Nýtt kvennablað - 01.11.1952, Side 4
Nú á síðustu árum
hefur mikið ver-
ið rætt um íslenzk-
an iðnað og afkomu hans, og samkvæmt því hefur hann
átt harla örðugt uppdráttar, sem meðal annars hefur
slafað af skorti á hráefni. En að sjálfsögðu kemur þar
fleira til greina eins og svo oft vill verða um hyrjun-
arskeið hinna ýmsu hluta. Ekkert verður af engu gjört
i mannlegum höndum, en til hlutanna þarf einnig
tæknilega þekkingu og ástundun þeirra, sem við störf-
in vinna. Sé það ekki fyrir hendi koma hrotalamir í
bygginguna, encfa þó til hennar hafi verið eitt meira
en nóg. En þar eð efniviöar þarf með til allra Iduta,
er það nokkurt öfugstreymi, að um leið og efni vant-
ar til iðnaðarins flýtur inn í landið ógrynni fullunn-
innar vöru, sem nóg skilyrði eru til að vinna hér.
Þegar komið er inn á Iðnsýninguna ber margt fyrir
auga. En það, sem fyrst vekur athygli, er látleysi
hennar, þar sem ekkert útflúr umbúða um lítinn
kjarna er til þess að glepja augað.
Um margt af því, sem þarna er til að virða fyrir
sér, hefur verið skrifað sérstaklega, en það yrði langt
mál, því svo margt er að líta, sem ástæða væri til
að minnast á. Sýningin sem heild gefur yfirlit yfir
það sem gerist hér, þar sem hugur og hönd skapa
verðmæti til lífsins þarfa og yndisauka. Og fremur
væri ástæða til þess að flytja nokkuð út af því sem
þar er sýnt sem fullunna vöru, en ekki inn í landið,
nema hráefni.
Flestar þjóðir þurfa að flytja inn mikið af hráefni,
og einkennilegt er það fyrirkomulag að láta þjóð sína
sitia auðum höndum og svelta vegna efnisskorts.
Iðnsýningin 1952 er Ijóst og alveg umbúðalaust
dæmi um það, sem hér er nú þegar hægt að gera og
gert. Og það fer varla á milli mála, að einhverstaðar
liggur fiskur hulinn undir steini, sem orsakar það að
íslenzkur hugur og hönd hafa ekki nóg að gera við
slik verk, sem fæða mikinn hluta þjóðarinnar.
Ég hef hér í huga þau ótal störf, sem liggja á bak
við það, sem fyrir auga ber alveg að því slepptu, sem
heyrir ekki undir Iðnsýninguna beinlínis sem slíka.
Vil ég taka það fram, að það er þó ekki til þess að
skemma neitt, því fleira á rétt á sér en stóriðja og
lýsir sér einmitt þar vel hvað í íslenzkri þjóðarsál býr
af sköpunarþrá og snilli. Og án þess væri ekkert það
til, sem á sýningunni er sýnt, lægi ekki þessi glóðar-
neisti fyrir, sem einmitt kemur fram í því sem við
köllum iðju eða heimilisiðnað.
1 stóriðnaðinum er þetta orðið að verzlunarvöru
fyrst og fremst, en það er fyrir snilli huga og handar,
að svo getur örðið. Framh. á b'ls. 5.
Monika Helgadóttir á Merkígili
Þessi mikla dugnaðar- og myndarkona, Monika
Helgadóttir, sem býr á næst fremsta bæ í Austurdal í
Skagafirði á sér fáheyrða búskaparsögu. Hún fæddist
á Ánastöðum í Lýtingsstaðahreppi 25. nóv. 1901 og
ólst þar upp við lík kjör og fjöldinn, dugnað og áhuga
fyrir sveitabúskap. 1926 giftist hún Jóhannesi Bjarna-
syni. Reystu þau bú á Merkigili og húnaðist vel þrátt
fyrir mikla ómegð. Eftir nítján ára sambúð missti
hún mann sinn frá sjö börnum og einu ófæddu. Sjálf
var hún svo heilsulaus að hún bjóst við að burtkall-
ast frá barnahópnum á eftir manni sínum. Segist hún
hafa lofað Guð fyrir hvern dag, sem hún fékk að njóta
návistar þeirra. Þar við bættist að litla stúlkan fædd-
ist svo veik að enginn ætlaði henni líf fyrsta misserið.
Svo erfiðar voru aðstæður hennar, að mörg kona hefði
sjálfsagt látið hugast. En Monika er kjarkmikil og
bjartsýn og dæturnar líkjast henni. Tvær þeirra voru
komnar yfir fermingu, þegar faðirinn féll frá
Þær tóku við húsbóndastörfunum, og þannig hafa
þær mæðgur búið síðan, miklum blómabúskap. Heilsa
Moniku fór batnandi. Þó hún hafi alltaf verið frekar
heilsulítil, hafa dæturnar komist á legg, hver af ann-
arri, karlmanns ígildi að dugnaði. Þær vinna öll karl-
manns verk, temja hesta og járna þá, binda hey og
rista heytorf. Slíkt er einsdæmi nú á dögum. Að sama
skapi láta þeim vel innanhússstörf, enda hafa sum-
ar þeirra notið húsmæðraskólakennslu, þó hefur ekki
áhugi þeirra fyrir heimilinu horfið við það eins og
oft vill þó eiga sér stað.
I hittiðfyrra var ráðist í að byggja steinhús á Merki-
gili. Ekki munu aðrir en tveir smiðir hafa unnið við
bygginguna með þeim systrum, og eru þó erfiðar
NÝTT KVENNABLAD