Nýtt kvennablað - 01.03.1954, Blaðsíða 7

að afla alls þess 'með okkar eigin höndum, sem þjóð-
félagsskipulag okkar útheimtir.
Ég sé ekki betur, en að margt sé að verða hér fremur
ískyggilegt, þótt ekki sé meira sagt. Þeim virðist frem-
ur fækka, sem óska eftir að vinna að framleiðsluverk-
um. ! ^4
Hvar stöndum við, ef ekki verður hægt að gera út
skipin? Það spáir ekki góðu, að við þurfum að flytja
inn sjómenn!
Sú'var þó tíðin og er mjög skammt að minnast, að
sá þóttist sæll og hólpinn, fyrir sig og sína, sem gat
komist á togara og það þótt þeir væru ekki nefndir.
nýsköpunarskip.
En komi dramh, kemur smán! Ofmetnaðar-orða-
gjálfur getur ekki gefið neinni þjóð eða einstakling
sönn verðmæti. Vera má að hér sé hernáminu eitthvað
um að kenna. Ef til vill myndi einhver, sem þar hefur
vinnu verða feginn að draga sig til bjargar á sjónum.
En ég held samt að hér'sé um stefnu- og hugarfars-
breytingu að ræða. Sá sem er sjómaður í hjarta sínu
unir ekki við eitlhvert fill í landi, þegar hann veit að
skipin komast ekki á iniðin fyrir mannfæð. Mér þykir
hart að þurfa að segja það, en ég held að skólasetur
og skrifstofuhald sé farið að mergsjúga æskumenn
okkar, svo að um munar.
Eg held að við þyrftum að eignast skólaskip, þar
sem snemma væri hægt að kenna drengjum sjó-
sjómennsku. En fækka tímum þeirra á hinum almennu
skólabekkjum. Það er bolt að beygja snemma krókinn
að því, sem verða á. Ef til vill gæti það líka forðað
einhverjum frá drykkjuskap og vandræðum.
Nú er oft og mikið talað um jafnrétti kvenna til
allra starfa og stétta. Sæti víst ekki á mér að amast við
því. En ekki líst mér á það yfirleitt, að kvenfólkið
leysi af hendi hlutverk karlmannanna til sjávarins. Og
ég held að hér sé ég ekki alblind af ást til karlmann-
anna.
Ég uni því aldrei að heyra talað um karla og kon-
ur sem andstöðuflokka, er helzt sæmi að etja saman til
ófriðar. Því að svo sannarlega fer bezt á því, fyrir
þjóðarheildina og heimilin, að maður og kona vinni
samvizkusamlega saman, að andlegri og líkamlegri
heill hvers annars og barnanna. Án þess að spyrja
alltaf um, hvað borgar sig bezt, miðað við peninga-
blið málsins.
Hvers virði eru andlega hrjáðum mannverum auð-
æfi og munaðar? Mannsandinn hefur alllaf þráð innri
frið og öryggi. En hversu erfitt hefur það ekki reynzt
mörgum að afla sér þess í þessum fallvalta stundar-
heimi. Þar sem margur kýs fremur sápubóluna en gull-
kornið.
Lesari minn, ef þú gengir hér um göturnar og biðir
fram gull og ódýran málm fyrir sama verð, þá myndu
víst flestir liafa vit á því, að velja fremur gullið.
En þessu virðist allt öðruvisi farið um andleg verð-
mæti. Þá kjósa fleiri hismið en hinn skýra málm. Það
eru líka svo margar ósamhljóða raddir, sem berast
eyrum fólks. Þeir eru harla margir, sem vilja láta ljós
sitt skína. En ekki allir að sama skapi rökfastir eða
samvizkusamir í lífsspeki sinni. Það er vandi að vera
kynslóð og eiga að varðveita og ávaxta, bæði andleg-
an og veraldlegan þjóðarauð og skila þeim í hendur
afkomendanna, þannig að þeir þurfi ekki að gjörast
dómarar. fyrri kynslóðanna.
Hér getur handritamálið marg umrædda orðið okk-
ur til nokkurrar viðvörunar.
Ég ætla ekki að dæma þær kynslóðir, sem tortímdu
og förguðu handritunum fyrir lítinn pening..
Þegar sultur og nekt hafði þjakað fólk árum sam-
an, var engin furða þótt það freistaðist til að meta
meira silfrið, sem gat veitt því eitthvað af þeim frum-
stæðu þörfum, sem það Jiráði heitast að veita sér og
sínum, heldur en dægrastyttinguna, sem það gat sótt
í skinnbækurnar sínar. Sjálfsagt hefur hún verið þó
nokkuð hyggin á veraldarvísu, húsmóðurin, sem hef-
ur gripið til blaðanna úr sjálfri Hauksbók, til þess að
gjöra úr snið af barnsbol. Þar hefur Árni karlinn ver-
ið heldur nærgöngull, Jjegar honum tókst að láta hana
láta slíkt þarfa þing af hendi. Það hefur verið heldur
hagkvæmara að geta lagt snið á voðarbótina, heldur
en eiga á hættu að ódrýgja efni eða ónýta flík. Þá var
pappír ekki fluttur hingað til lands í tonnatali, eitt-
hvað varð það að vera annað, sem fólk bjargaðist við.
„Engum er alls varnað, en fáum allt gefið,“
segir gamalt máltæki. Þetta virðist hafa sannast á
Árna Magnússyni. Hann var fræðimaður og kunni að
meta Jjann andlega og sögulega auð, sem kominn var
að að tortímast með þessum íslenzku skinnskræðum.
En lífsmátt og frelsisást mannlegrar sálar virðist hann
ekki hafa matið eins að verðlcikum. Hefði hann verið
gæddur þeim spámannsanda að sjá fram til Jieirra tíma
að íslendingar endurheimtu frelsi sitt og sjálfstæði og
séð íslands eiginn háskóla rísa af grunni, mundi liann
ekki skilyrðislaust hafa arfleitt Kaupmannahafnarhá-
skóla að handritasafni sínu. Heldur mundi hann hafa
kveðið svo á, að Kaupmannahafnar-háskóli skyldi
geyma handritin og notfæra sér þau þar til íslending-
ar væru sjálfir færir um að veita þeim viðtöku. Þetta
vita íslendingar og þeir Danir, sem nokkuð vilja vita
í þessu máli.
Ég fyrir mitt leyti er alveg sannfærð um, að Danir
muni ekki lengi sitja yfir hlut okkar í þessu erfða-
IStTT KVENNABLAÐ
5