Morgunblaðið - 08.10.2009, Blaðsíða 34

34 MenningFRÉTTIR
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 8. OKTÓBER 2009
YVON le Maho flytur fyrirlest-
urinn „Hvernig takast mör-
gæsir á við umhverfisógnanir
og loftslagsbreytingar?“ í Alli-
ance Française, Tryggvagötu
8, í kvöld kl. 20. Mörg ykkar
sáuð eflaust hina gríðarvinsælu
kvikmynd Ferðalag keisara-
mörgæsanna sem sýnd var fyr-
ir nokkrum árum.
Konungsmörgæsirnar eru í
alvarlegri hættu ef hitastig yfirborðs sjávar
hækkar örlítið, jafnvel innan við hálfa gráðu.
Þetta uppgötvaði vísindaleiðangur Yvons le Maho
nýlega, og því er það forvitnilegt fyrir allt áhuga-
fólk um umhverfismál og hlýnun jarðar að hlusta
á fyrirlestur hans í Alliance Française.
Umhverfið
Mörgæsirnar og
hlýnun jarðar
Yvon le Maho
HVAR mætast list og hönnun?
Þetta er umfjöllunarefni sem
tekið verður fyrir á málþingi
sem Hönnunarmiðstöð Íslands
stendur fyrir í Hafnarhúsinu í
kvöld kl. 20 í samstarfi við
Listasafn Reykjavíkur. Fram-
sögumenn eru Andrea Maack
myndlistarmaður, Þorvaldur
Þorsteinsson myndlistarmaður
og rithöfundur, Guðmundur
Oddur Magnússon prófessor í grafískri hönnun
við LHÍ og Margrét Elísabet Ólafsdóttir fag-
urfræðingur. Umræður að erindum loknum.
Fyrirlesturinn er hluti af sameiginlegri, mán-
aðarlegri dagskrá sem Hönnunarmiðstöð Íslands
og Listasafn Reykjavíkur standa fyrir.
Hönnun
Hvar mætast
hönnun og list?
Andrea Maack
Í DAG kl. 18 verða tvær sýn-
ingar opnaðar í Listasafni Ár-
nesinga í Hveragerði. Á sýn-
ingunni Þræddir þræðir eru
verk eftir Ásgerði Búadóttur,
Hildi Hákonardóttur, Guðrúnu
Gunnarsdóttur og Hildi
Bjarnadóttur. Þar er þráð-
urinn skoðaður sem vett-
vangur átaka, og ímyndir þráð-
arins birtast á ólíkan hátt hjá
fjórum kynslóðum. Sýningin
Einu sinnu er, kemur frá Handverki og hönnun.
Tólf einstaklingar voru valdir og hver þeirra valdi
sér samstarfsaðila. Þema sýningarinnar er „gam-
alt og nýtt“ og á sýningunni má sjá fjölda nýrra og
áhugaverðra nytjahluta unnum af pörunum tólf.
Myndlist
Fjórar kynslóðir
þræða þræði
Ásgerður
Búadóttir
Grátbólgin grenjum
við og görgum hás
á sjónvarpið. 36
»
HARVARDHÁSKÓLI í Boston hefur
fengið til varðveislu öll handrit,
sendibréf og önnur gögn stórskálds-
ins Johns Updike. Updike lést í jan-
úar á þessu ári, 76 ára að aldri, en
hann var á sínum tíma nemandi í
skólanum. Í frétt Boston Globe segir
að Houghton-bókasafnið í Harvard
muni hýsa gögn skáldsins, en bóka-
safnið geymir fjölda verðmætra og
sjaldgæfra bóka og handrita. Ekki
hefur verið opinberað hversu háa
upphæð Harvardháskóli þurfti að
reiða fram fyrir gögnin.
Leslie Morris, safnstjóri í Hought-
on safninu segir að gögnin frá Up-
dike telji 1500 bækur og að þar á
meðal séu eigin verk skáldsins auk
bóka sem hann hafði fjallað um á op-
inberum vettvangi, ljósmyndir og
sendibréf. Þar með talin eru bréfa-
skipti skáldsins við kollega sína Kurt
Vonnegut, Joyce Carol Oates og
fleiri. John Updike hlaut tvívegis
Pulitzer verðlaunin. Í fyrra skiptið
árið 1982 fyrir skáldsöguna Rabbit
Is Rich, og svo árið 1991 fyrir sögu
úr sama bókaflokki, Rabbit At Rest.
Updike Kominn aftur í Harvard.
