Morgunblaðið - 27.07.2009, Blaðsíða 6

6 FréttirINNLENT
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 27. JÚLÍ 2009
FRÉTTASKÝRING
Eftir Sigrúnu Ernu Geirsdóttur
sigrunerna@mbl.is
HUNDRUÐ milljóna sitja föst í erlendum
bönkum sem neita að láta þau af hendi. Stærst-
ur hluti upphæðarinnar situr hjá Fortis-banka í
Belgíu sem segist vera í fullum rétti til að halda
þeim eftir vegna skulda gömlu íslensku bank-
anna.
Skilanefnd Landsbanka Íslands hyggst senda
bréf til allra þeirra sem telja sig eiga greiðslur
hjá Fortis-banka, sem og til greiðenda og ann-
arra sem að málinu koma. Í bréfinu er rakinn
samskiptaferill Fortis og Landsbankans og
hlutaðeigendum bent á að hafa samband við
belgíska fjármálaeftirlitið ef þeir telja starfs-
hætti Fortis óviðunandi.
Fortis tók áfram við greiðslum
Forsaga málsins er sú að í hruninu í haust
voru allir erlendir bankar beðnir að hætta pen-
ingasendingum. Fjölmargar sendingar voru þá
í gangi. Landsbanki Íslands hafði aðalevru-
reikning sinn hjá Fortis-banka í Belgíu og fóru
því í gegnum hann umtalsverðar fjárhæðir á
degi hverjum. Fortis staðfesti viðtöku fyr-
irmæla um að hætta að senda greiðslur á
Landsbanka en senda þær þess í stað á Nýja
Landsbanka eða Seðlabanka Íslands, eða skila
þeim til greiðenda. Hlítti Fortis fyrirmælunum
fyrst í stað. Það sama gildir um nokkra aðra
banka.
Kvartanir fóru hins vegar að berast Lands-
bankanum um að viðskiptavinir bankans sökn-
uðu greiðslna. Fengu þeir að vita hjá greiðend-
um að Fortis væri búinn að staðfesta að hafa
móttekið greiðsluna. Hins vegar væri Lands-
banki Íslands einnig búinn að fá hana og því
væri það Landsbankans að greiða upphæðina.
Fortis neitar hins vegar Landsbankanum um
að færa fjárhæðir út af reikningi sínum. Þeir
taka þannig við evrugreiðslum en koma þeim
ekki áfram. Fjárhæðin sem Fortis í Belgíu situr
þannig á nemur nú hundruðum milljóna yfir-
reiknað í íslenskar krónur.
Aðgerðirnar ólögmætar
Viðtakendur greiðslnanna hér heima eru fjöl-
margir, aðallega einstaklingar, sem áttu von á
lægri upphæðum. Stærstur hluti fjárhæð-
arinnar tilheyrir hins vegar fyrirtækjum.
Ástæða þess að Fortis heldur greiðslunni eftir
er yfirdráttur sem myndaðist á evrureikningi
Landsbankans.
Skilanefnd LBÍ telur aðgerðir Fortis ólög-
mætar, þarna haldi þeir eftir fjárhæðum sem
séu í eign þriðja aðila. Í evrópskri löggjöf sé að
auki fjallað sérstaklega um skyldur banka til
þess að koma greiðslum tafarlaust og skilyrð-
islaust áfram (straight-through processing) og
mun löggjöf sem von er á í nóvember kveða
jafnvel enn skýrar á um þetta. Belgíski bankinn
vitnar hins vegar í belgísk lög sér til stuðnings.
Þeir hafi uppfyllt sínar skyldur samkvæmt fyr-
irmælum viðskiptavina með því að færa um-
ræddar greiðslur inn á reikning LBÍ. Þrátt fyr-
ir ítrekaðar beiðnir skilanefndar heldur Fortis
athæfinu áfram og þykir nefndinni ljóst að
greiðslunum verði ekki skilað.
Frá því í haust hefur teymi innan LBÍ unnið
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Deilt um fé Skilanefnd Landsbankans telur aðgerðir Fortis vera ólögmætar.
Sitja á hundruðum milljóna
 Fortis-banki í Belgíu segist vera í fullum rétti til að halda fé eftir vegna
skulda gömlu íslensku bankanna  Stærsti hlutinn tilheyrir fyrirtækjum
BÆJARSTJÓRN
Vestmannaeyja
mun ráðast í
töluverðar fram-
kvæmdir á næstu
þremur árum,
sem alls munu
nema um 1.750
milljónum króna.
