Morgunblaðið - 30.07.2009, Blaðsíða 8

Útvarpsgjald er lagt á skattgreið-
endur í fyrsta skipti í ár, arftaki af-
notagjaldsins sem eigendur við-
tækja þurftu áður að greiða. Um
nefskatt er að ræða, 17.200 krónur
á hvern framteljanda sem greiðir
tekjuskatt og er á aldrinum 16-69
ára. Alls nemur álagningin 3,2
milljörðum króna og er lagt á 187
þúsund gjaldendur. Eru lögaðilar
þá ekki taldir með, sem einnig
þurfa að greiða útvarpsgjaldið.
Íbúðaskuldir 1.000 milljarðar
Framtaldar eignir heimilanna
námu 3.657 milljörðum króna í lok
síðasta árs, þar af 2.436 milljarðar
í fasteignum, og höfðu aukist um
8,2% frá fyrra ári. Verðmæti fast-
eigna jókst um 2,5% en lítil fjölg-
un varð á eigendum fasteigna.
Framtaldar skuldir heimilanna
námu 1.683 milljörðum króna í lok
árs 2007 og jukust milli ára um
fjórðung. Framtaldar skuldir vegna
íbúðarkaupa jukust um 25,9% og
námu rúmum þúsund milljörðum
króna. Samkvæmt upplýsingum
frá fjármálaráðuneytinu nema
skuldir vegna íbúðarkaupa 43,4%
af verðmæti þeirra og hafði það
hlutfall hækkað um 8% frá fyrra
ári. Er það mun meira en dæmi eru
um áður.
3,2 milljarðar af útvarpsgjaldi einstaklinga
8 FréttirINNLENT
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 30. JÚLÍ 2009
Tekjur og bætur
í milljónum króna
98.600
almennur tekjuskattur
108.700
útsvar til sveitarfélaga
20.200
fjármagnstekjuskattur
9.600
greiddar barnabætur
10.000
greiddar vaxtabætur
FRÉTTASKÝRING
Eftir Björn Jóhann Björnsson
bjb@mbl.is
ÁLAGNING opinberra gjalda,
vegna tekna einstaklinga á síðasta
ári, er nokkurn veginn í samræmi við
áætlanir fjármálaráðuneytisins, að
sögn Maríönnu Jónasdóttur, skrif-
stofustjóra tekju- og lagaskrifstofu
ráðuneytisins. Helst munar þó í áætl-
uðum fjármagnstekjuskatti, en
vegna bankahrunsins lækka þær
tekjur um 20% á milli ára.
Eins og fram kom í blaðinu í gær
nemur samanlögð álagning tekju-
skatts og útsvars 221,3 milljörðum
króna, þar af eru tæpir 100 millj-
arðar af almennum tekjuskatti.
Hækkaði skattgreiðsla á hvern gjald-
anda að meðaltali um 6,7% á milli
ára.
Meira af bankabókum
Miklar breytingar hafa orðið á
samsetningu tekna ríkisins af fjár-
magnstekjuskatti, sem nam 20,2
milljörðum króna. Nú er hagnaður af
sölu hlutabréfa um 12% af álögðum
fjármagnstekjuskatti, miðað við 58%
árið áður. Á móti hefur hlutfall tekna
af bankainnistæðum vaxið verulega,
eða úr 10% árið 2007 í 39% fyrir síð-
asta ár. Athygli vekur að hlutur
tekna af arðgreiðslum hefur aukist
nokkuð milli ára, eða um fimmtung,
og er 27% af fjármagnstekjum, eða
um 5,2 milljarðar króna. Miðað við
10% fjármagnstekjuskatt hafa fram-
taldar tekjur af arðgreiðslum ein-
staklinga numið rúmum 50 millj-
örðum króna á síðasta ári. Hætt er
við að tekjur af arðgreiðslum í næsta
skattframtali, fyrir þetta tekjuár,
verði litlar sem engar.
Fjöldi greiðenda fjármagns-
tekjuskatts tvöfaldaðist á milli ára,
fór upp í 185 þúsund manns, og
ástæðan aðallega sú að nú er fjár-
málastofnunum gert skylt að senda
upplýsingar óumbeðið til skatta-
yfirvalda. Vaxtatekjur birtast því
núna á öllum framtölum, en eftir
bankahrunið voru háar fjárhæðir
fluttar úr peningamarkaðssjóðum yf-
ir á innlánsreikninga. Þetta dugði þó
ekki til þess að auka tekjur ríkisins af
fjármagnstekjuskatti, þær lækkuðu
um 20% á milli ára.
Ríkissjóður mun á þessu ári greiða
út samtals 19,6 milljarða króna í
barna- og vaxtabætur, þar af 10
milljarða í vaxtabætur. Barnabætur
voru hækkaðar um 5,7% og tekju-
skerðingarmörk hækkuð um 25% frá
fyrra ári. Viðtakendum barnabóta
fjölgaði um 3,9% og meðalbætur á
hverja fjölskyldu hækka um tæp 8%.
Vaxtabætur fá nærri 65 þúsund
framteljendur, sem er fjölgun milli
ára um 11%. Meðalvaxtabætur eru
núna 154 þúsund krónur á hvern
bótaþega og hafa hækkað um 35%
milli ára, en bótunum er sem kunn-
ugt skipt á milli hjóna og sambýlis-
fólks. Vaxtabætur voru hækkaðar
um 5,7% í fjárlögum en í tilkynningu
fjármálaráðuneytisins er bent á að
ríkisstjórnin hafi komið til móts við
efnahagsvanda heimilanna með því
að hækka hámarksbætur um fjórð-
ung til viðbótar, auk þess sem heim-
ilað hámarksvaxtahlutfall var hækk-
að úr 5% í 7%.
Skattur nærri áætlun
Morgunblaðið/Golli
Ríkissjóður Skatttekjur síðasta árs aukast frá árinu 2007 um 3,6% en aukn-
ingin hefði orðið mun meiri hefðu bankarnir ekki hrunið til grunna í haust.
 Mikil breyting á fjármagnstekjuskatti á milli ára  Tekjur af arðgreiðslum juk-
ust um fimmtung  Vaxtabætur alls 10 milljarðar og barnabætur 9,6 milljarðar
Afleiðingar bankahrunsins síð-
astliðið haust koma berlega í ljós
í álögðum skattgreiðslum til rík-
isins, sérstaklega hvað fjár-
magnstekjuskatt varðar. Aðrir
tekjuliðir eru nærri áætlun.





