Nýtt kvennablað - 01.11.1954, Blaðsíða 6

\okkiir orð 11111 uppeldi§iiiál
Smágrein kom út í Nýju kvennablaSi 4.—5. tbl. þ.
á. með þessari fyrirsögn. Þótti mér greinin góð, og
þýddi að gamni mínu úr norsku tímariti eftirfarandi
grein, þar er niðurstaðan í raun og veru sú sama.
Af hverju eru sum börn einurðarlaus og brædd?
Það þarf ekki mikið til, að sum börn fari bjá sér eða
verði hrædd. Ókunnugt andlit er nægilegt til þess, að
barnið feli sig í pilsi móður sinnar. „Snemma byrjar
þaö,“ hugsar mamman. Á blessað barnið að dragast
með feimnina alla ævi? En það er einmitt móðirin,
sem stundum verður til þess að gera illt verra, ala á
feimni barnsins. Segi hún við einurðarlaust barn:
„Stattu ekki þarna eins og umskiptingur, komdu og
heilsaðu gestunum fallega!“ hefur hún það af í einu
augnabliki, að gera barnið ennþá einurðarlausara og
margfalda klípuna fyrir því. Fyrst voru það ókunnu
gestirnir, sem það var einurðarlaust gagnvart, nú verður
það hikandi gagnvart sjálfu sér líka. Og komist þessi
hugsun að hjá barninu, geta liðið vikur og ár, að hún
hverfi aftur. Athyglinni er ómótmælanlega beint til
barnsins sjálfs, og minnimáttarkenndin leggst á með
tvöföldum þunga. Barnið er hindrað í að koma fram
blátt áfram eða sér eðli'lega, það hugsar óaflátanlega
um eigin persónu. Það á að láta barnið í friði, unz
það sjálft kemur til gestanna af eigin bvötum. Smám
saman, er það sér móður sína bera traust til gestanna
eykst traust þess til þeirra líka. Það er hin rétta eðlis-
ávísun. sem fær bsrnið til að sjá hlutina í réttu ljósi.
Og þar eð allir krakkar þrá að gera eins og full-
orðna fólkið, læra þau fljótar þjóðarsiði og venjur
með því að herma eftir, heldur en af aðkasti og að-
finnslum. Það er fyrsta skylda móðurinnar að vera
tengiliður milli barnsins og gestanna, gefa því traust-
ið til þeirra með umgengni sinni. Þetta er nauðsyn-
legt svo að uppvaxtarárin verði því ekki kvalræði.
Traust til annarra vekur einnig sjálfstraust. Það eign-
ast barnið aftur á móti ekki við að heyra þessa setn-
ingu, sem er svo algeng enn í dag: „Vertu nú ekki
svona heimsk. Eins og greindin fáist með viljafestu.
Auðvitað á hver móðir að leiðrétta barnið sitt stöku
sinnum, en ekki að láta ókunnuga beyra það og ekki
þannig að ásaka það fyrri heimsku.
Fyrir nokkru var ég stödd á heimili, þar sem börn-
in áttu einmitt hið nauðsynlega traust og öryggi, sem
gerði þau svo eðlileg gagnvsrt umhverfinu, og gerir
samveruna með öðrum að leik. Eitt barnanna, 10 ára
telpa kom askvaðandi með kettling í fanginu, og setti
hann á öxl pabba síns, þar sem hann í pólitískum
samræðum sat hjá gestunum. Margir feður hefðu
kannske sagt: Ekki að trufla pabba, sérðu ekki að
hann er að tala við fullorðna fólkið. Farðu og leiktu
þér. Eða réttara sagt: Hafðu þig á burtu krakki. En
barnið. skilur það, hvort sem það er sagt svona, eða
hins,'gin. Þessi pabbi sagði ekki neitt af þessu. Hann
tók kettlinginn niður af öxl sér, strauk yfir belginn
og sagði: „Nei, ert það-þú, kisi. Ertu að punta upp á
mig með skinnkraga í dag? Hann rétti kettlinginn
aftur til dóttur sinnar, sem hló og hlióp fagnandi með
hann burt. Ótruflaðar héldu pólitísku samræðurnar
áfram. Litla stúlkan losnaði við allar umvandanir í
áhevrn gestanna. Gestirnir sluppu við alla misklíð, en
urðu þess í stað aðnjótandi þeirrar vellíðanar, sem á
sér stað, er menn eru gestkomandi á samstilltu heimili.
Tvísýnin er mest fyrir óframfærna æsku er breyt-
ingaraldurinn stendur yfir, frá barni til fullorðins.
þá ættum við að vanda umgengni hvað mest. Stundum
verður barn, sem hvorki hefur verið dult eða ófram-
færið allt í einu klaufalegt og hugsunin snýst ein-
göngu um það siálft. Sumir foreldrar, af misskildu
siðgæði, særa börnin, t.d. ef ókunnugir fara að tala
til þeirra eins og fullorðinna. „Hann, eða hún er bara
krakki.“ segia fore!drarnir. „Þérið bann ekki bað er
ástæðulaust.“ Þeir skilja ekki. að með þessu auðmýkja
þau barnið og fiarlægja sér það. Þetta er einmitt tím-
inn til að unglingurinn fái ábyrgðartilfinningu og
vaxi traust í eigin brjósti. Það má ekki fara með hann
eins og krakka.
Einhver vill ksnnske spyrja: Verða börnin þá ekki
of borginmannleg. Allt of roggið fólk er hvorki við-
feldið né gott að umgangast það. I rauninni er mjög
borginmannlegt fólk einmitt feimið innst inni. Þeir
reyna að derra sig til að hafa sig upp úr feimninni.
Reyna að telja sér trú um, að þeir séu meiri en hinir.
Það er léttir í því að finna sig því umhverfi fremri,
sem hefur þjakað hann uppvaxtarárin. Sjálfsvirðing
og gagnrýni verður sjálfsvörn. Skynsamlega uppalinn
piltur eða stúlka finna sjálfsöryggi án þess að vera
sjálfbyrgingsleg. Og barn. sem ekki er sífellt nudd-
að um nasir minnimáttarkennd, er hægara að latra en
feimið barn. Það er engin vogun, að segja því með
varkárni til syndanna, ef það skyldi fá heldur báar
hugmyndir um sig. En komi samt sem áður, þrátt fyr-
ir skynsamlega meðferð, tímabil með feimni og upp-
urðarleysi, má ekki gera sér ásakanir af þeim sökum,
4
NÝTT KVENNABLAÐ