Nýtt kvennablað - 01.11.1952, Side 13
Hvert stefnum við?
Tímans straumur œ'ðir í
endaleysu geiminn,
umbreytinga alda ný
yfir svífur heiminn.
Þetta sagði Kristján Jónsson á sinni tíð og þetta er
einmitt það, sem allir menn segja á öllum tímum. Hver
sá, sem fær lifað nokkra ævi hlýtur að sjá tímana
breytast og meira að segja mennina með. En það eru
ekki nærri allir á sama máli, hvert stefnir með breyt-
ingar mannverunnar á hverjum tíma. Þeir eru líklega
allt eins margir, sem finnst, að mannskepnan eigi
tæpast hægara með að halda í horfinu, þegar mjög
ört miðar fram í áttina til velmegunar. Drottinn hefur
líka sjálfur sagt. „Gangið inn um þrönga hliðið, því
að vítt er hliðið og breiður vegurinn, er liggur til glöt-
unarinnar og margir eru þeir, sem ganga inn um það,
því að þröngt er hliðið og mjór vegurinn, er liggur til
lífsins, og fáir eru þeir, sem finna hann.“ Allir kristn-
ir menn vita, að Frelsari heimsins sagði þetta ekki af
neinni dómgirni yfir samtíð sinni, heldur af guðlegri
þekkingu á eðli mannanna. Hann þekkti ofurvel þrá
mannsins eftir sælu og vellíðan. En hann vissi eins
vel um skammsýni manneskjunnar og ofmati hennar
á þessum tímanlegu og hverfulu gæðum. Hann sá það
fyrir sér, að bótt hann hefði komið til jarðar vorrar,
til þess að birta mönnunum fagnaðarboðskap Himn-
eska föðurins, um eilífðar eðli og uppruna mannsál-
arinnar og um æðstu sælu hennar í samræmi oa; sam-
hlióðan við bann vilja Guðs, sem hann boðaði. Já,
þótt hann hefði lagt líf sitt að veði fyrir þetta mis-
lynda mannkyn, þá mvndi það brátt fyrir allt halda
áfram að tigna og tilbiðja auðlindir jarðarinnar. Og
þótt það með annarri hendinni vildi fegið halda hon-
um og hans kærleika, þá myndi það þó löngum falla
fram fyrir gullkálfinum og láta heimsandann ginna
sig, til bess að afneita krafti trúarinnar.
Mennirnir breyta tímunum og tímarnir breyta einn-
ig mönnunum. Þó eru mennirnir misjafnlega háðir
ólgu tíðarandans, fer það eftir andlegri festu og lund-
arfari einstaklinganna. Sumir eru eins og fisið, sem
fýkur fyrir hverjum vindblæ, aðrir eru þéttari og
þyngri í sér og reyna að þrauka á sinni götu, þótt mis-
vindi tízku og tyldurs leitist við að toga til ýmsra
hliða.
En áreiðanlega alltof margir eru þeir, sem láta eft-
irsókn eftir fallvöltum auði og munaði ráða mestu
um allt viðhorf sitt til lífsins. Þeir meta heill og ham-
NtTT KVENNABLAÐ
ingju mest eftir því hve miklu þeim tekst að hrúga
saman af fjármunum, til þess eins og þeir hyggja, að
skapa sér og sýnum örugga lífsafkomu. Kapphlaupið
um vel launaðar stöður er svo hart og óskammfeilið,
að einskis er svifist í íllkvittni og undirferli til þess
að koma áriTini, sem bezt fyrir. Þá er ekki hægt að sjá,
að þetta boðorð: „Þú átt að elska náungann eins og
sjálfan þig“, hafi nokkurn tíma borist til eyrna þeirra,
sem kapphlaupið heyja. Sjálfsagt er mannkynið sjálfu
sér líkt á öllum þeim tímum, sem við höfum sögur af,
að minnsta kosti hefur mönnunum ekki munað nokk-
uð á leið í góðleik í minni tíð, ef ég ætti að bery sam-
an það fólk, sem ég umgekkst í uppvexti mínum heima,
austur undir Eyjafjöllum fyrir 20—30 árum. Þá var
fólkið glatt og hjartanlega ánægt yfir því, sem nú væri
kallað mjög lítið eða ekki neitt af þeim hortugustu,
sem aldrei þykjast fá fulla sína hít. Þá átti þessi þjóð
líka miklu færri falsspámenn! Þá voru menn og konur
ekki komin upp á það lag, að spila á eigingjarnar
hvatir meðbræðra sinna til þess að koma sjálfum sér
í mjúkinn. Þá hefði það þótt fyrir sögn að nokkur Is-
lendingur léti hafa sig í það, að æsa þjóðina upp í
óhollustu við land sitt og samfélag. Þá þótti það sómi
að vera góður þegn og geta goldið mannlega til allra
stétta. Það er að segja það þótti sómi að geta goldið
keisaranum það, sem keisarans var, og Guði það, sem
Guðs var.
Og víst er um það, að við íslendingar, eins fámenn
þjóð og við erum, getum ekki búist við að halda hlut
okkar, sem sjálfstætt ríki, ef við leitumst ekki, hvert
og eitt okkar, við að styðja þjóðfélagsheildina eftir
mætti. Ef við gerumst svo léttúðug, að meta meira
allskonar óþarfa, tildur og íburð, sem ekki megnar að
skapa nokkra varanalega heill, þótt margur virðist
trúa að það sé það eina nauðsynlega, ef að dæma má
eftir orðum og æði ýmissa samtíðar manna og kvenna.
Ég held að það sé einmitt þessi óseðjandi græðgi, sem
veldur því, að svo mörg blessuð börn okkar daga
hneigjast til óráðvendni. Ég held að börn okkar tíma
heyri allt of sjaldan fyrir sér ánægju yfir því, sem
Guð gefur til bjargar og blessunar. Heldur miklu
fremur, að allt sé of lítið og, að það beri að stefna að
því að nálgast meira og meira, svo að hægt sé að bæta
við sig einhverjum munaði og nautnum og hafa það
ennþá betra en nokkru sinni fyrr
En hvað er það, sem veldur öllum þessum ófagnaði,
sem að nú virðist steðja að okkar andlegu velmegan.
1 fæstum orðum er það óhollusta við Krist og hans
heilnæmu kenningu, en ofmat á veraldlegum gæðum.
Allir eiga hér einhverja sök á. En þó fyrst og fremst
þeir, sem á undan eiga að ganga. Kristið og. siðað
11