Nýtt kvennablað - 01.11.1955, Blaðsíða 3

NYTT
KVENNABLAD
16. árgangur,
7. tbl., nóvembcr 1955.
INGIBJÖKG I'OBGEIRSDÖTTIB, kennarl:
(Vestan
Ég hafði nú yfirgefiS hinar breiSu byggSir Aust-
foldar meS sínum stóru búgörSum og víSlenda stór-
skógi og sat nú hér í Ós í Vestur-Noregi, — þorpi ekki
langt frá Björgvin. Liggur það við litla vík og ósa smá-
ár einnar í þröngu dalverpi.
All-þéttbýlt er í nágrenni Óss. Þó ekki þannig, að
byggðin sé ein óslitin, samfelld heild. Ó, nei, sveitir
Vestur-Noregs eru yfirleitt ekki þannig, heldur sífellt
sundurskornar af sundum og vogum, bröttum skóg-
og klettaásum, hæðum og hálsum. og þannig er sveitin
umhverfis Ós. En þorpið er sem gefur að skilia aðal-
samgöngu- og verzlunarmiðstöðin. Þar býr presturinn,
enda er þar myndarleg kirkja með hárri turnspíru, — -
álíka rúmgóð og dómkirkjan í okkar höfuðstað. Svo
er þar læknir og sjúkrahús og auk þess elliheimili
fyrir 20 manns. Lítið, fallegt fyrirmyndarheimili í
undur fallegum brekkuhvammi. Skammt þaðan er
barnaskólinn. sem Katrín vinkona mín kennir við.
i
Hann tekur um 300 börn, auk unglingadeildar. Eru
skólahúsin tvö. Annað ný og vönduð bygging. Kom
ég þangað nokkrum sinnum og heilsaði upp á krakk-
ana og kennarana. Ég veitti því eftirtekt. að flest börn-
in, einkum drengirnir — voru í fallegum, handprjón-
uðum peysum með eins mynztri, — aðallitir hvítt og
grátt. Er ég minntist á þennan smekklega og hlýlega
klæðnað, fékk ég að vita, að hver byagð hefur sínar
eigin jieysur, og drengirnir voru yfirleitt á Óspeysum,
sem gefur að skilja. Þannig eru til fjölmargar byggða-
peysur í Noregi, treyjur — eins og þar er sagt, líkt
og þjóðbúningar stúlknanna. Stúlka, sem bjó í sama
húsi og ég, átti t. d. fallega ullarpeysu, háa í hálsinn
og hneppta að framan. Sagði hún það vera „Fana-
treyju“, þ. e. peysu af Fanasveitar-gerð. Sá, sem þekkir
vel inn á þessa hluti, getur því stundum getið nokkurn
NÝTT KVENNABLAÐ
jjalls.)
veginn rétt til um, hvaðan pilturinn eða stúlkan er
upprunnin eftir peysunni, sem hann eða hún ber. Er
þetta vissulega héraðsrækt, sem við þekkjum lítið til
hér heima. Enn halda norsku konurnar tryggð við
byggðabúninga sína og nota þá við ýmis hátíðleg tæki-
fæii, einkum til sveitanna. Einn dag tók ég eftir því,
að óvenju margar konur voru á ferð niðri í þorpinu,
sem báru þjóðbúninga. Vissi ég í fyrstu ekki, hverju
þetta sætti. Litlu seinna var ég á gangi í námunda við
kirkjuna. Sá ég þá ung brúðhjón halda í hægðum
sínum að dyrum hennar og hverfa inn um þær. Sjálf-
sagt hefur 'þá margt fólk verið fyrir þar inni, og fór
mig þá að gruna, á hvaða leið þær hefðu verið, kon-
urnar, sem ég þá fyrir stundu hafði mætt á þjóðbún-
ingunum. En mér til dálítilla vonbrigða bar brúðurin
sjálf ekki hina gömlu brúðarkrónu, heldur hvítan kjól
með löngu slöri við, eins og tíðkast við nýtízku kirkju-
brúðkaup hér heima. Svo hefu'r veizluborðið beðið
þeirra heima, ef til vill með rjómagraut og mjúkum,
heimabökuðum kringlum og flísum með af þurrkuðu
kjöti, „skerpukjöti", sem þar er kallað. En þessi veizlu-
kostur var framborinn í afmælishófi kennara eins,
sem ég sat í Hegglandsdal, sem er í nágrenni Ósborps.
Margir fagrir staðir eru í námunda við Ós. Þaðan
er til dæmis aðeins um hálftíma gangur til Harravíkur.
Það er lítil, yndisleg vík með snarbröttum, skógi vöxn-
um klettabeltum beggja vegna. I vík þessari stendur
þekktur barnaspítali. Mjög glæsileg bygging að sjá
og fer orð af sem fullkominni stofnun. Umhverfið er
skjóllegt og fagurt, þótt víðsýnið nái aðeins til sjávar-
ins. Hefur í landi spítalans verið plantað margs konar
trjá-, runna- og blómtegundum — sumum mjög fágæt-
um — upp um brekkur og bergsillur, svo að segja má
að spítalinn liggi mitt í sérkennilegum „botaniskum“
1