Nýtt kvennablað - 01.10.1954, Blaðsíða 7
TVÆR UM HJARTA KONUNGSINS
Kristján II. var sendur af Danakonungi. föður sín-
um, til Noregs sem ríkjum ráðandi konungsefni, til að
Iægja uppþot í Osló og á Heiðmörk. Var þá líka
nokkurt hark milli þýzkra manna og Bergensbúa og
Valkendorf kanslara falið að rannnsaka ástandið þar.
Erik Valkendorf kunni strax vel við sig í Bergen.
Þar var glaumur og gleði. í borginni bljómuðu flest
tungumál álfunnar, þar voru Þjóðverjar, Hollending-
ar, Englendingar, menn frá íslandi og Færeyjum.
Strætin voru yfirfull af fólki hvaðanæva. Eftirtekt
hans vöktu sér í lagi tvær konur. Eldri konan var jafn
ljót og sú yngri var falleg. Þetta voru þær, Sigbritt,
hollenzk, og Dyveka dóttir hennar. Þær seldu vöflur
á torginu og ráku einnig smáveitingahús. Unga stúlk-
an vék aldrei úr liuga hans, svo þótti honum lil um
yndisþokka hennar. Hún var kurteis og af henni fór
hið bezta orð. Prinsinn, Kristján II. komst allur á
loft, er hann lýsti henni fyrir honum.
Þeir afréðu að halda dansleik í ráðhúsinu. öllu
stórmenni borgarinnar skyldi boðið og einnig þeim
Sigbritt og Dyveku.
Þegar mæðgurnar fengu boðskortið, stóð ekki á
Sigbritt að byggja loftkastala: — Líttu nú á barnið
nokkurs konar heimilisgarður. Þar reisti hann í til-
raunaskyni fyrsta gróðurhúsið. En síðar stóðu þar um
skeið 3—4> stór gróðurhús með alls konar skrautblóm-
um og plöntum. Eftir lát manns síns hélt Kristín starfi
hans áfram með hinum mesta myndarbrag. Hún var
ávallt ung og glöð í starfi, lífsþrótturinn mikill, við-
mótið hressandi og vinátta hennar innileg.
Þegar Kvenréttindafélag íslands var stofnað 27.
jan. 1907, var frú Kristín ein af stofnendum þess. Var
hún þar sem annars staðar góður liðsmaður.
Síðustu árin dvaldi Kristín í Gróðrarstöðinni ásamt
ungu hjónunum, syni sínum og tengdadóttur og börn-
um þeirra. Undi hún þar vel hag sínum innan um unga
fólkið. Var enn sem fyrr oft gestkvæmt í Gróðrarstöð-
inni, þótt árin færðust yfir sá það lítt á frú Kristínu.
Starfsþrekið virtist lítt bilað og heilsan góð, þar til
yfir þyrmdi skyndilega. Hún andaðist á sumardaginn
fyrsta síðastliðið vor.
Með Kristínu er horfin ein af okkar mætu konum.
Hún unni öllu fögru og góðu. í þeim anda lifði hún
og starfaði. Blessuð sé minning hennar.
Steinunn H. Bjarnason.
mitt, sagði hún, — hamingjan brosir við þér og okk-
ur báðum. Er Dyveka var hnuggin á svipinn bætti móð-
irin við: — Hinn konunglegi örn lyftir þér upp á sín-
um breiðu vængjum, litla Dyveka! Vertu glöð og kát,
láttu að vilja hans, þú verður rík og hamingjusöm,
barnið mitt, öfunduð af mörgum.
Þvílíkur dansleikur hafði aldrei verið haldinn.
Kristján prins færði upp dansinn með ráðherrafrúnni.
Eftir það dansaði hann alltaf við Dyveku, sem var
fegurri en nokkur baldinbrá.
Morguninn eftir sagði prinsinn Sigbritt að selja
veitingahúsið. Dyveka og hún skyldu fava með honum
til Osló. Þar bjó hann á Akershus. Dyveka var þar hjá
honum sem oftast, annars bjuggu þær Sigbritt og dótt-
ir hennar í eigin íbúð. Seinna fluttust þær með hon-
um til Kaupmannahafnar.
Árið 1513 var Kristján krýndur til kcnungs, eftir
lát föður síns. Breyttust þá aðstæðurnar og skyldi
hann fá sér drottningu. Konungur Danmerkur, Noregs
og Svíþjóðar var ekki slæmur ráðahagur fyrir prins-
essurnar, enda var ekki skortur á þeim, rússneskum,
frönskum, spænskum „allar vildu mevjarnar eiga
hann.“ En kvonfanginu varð að haga eftir „diplomat-
iskum“ útreikningum. Enginn spurði um tilfinningar.
Drottningarefnið varð að vera af þeirri ífett, sem varp-
aði mestum ljóma á konunginn og ríki hans og var
hún valin af Habsborgarættinni. Maximilians keisari,
sonur Filipps, átti 2 dætur og einn son. Karl mikla,
sem var svo voldugur og ríkur, að sólin gekk aldrei
undir í ríki hans. Vildi þá Kristján 11 konungur fá
Eleonere, eldri systurina, en hún var gift til Portúgal.
Isabella varð drottningarefnið, í Danmörku hlaut hún
nafnið Elísabet. Hún var ekki sérstaklcga lagleg, en
þess í stað svo ástúðleg, góðleikinn skein úr augunum.
Isabella var aðeins 13 ára gömul, þegar Mogens Gjöe,
ráðherra fastnaði hana konunginum, 1514. Ári síðar,
nálægt miðsumri skyldi brúðkaupið haldið í Kaup-
mannahöfn.
Á tilsettum tíma sendi konungurinr. Erik Valken-
dorf, sem orðinn var erkibiskup í Þrándheimi og
Nils Gyldenlöve að sækja Isabellu prinsessu. Orðróm-
urinn um Dyveku hafði borizt keisaraættinni, svo jafn-
vel átti að draga að sér hendina og hætta við að senda
þessa saklausu stúlku í brott, þegar þá líka, að það
var einmitt Erik Valkendorf, sem sendur var eftir
henni, hann, sem átti sök á tygjum konungsins við
Dyveku. En þá lofaði hann að fjarlægja hana. Engin
glcði ríkti í keisarahöllinni í Ilollandi, cr drottningar-
efnið lagði af stað, frekar sorg og illt hugboð.
Stormasamt var og illt í sjó alla leiðina til Dan-
merkur. Brúðurin sársjóveik. Ferðinni seinkaði svo
NVTT KVENNABLAÐ
5