Harvard
varðveitir
Updike
Eftir Bergþóru Jónsdóttur
begga@mbl.is
„ÞAÐ er geysilegur heiður að fá
þessi verðlaun og staðfesting á því
að ég er á réttri braut,“ segir Guð-
mundur Brynjólfsson, en í gær hlaut
hann Íslensku barnabókaverðlaunin
fyrir unglingasöguna Þvílík vika.
Þetta er fyrsta skáldsaga Guð-
mundar en hann hefur áður hlotið
viðurkenningar fyrir smásögur og
leikrit.Guðmundur er í senn bók-
mennta- og leikhúsfræðingur.
Frumraun í bókarskrifum
„Tvö leikrit sem ég er meðhöf-
undur að eru núna á fjölunum; Brúð-
arræninginn – Tuttugu og eins
manns saknað, í Borgarnesi og Horn
á höfði í Grindavík. Þvílík vika er
frumfraun mín í bókarskrifum og ég
tel líklegt að ég reyni að fylgja því
eftir með frekari skrifum. Núna er
ég með smásagnasafn undir, en
vegna þess hvað bókin fékk góðar
viðtökur og þessi verðlaun, getur vel
verið að ég komi með eitthvað á svip-
uðum nótum aftur.“
Guðmundur svarar fljótt með
ákveðnu „jái“, spurður um það hvort
það hefði strax legið beint við að
skrifa unglinga-
bók. „Það kom af
sjálfu sér. Í fyrra
vann ég drauga-
smásagnasam-
keppni fyrir börn,
og þá hvöttu
margir mig til
þess að halda
áfram að skrifa.
Ég sagði frá því þá að ég væri með
hugmynd að unglingabók, og þá var
mér bent á að það vantaði alltaf
bækur fyrir unglinga, sérstaklega
fyrir þann aldur sem ég skrifaði um;
unglinga sem eru að klára tíunda
bekk.“
Spurður um hvort leiklistin og
bókmenntirnar séu auðtengdar, seg-
ir Guðmundur svo vera; – í það
minnsta í hans tilfelli. „Ég kem úr
fræðilega geiranum inn í leiklistina
og sé ég leikrit sem bókmenntir. Við
Bergur Þór Ingólfsson leikari höfum
unnið saman og skrifað fyrir Gral
leikhúsið í Grindavík, og þá er það
oft Bergur sem þarf að slá á fing-
urna á mér til þess að ná því leik-
ræna betur fram. Ég fer hins vegar
á flug bókmenntalega. Mér finnst
þetta vera það sama á sinn hátt, þótt
það sé það auðvitað ekki.“
Guðmundur Brynjólfsson hlaut
Íslensku barnabókaverðlaunin
Morgunblaðið/Kristinn
Þvílík vika „Það kom af sjálfu sér að skrifa unglingabók,“ sagði Guð-
mundur Brynjólfsson, sem hér sést taka við verðlaununum úr hendi Sig-
þrúðar Gunnarsdóttur í gær, fyrir bókina Þvílík vika.
Er á réttri braut
ERLA Dögg
Ingjaldsdóttir,
sem rekur arki-
tektastofuna
Minarc í Santa
Monica í Kali-
forníu ásamt
Tryggva Þor-
steinssyni, eig-
inmanni sínum,
er einn þeirra
arkitekta sem
hljóta eftirsótta viðurkenningu þar
sem valdir eru 40 bestu arkitektar
Evrópu undir fertugu. Stofnun sem
nefnist The European Centre for
Architecture Art Design and Urban
Studies valdi arkitekta og iðnhönn-
uði frá 19 löndum að þessu sinni og
mun þetta vera í fyrsta sinn sem ís-
lenskur arkitekt verður fyrir valinu.
„Mjög margir voru tilnefndir og
þeir völdu í raun 60 arkitekta, iðn-
hönnuði og borgarhönnuði, en það er
vegna þess að stundum eru margir á
sömu stofunni,“ segir Erla Dögg.
„Valferlið var afar erfitt að þessu
sinni,“ segir Ioannis Karalias, einn
dómaranna, en hann starfar hjá The
Chicago Athenaeum. „Það var eig-
inlega ómögulegt að þrengja hópinn
enn frekar, verkefnin sem okkur
voru sýnd reyndust svo góð.“
„Mér dauðbrá þegar við unnum
þetta,“ segir Erla Dögg. „Þetta er
fyrir það sem við höfum gert og það
sem okkur langar að gera, hvernig
við viljum breyta byggingatækni, en
við höfum unnið að því í mörg ár.“
Sýning á þeim verkefnum sem
hljóta viðurkenningu stendur nú yfir
í Grikklandi og í nóvember verður
hún opnuð í Flórens. Þar taka arki-
tektarnir og hönnuðirnir við við-
urkenningum sínum.
