Nýtt kvennablað - 01.01.1954, Blaðsíða 6

ÁRAMOT
Aldrei hefur kjarnorkan verið jafn ofarlega á baugi
í ræðum manna sem um þessi áramót.
Kjarnorkuvopn eru búin til beggja megin hafsins.
Bandar. og Rússland eru tveir kjarnorkurisar, segja
menn. Og hafa eftir þessum risum: ..Þetta vopn verður
að banna,“ eftir Sovétríkjunum. „Þetta vopn verðum
við að tala saman um og fleiri,“ eftir Vesturveldunum.
Þetta er engum óhollara umtalsefni en okkur kon-
unum, en hjá því verður ekki komizt.
Lengsta lófatak í þingsal Allsherjarþingsins var eft-
ir ræðu Eisenhowers, forseta Bandaríkjanna, er hann
ræddi um hagnýtingu karnorkunnar til velmegunar og
velferðar mannkynsins, aukinnar jarðræktar og raf-
orku. Kjarnorku til friðar og bræðralags í stað fjölda-
drápa.
Kjarnorkan, sagði hann, byði mönnum varnað og
eggjan. Varnað við gjöreyðileggingu og eggjan til
sameiginlegs forðabúrs til friðsamlegra þarfa.
Mætti þessi ræða verða til þess að draga úr kalda
stríðinu, sem svo er kallað, leiða til samninga milli
stórveldanna.
Ef borgarmenning er á fallanda fæti, þá þurfa þó
stórmerki til að skapa aðra. En siðvenjur líða undir
lok, eins og ríki sundrast og sameinast á víxl. Bvlting-
ar verða í skoðunum og tízku, tökum t.d. Siðaskiptin,
drengjakollinn og eignakönnunina. Þjóðin er svipt vel-
gerðum Maríu meyjar með Siðaskiptunum. Kvenfólk-
ið hárfléttunum með innreið stutta hársins. Ríkið
lánsfjárinnslæðum með eignakönnun og gengisfalli.
Þróun og bylting gela að merkingu veiið skyld orð.
Þróunin getur verið svo ör, að hún líkist byltingu. Og
hjá okkur hefur einmitt sú þróun átt sér slað, svo sem
í samgöngum og véltækni margvíslegri. Landbúnað-
arvélarnar hafa miklu brevtt. Einyrkinn býr nú stóru
búi.
Landbúnaðurinn er undirstaða þess, að við getum
lifað, og aukin ræktun þýðir: fegurra Island, „móðir
vor kær og vagga okkar vær.“ Landbúnaðurinn hefur
því mikla sérstöðu, og ætti að njóta mestrar velvildar
allra atvinnuvega.
Sjávarútvegurinn færir þjóðarbúinu mestar tekjur.
og er þar að auki áhættusamastur. Sægarpar bafa allt-
af verið mikils metnir. Þrekið og hugrekkið. og efnin
dáð.
Iðnaðurinn er sá atvinnuvegurinn, sem við konurn-
ar höfum starfað að frá öndverðri Islandsbyggð, en
hann er nú svo breyttur, að þróun hans er sannarleg
bylting. Við hættum að gera skóna og spinna í voðirn-
ar, en öflug fyrirtæki tóku við. En í iðnaðinn viljum
við gjarnan senda börnin okkar. Iðnnám og iðnrekst-
ur ætti að vera eftirsóknarverður. Og er vitanlega,
að sumu leyti skilyrði fyrir öllu menningarlífi að
hafa handlægni og verksvit, til þess meðal annars
að búa til og gera við það sem með þarf til hinna
atvinnuveganna.
Ég hef drepið á þessa hluti, vegna þess að vinnan
ætti að vera hið varanlega. Þessi vinna eða önnur. Á
hinu nýja ári óskum við fyrst og fremst eftir vinnu
handa öllum, líka unglingunum, er þeir ljúka skóla-
námi. Vinna verður að taka við þeim öllum. Og þeir
helzt að átta sig sem fyrst á í hvaða flokki þeir vilja
starfa. Til sjos eða lands, í sveit eða í verksmiðjum,
við handverk eða enn annað. Það má hvergi vera svo
þröngur stakkur, að fleiri komist ekki að. Eftir langt
eða stutt skólanám þurfa þeir allir að komast í vinnu
á stundinni. Þeir liafa fæstir sálarþroska til að skapa
sér vinnu. Foreldrar þeirra fæstir heldur, sem ekk-
ert bú og engan útveg og enga iðn reka. Þetta eru
slæmar aðstæður sem fólkið hefur sett sig í í kaup-
stöðunum. Þó foreldrarnir gætu fætt og jafnvel klætt
unglingana kemur þeim það að litlu gagni. Það er
eigin hyggja og geta, sem þarf að njóta sín. Þarna
erum við verst setl.
Þó við konurnar fengjum sömu laun og karlmenn,
fyrir sömu vinnu, þá er það mjög lítill hluti íslenzkra
kvenna, sem nyti þeirra kjara, því starf þeirra er mjög
oft annað. En þó við fengjum helmingi hærra kaup
en karlmennirnir, kæmi okkur það ekki að fullu liði,
ef vinnu vantar fyrir börnin, þegar þau stækka. Þess-
vegna er það vinna handa unga fólkinu, sem við leggj-
um mesta áherzlu á. Að börnunum sé ekki þrýst niður
með atvinnuleysi, þegar þau vilja vinna og þegar þau
verða að vinna lil að líða ekki tjón á sál og líkama til
skerðingar öllum manndómi.
Engar konur eiga betra en íslenzku konurnar, segja
þær, sem búa við vopnabrak og þeirra hildarleik. Hvað
lengi verðum við öfundsverðar. Tvö heimsstríð höfum
við scð í fjarska, 1914—1918 og 1939—1945. Hvorugt
þeirra kom eins mikið við sögu íslands, eins og því er
heilið í næstu heimsstyrjöld. íslands er nú þátttakandi
sameinuðu þjóðanna, sem er bandalag 60 þjóða og
stofnað eftir harmleik síðari heimsstyrjaldar. undir
forustu Bandaríkjanna, af Roosevelt forseta. Að frið-
ur haldist telja margir, byggist á því, að samstarf
Sameinuðu þjóðanna mistakist ekki. En þeirra stefna
er: Eriður og réttlæti allra manna.
Það hljóðar fallega. En þó er það rétt svo, að við
NÝTT KVENNABLAÐ
4