Kom þetta
fram í ræðu bæj-
arstjórans, Elliða Vignissonar, á
fundi bæjarstjórnar í síðustu viku.
Greint er frá henni á fréttavefnum
Eyjar.is.
Sagði Elliði að Vestmanna-
eyjabær yrði að gera ráð fyrir því
að framlög frá ríkinu drægjust
saman á næstunni. Hins vegar stæði
Vestmannaeyjabær nokkuð vel að
vígi, svo fremi sem gætt væri að-
halds í rekstri.
Á þenslutímum hefði lítið verið
um opinberar framkvæmdir í bæj-
arfélaginu heldur hefði áhersla
frekar verið lögð á að hagræða í
rekstri og greiða niður lán. Það
gæfi Vestmannaeyingum færi á að
framkvæma nú þegar þörfin fyrir
þátttöku hins opinbera væri meiri.
Framkvæmdir væu áætlaðar við
stórskipahöfn upp á 480 milljónir
króna og endurbyggingu upptöku-
mannvirkis hafnarinnar upp á 327
milljónir. Þá væri einnig ráðgert að
halda áfram uppbyggingu í miðbæ
bæjarins og fegrun hans, byggingu
menningarhúsa, byggingu fjölnota
íþróttahúss og uppbyggingu í mál-
efnum aldraðra. Alls væri gert ráð
fyrir opinberum framkvæmdum til
ársins 2012 fyrir um 1.750 milljónir
króna. bjarni@mbl.is
Segir færi til
framkvæmda í
Vestmannaeyjum
Elliði Vignisson
Eftir Bjarna Ólafsson
bjarni@mbl.is
ÁKVEÐIÐ hefur verið að fram-
lengja í annað sinn svokallað Micro-
soft-gengi á krónunni, en samkvæmt
því miðast viðskipti íslenskra fyrir-
tækja og almennings við Microsoft
við að gengi evrunnar sé lægra en á
markaði.
„Frá því í janúar hafa viðskiptin
verið reiknuð út frá því að gengi evr-
unnar sé 120, en næstu sex mánuði
verður miðað við gengið 130,“ segir
Halldór Jörgensson, forstjóri Micro-
soft á Íslandi.
Ætti ekki að koma á óvart
„Upphaflegar áætlanir okkar um
gengisþróun íslensku krónunnar
hafa ekki gengið eftir og við verðum
að tryggja okkur fyrir því að hún
haldist áfram svona lág. Við höfðum
gert ráð fyrir því að gengisvísitalan
yrði um 200 stig, en það hefur ekki
haldist. Það ætti í raun ekki að koma
neinum á óvart að Microsoft-gengið
hækki, en það er enn sem fyrr mun
lægra en markaðsgengi.“
Segir hann að allt frá því í janúar
hafi viðskiptavinir Microsoft samtals
sparað um einn milljarð króna. „Þeg-
ar erlendur gjaldeyrir er jafndýr-
mætur og raun ber vitni þá munar
um þetta.“ Microsoft ber kostnaðinn
af gengismuninum, en Halldór segir
að hann sé þess virði. „Við höfum
tekið þá stefnu að það sé betra að
taka á okkur tap til skamms tíma í
stað þess að tapa viðskiptum. Þetta
er mikilvægur þáttur í því að halda
viðskiptum á Íslandi og halda sam-
bandi við viðskiptavini okkar og
samstarfsaðila. Við lítum með öðrum
orðum svo á að við högnumst á
Microsoft-genginu. Hagnaður við-
skiptavina okkar er ótvíræður.“
Gengi evrunnar er nú um 180
krónur, en var um 145 krónur í mars,
þegar ákveðið var að framlengja
Microsoft-gengið í fyrsta sinn.
Viðskiptavinir hafa
sparað milljarð
Svokallað Microsoft-gengi á evru framlengt um sex mánuði
Morgunblaðið/Golli
Króna Halldór segir þróun gengis
hafa verið verri en búist var við.
