Nýtt kvennablað - 01.12.1946, Qupperneq 4

INGVELDUR EINARSDÓTTIR:
Gamlaárskvöld á Þíngvöllum 1890—91
Ég var hjá móður minni í Vatnskoti. Það var
viku fyrir jól, að pabbi, sem var vinnumaður á
Kárastöðum, kom með þá frétt til okkar að bróð-
ir minn lægi fyrir dauðanum, en hann Atti heima
hjá afa og ömmu fyrir vestan heiði. Mamma var
skjót til ferðar, og vorum við þar öll jólin, en
bærinn okkar mannlaus heima. Mamma hlynnti
að drengnum sínum eftir föngum, og á Gaml-
árskvöld var hann orðinn það hress, að við héld-
um heim. Þegar við komuin austur fyrir lieið-
ina, fréttum við nýjungar: Presturinn á Þingvöll-
um, séra Jón Thorstensen, boðaði kvöldsöng
og barnaskennntun með jólatré á eftir, þangað
voru boðin öll stálpuð börn í sveitinni, er líkleg
voru að geta gengið til kirkjunnar. — Séra Jón
Thorstensen iiafði yndi af að gleðja börn og
fátæklinga'. Hann var þá ókvæntur, en ráðskona
hjá honum var Guðrún Vigfúsdóttir, frænka
lians, er hafði með sér yngstu dóttur sína á ferm-
ingaraldri. Munu þau öli hafa hjálpast að með
undirbúning allan. Eftir kvöldsönginn var öll-
um kirkjugestum veitt kaffi með kökum. Svo
mátti eldra fólkið koma að jólatrénu með börn-
unum, ef það gat og vildi. Eitthvað af kvenfólk-
inu varð eftir og fylgdist með leikjunum.
Jólatré! Hvíiík undur og fádæmi. Þarna stóð
það á miðju gólfi skreytt sortulyngi, og festum
af rauðum berjum þess. Jólastjörnu í toppi, og
mislit kerti á greinum, þar að auki ýmislegt
pappírsskraut, og hangandi sælgætispoka á hverri
grein, sem brugðnir voru úr mislitum pappírs-
ræmum. Ofan á hverjum poka lá hvítur miði
með tölustöfum á. Nú gengum við kringum
tréð, eitthvað fallegt var sungið, að því búnu
iét presturinn okkur börnin draga samanvafða
miða úr lítilli körfu. Hvað skyldi nú þetta þýða?
Jú, það kom brátt í 1 jós, innan í hverjum miða
var tala, sem vísaði á þann sælgætispokann, sem
liafði sömu tölu. í hverjum poka voru peningar,
frá 25 aurum upp í krónu. Ég stóð ráðalaus með
pokann minn, í honum var króna. Spegilfögur
króna. Á ég hana alveg? spurði ég, og prestur-
inn játaði því brosandi. Ekki varð ég vör við
neina öfund hiá hinum börnunum, þvert á móti
var almenn gleði yfir þessu happi mínu. Við
gæddum okkur nú á innihaldi pokanna, og jóla-
2
tréð með útbrunnu kertunum var fært út í horn,
og farið í ýmsa leiki, sem okkur voru nýstárlegir,
og sem við reyndum að endurtaka á eftir heima,
líka var reynt að dansa. Presturinn og unga
frændstúlkan hans voru óþreytandi í að koma
unglingunum út á gólfið.
En ég átti mér áhugamál óskylt öllu þessu.
Eg hafði heyrt þjóðsögu á þá leið, að hvert
Gamlárskvöld, nákvæmlega á miðnætti, er gamla
og nýja árið mætast, breyttist vatnið í Öxará í
vín nokkur augnablik, en því næst í blóð,
og eftir svipstund aftur í samt lag. Nú var
ég stödd á Þingvöllum, og nú var tækifæri til að
ganga úr skugga um hvort þetta væri satt. Auð-
vitað væri þetta tilbúningur, en þó? Bara að ég
vissi nú hvað klukkan væri. Ef stundin væri
einmitt nú að líða Iijá, og enginn sæi þó áin
breyttist. Presturinn lítur á úrið sitt, klukkuna
vantar nú 15 mínútur í tólf. — Við skulum
syngja gamla árið úr garði. Leikir hættu og al-
vara færðist á hvert andlit. Fólkið, sem sungið
gat, fylkti sér öðrum megin í salinn og snéri
baki að dyrum. Mamma og aðrar konur sátu á
bekkjum hinum megin. Ég hélt mig bak við
söngfólkið og læddist út í miðjum sálminum:
Nú árið er liðið í aldanna skaut. Sú undursam-
lega, þráða stund! Þarna sat ég við ána og jós
vatninu með lófa mínum. Ekkert vínbragð, eng-
inn blóðlitur. Við joessu mátti búast, allt var
Joetta vitleysa. Þó var ekki laust við vonbrigði,
Jregar ég sneri heim að bænum Jressa yndislegu
stjörnubjörtu nótt. Söngurinn var á enda, allir
bjuggust heim, óskandi hver öðrum gleðilegt ár,
og Jrakkandi hver öðrum kvöldið. Gott var að
enginn vissi um erindi mitt út, á meðan sungið
var.
Við mamma géngum einar saman, slitrótta
hraungötuna austur að Vatnskoti. Jörð var al-
auð, en aðeins stirnuð, svo gott var að ganga;
alstirndur himinn, nýtt tungl. Við töluðum fátt.
Þakklæti og tilbeiðsla gagntók mömmu, ég sá
það, fann, og skildi, og hreifst með. Hún hafði
son sinn úr helju heimt í þetta sinn. Hátíð og
helgi umvafði allt. En ofurlítill broddur sat inni
í hugskoti mínu. Einhver hafði minnst á fátcekt
í sambandi við krónuna mína, á þá leið, að ég
NÝTT KVENNABLAÐ