í erfiðu um-
8
dæmi og við frumstæð skilyrði. En liún reynd-
ist þeim vanda vaxin. Mótorbátarnir plægðu
ekki öldur Breiðafjarðar á þeim árum, en ára-
bátarnir voru einu farartækin. Má geta nærri
að oft var kaldsamt og erfitt að komast leið-
ar sinnar að vetrinum í misjöfnum veðrum
og ísalögum, og mátti segja að oft var komist
í krappan dans, því Kristínu datt aldrei í hug
að skoraist undan að fara þegar kallið kom.
Hún var minnug orða Gríms Thomsen, er hánn
leggur Sveini lækni Pálssyni í munn: „en kona í
barnsnauð bíður mín banvæn liinum megin“.
Kristín átti því láni að fagna að aldrei varð
neitt að hjá henni á meðan hún starfaði sem
lj(')smóðir, enda var henni líknsemi og fórn-
lýsi í blóð borin.
Hún var þjónandi ljósmóðir hér í hreppi í
10 ár. En mörg ár, eftir að hún sagði upp starf-
inu, var hún kölluð í forföllum annarra.
Eg, sem þetta rita, var eitt sinn með henni
við fæðingu er mjög erfiðlega gekk. Hún var þá
komin á efri ár, en slíkan kjark, fórnfýsi og
nákvæmni, er hún sýndi þá, verður mér ógleym-
anlegt.
Kristín giftist 9. marz 1894 Jakobi Þorsteins-
syni, valinkunnum heiðursmanni. Hann var
verzlunarstjóri hér í Flatey. Frá fyrra hjóna-
bandi átti hann eina dóttur í bernsku, og gekk
Kristín henni í móðurstað. En þeim hjónum
varð ekki barna auðið.
Iljónaband þeirra var farsælt mjög og heim-
ili þeirra rómað fryir gestrisni og skörungsskap.
Tvö fyrstu ár hjónabands síns mun Kristín hafa
verið starfandi Ijósmóðir. Hún hafði nú betri
aðstöðu til að láta gott af sér leiða, enda voru
þær ófáar sængurkonurnar sem hún sendi klæðn-
að, matarbirgðir og aðrar nauðþurftir. Og þar
sem veikindi bar að garði var Kristín ljósa nær-
stödd með sína mildandi hönd.
Er árin liðu barst þeim hjónum sú sorg, að
Jakob maður Kristínar fór að missa sjón og
varð sökum þess að hætta störfum. Mun þeim
báðum, að sjálfsögðu, hafa orðið það þungbær
raun. Það er álit mitt, að þá hafi Kristín leyst
þá þrekraun af höndum, sem við er kunnug
vorum, munum lengi minnast. Nú varð hún að
bera hluta af {reirri byrði, er sjónleysið lagði
manni liennar á herðar. Nú varð hún að sjá
fyrir þau bæði, lesa fyrir hann og vera alltaf jafn
glöð og hugrökk. Það þrek er hún sýndi, sú um-
önnun og ástúð er hún lagði í starf sitt, á þeim
árum, verður ekki metið á mannlegan mæli-
kvarða. — Og þó, ef til vill, hafa þessi ár, þetta
NÝTT KVENNABLAÐ