  
$
;
$
 
5  ) 

) &
< 

 1

  ) 

+,
 &!&! $
+,
 
&
< $
!
 

 $

1 !



   1
 
 5  ) 
) &
< 
+,
 &!&! $
!
 

 $

1 !

+,
  

&
< $
1
  ) 

Eftir Önnu Sigríði Einarsdóttur
annaei@mbl.is
OFGREIÐSLUR til ellilífeyrisþega fyrir árið 2008 eru
tæplega 3,1 milljarður króna, en ofgreiðslur til örorkulíf-
eyrisþega rétt tæpur milljarður, að sögn Sigríðar Lillýj-
ar Baldursdóttur, forstjóra Tryggingastofnunar.
Öllum sem fengu ofgreitt er sent bréf, ekki eingöngu
þeim sem fengu greitt umfram 70.000 kr. vikmörkin líkt
og fram kom í Morgunblaðinu í gær. Meðaltal allra
greiðslna umfram er því rétt tæpar 130.00 krónur fyrir
skatt – eða um 100.000 er skattur hefur verið greiddur.
Alls fengu um 12.000 manns greitt umfram vikmörk og
er meðaltal ofgreiðslna hjá þeim sem fengu ofgreitt um-
fram 100.000 kr. 276.000 kr. fyrir skatta. Fjórir af hverj-
um fimm lífeyrisþegum sem fengu ofgreiddar bætur um-
fram 100.000 krónurnar eru ellilífeyrisþegar.
Erfitt að hafa upplýsingarnar réttar
Líkt og fram kom í viðtali við Sigríði Lillý í Morgun-
blaðinu á miðvikudag liggur skýringin í því að margir
lífeyrisþegar veittu engar eða rangar upplýsingar um
sínar fjármagnstekjur. Sá upplýsingaskortur þarf þó
ekki að vera óeðlilegur að mati Einars Árnasonar hag-
fræðings sem hefur unnið með Landssambandi eldri
borgara og Öryrkjabandalagi Íslands. Ekki sé hlaupið að
því að veita réttar upplýsingar um fjármagnstekjur.
„Það er illmögulegt að áætla fjármagnstekjur, þær rjúka
upp einn daginn og svo er hrun þann næsta. Það er gott
sem ómögulegt að hafa rétt fyrir sér og í raun ótrúleg
heppni að geta giskað á rétta tölu,“ segir Einar.
Langflestar leiðréttingar verða þó, að sögn Sigríðar
Lillýjar, gerðar með skuldajöfnun við bætur og í meiri-
hluta tilvika næst það innan árs, en Tryggingastofnun er
heimilt að halda eftir allt að 20% af tekjutengdum bótum.
Í þeim tilvikum þar sem ekki næst að skuldajafna af
lífeyrisgreiðslum á þeim tíma verða sendir greiðsluseðlar
í heimabanka fyrir mismuninum og er þeim líka dreift á
tólf mánuði. „Telji fólk sig ekki ráða við endurgreiðslu á
tólf mánuðum getur það beðið um lengri endurgreiðslu-
tíma. Þá ber Tryggingastofnun skylda til að líta til eigna-
og teknastöðu við mat á því hvort sú beiðni verði sam-
þykkt.“ Sérstök áhersla verði þá lögð á samningaleiðina
áður en farið verði í frekari innheimtuaðgerðir.
Ellilífeyrisþegar í
miklum meirihluta
 Ofgreiðslur til ellilífeyrisþega tæplega 3,1 milljarður
Öryrkjabandalagið og Landsamband eldri borgara
hafa farið fram á við félags- og tryggingamálaráð-
herra að skerðingar vegna fjármagnstekna verði
endurskoðaðar. Í fréttatilkynningu sem samtökin
sendu frá sér er bent á að misræmi felist í því að frí-
tekjumark lífeyrisbótaþega vegna fjármagnstekna
sé 97.000 kr. á ári, á meðan að atvinnulausir megi
hafa 59.000 kr. í fjármagnstekjur á mánuði og þá
hafi fjármagnstekjur ekki áhrif á lánveitingu frá LÍN.
„Margir hafa með ráðdeild og hagsýni náð að búa
sér til varasjóð til að bregðast við óvæntum aðstæð-
um eins og auknum kostnaði […] Því munu endur-
greiðslukröfur TR koma illa við marga,“ segir í til-
kynningunni.
Ósanngjarnar tekjuskerðingar