Ástæða þess að Fortis heldur eftir greiðsl-
unni er yfirdráttur sem myndaðist á evru-
reikningi Landsbankans. Yfir nótt fór reikn-
ingurinn í mikinn mínus en
myntarreikningar bankanna voru að jafnaði
stemmdir af daglega þannig að staða
þeirra væri á núlli. Þegar greiðslur fóru
hins vegar að beinast til slitastjórnar bank-
ans eða NBI stóð Fortis eftir með reikning
í mínus. Landsbanki Íslands hf. er í innköll-
unarferli og því væri eðlilegt að Fortis lýsti
formlega kröfum sínum fyrir slitastjórn
bankans sem myndi síðan taka afstöðu til
kröfunnar. Þetta hafa flestir aðrir bankar
gert. Fortis, hins vegar, safnar öllum
greiðslum sem honum berast og ættu að
fara til Nýja Landsbanka eða slitastjórn-
arinnar og setur þær þess í stað á evru-
reikning LBÍ og lækkar þannig yfirdrátt
LBÍ, sér til hagsbóta.
Í mínus yfir nótt
Frá því í haust hefur teymi innan LBÍ unnið
að því að fá Fortis til þess að skila greiðsl-
unum, án árangurs. Nýi Landsbanki er
einnig með málið til skoðunar þar sem vilji
er þar fyrir hendi til þess að leysa málin á
sem farsælastan hátt fyrir viðskiptavini
bankans.
NBI skoðar málið líka
að því í samstarfi við NBÍ að fá Fortis til þess
að skila greiðslunum, án árangurs. Aðrir bankar
sem hafa farið að fordæmi Fortis hafa hins veg-
ar langflestir orðið við tilmælum nefndarinnar.
Talið er að um 90% greiðslna sem sitja fastar á
þennan hátt séu hjá Fortis í Belgíu. Bréf nefnd-
arinnar verður sent víða og vonast hún til þess
að það verði til þess að hreyfa við Fortis og þeir
skili peningunum. Telur hún að það sé ekki
meira sem nefndin geti gert í málinu. Það liggi
fyrir að nauðsynlegt sé að leita til erlendra lög-
fræðistofa svo hægt sé að ganga í málið í Belg-
íu. LBÍ hafi ekki burði til þess að standa undir
þeim kostnaði sem slíkt hefði í för með sér og
ennfremur sé LBÍ ekki beinn aðili að málinu.
Nefndin bindur því vonir við að þeir aðilar sem
hafi mikilla hagsmuna að gæta fari í málið með
þessum hætti. Telur hún raunar að einhverjir
hafi þegar haft samband við erlenda lögfræð-
inga. Í lok bréfsins bendir LBÍ svo þeim hags-
munaaðilum sem telja framferði Fortis óvið-
unandi á að hafa samband við belgíska
fjármálaeftirlitið. Þar til Fortis skiptir um skoð-
un sitja hins vegar íslensku viðtakendurnir eftir
með sárt ennið.
TÆPLEGA 50 sjálfboðaliðar gengu í gær strandlengjuna frá Reykjum í
Hrútafirði að Sigríðarstaðaósi við Vatnsnes í árlegri selatalningu Selaset-
urs Íslands á Hvammstanga. Þetta er í þriðja sinn sem þessi selatalning fer
fram en hún er talin geta gefið ágæta mynd af ástandi selastofnsins þegar
nokkurra ára samanburður liggur fyrir, að sögn Hrafnhildar Ýrar Val-
garðsdóttur, forstöðumanns Selasetursins. Ströndin sem gengin var er alls
um 100 km og í talningunni á síðasta ári voru selirnir sem þar sáust alls
1.124. Tölur frá í gær liggja enn ekki fyrir.
Mogunblaðið / Karl Á. Sigurgeirsson
Á selaslóð Talningamenn bera saman bækur sínar .
Fimmtíu töldu seli
á Vatnsnesinu nyrðra
UM verslunarmannahelgina verður
haldin sýningin Lýðveldið við fjörð-
inn í
Kvenna-
bragganum
á Eyri í Ing-
ólfsfirði á
Ströndum,
sem er yf-
irgefin ver-
búð. Sýningin verður opnuð laug-
ardaginn 1. ágúst kl. 14 og verður
opin 1. og 2. ágúst kl. 14-19.
Sýningin er hluti af þríþættu sýn-
ingarverkefni sem hverfist um hug-
myndir um íslenska lýðveldið í
tengslum við menningarsögu og
náttúrulegt umhverfi þriggja sýn-
ingarstaða. Einungis verður sýnt
þessa tvo daga og aðgangur er
ókeypis.
Lýðveldið
við fjörðinn