„Að sjálfsögðu er þetta klapp á
bakið. Ég veit að þetta er mjög virt
viðurkenning í Evrópu en hvort
þetta breytir einhverju fyrir okkur
verður að koma í ljós.
Við höfum verið mjög heppin.
Fólki hefur líkað það sem við ger-
um,“ segir Erla Dögg.
Minarc er með verkefni „í Mexíkó,
Nígeríu, á Miami – og á Íslandi, en
það hefur nær allt stoppað þar í bili,“
segir hún. efi@mbl.is
Í hópi 40 bestu arkitekta
í Evrópu undir fertugu
Verðlaunahönnun Hús sem Erla Dögg og Tryggvi, eiginmaður hennar, hafa hannað fyrir Baja í Mexíkó.
Erla Dögg
Ingjaldsdóttir
LJÓÐSKÁLDIN og rithöfund-
ararnir Gyrðir Elíasson, Bragi
Ólafsson og Óskar Árni Óskarsson
lesa úr verkum sínum í Amts-
bókasafninu í Stykkishólmi klukkan
16.00 á laugardaginn kemur, 10.
október. Upplesturinn er samstarfs-
verkefni bókasafnsins og Vatna-
safns, en þar hefur Óskar Árni verið
gestahöfundur síðustu fimm mánuði.
„Gyrðir les úr sagnasafninu Milli
trjánna og ljóðabókinni Nokkur al-
menn orð um kulnun sólar, en báðar
bækurnar koma út á morgun,“ segir
Óskar Árni. „Bragi les úr handriti að
nýrri skáldsögu, Handritinu að kvik-
mynd Arnar Featherbys og Jóns
Magnússonar um uppnámið á veit-
ingahúsinu, en hún kemur út á
næsta ári. Sjálfur les ég úr nýrri
þýðingu minni á skáldsögu Carsons
McCullers, The Ballad of the Sad
Cafe, eða Kaffihúsi tregans eins og
ég kalla hana núna.“
Þegar Óskar Árni er spurður að
því hvernig hafi gengið að vinna í
gestaíbúðinni í Vatnasafni, þar sem
verk Roni Horn eru á efri hæðinni,
segir hann að sér hafi unnist mjög
vel. „Enda verður maður að sitja við
þegar maður er svona einn. En það
kemur eitthvað út úr þessu. Ég er
með þýðinguna og líka drög að ljóða-
handriti. Svo er gott að yfirgefa
stundum borgina og allt það sem þar
er í gangi.“
Hann segir alla velkomna á upp-
lestur þeirra þremenninga á laug-
ardaginn.
Íslenskir og erlendir rithöfundar
og skáld hafa unnið til skiptis í
Vatnasafni, en áður hafa dvalist þar
þær Guðrún Eva Mínervudóttir, Re-
becca Solnit og Anne Carson.
Gott að yfirgefa
stundum borgina
Bragi Ólafsson, Gyrðir Elíasson og
Óskar Árni lesa upp í Stykkishólmi
Morgunblaðið/Einar Falur
Óskar Árni Óskarsson Hann les úr
nýrri þýðingu á sögu McCullers.
Þvílík vika er unglingasaga úr sam-
tímanum. Þrír vinir eru að ljúka
grunnskóla og ætla að fagna því
rækilega. En margt getur breyst á
einni viku og ýmislegt farið öðru-
vísi en ætlað er. Vaka Helgafell
gefur bókina út.
Guðmundur Brynjólfsson sigr-
aði á síðasta ári í samkeppni um
draugasmásögur fyrir börn með
sögu sinni At?
Árið 2006 hreppti leikrit hans
Net, 2. sæti í handritasamkeppni
Borgarleikhússins og leikritið 21
manns saknað, var tilnefnt til
Grímuverðlaunanna fyrr á árinu.
Þvílík vika
Einn stafur gleymdist í smáfrétt í
blaðinu í gær um nafnbreytingu á
verki sem sýnt er í Landnámssetr-
inu. Verkið heitir Brúðarræninginn
en ekki Búðarræninginn eins og þar
stóð. Beðist er velvirðingar á þessu.
LEIÐRÉTT
Brúðarræningi