Skólablaðið - 09.04.1932, Side 4
-4-
vizkunni. Það truflar,- en hér er meðalveg-
urinn beztur.
Ungur maður Þráir að verða nýtur maður,-
mikill maður. "Hver veit nema ég veröi -
víða frægur um siðir", sagði ungur maður i
fornöld. "5vona skyldi ungmr maður hugsa",
hefur vitur raaður sagt. Við getum öll orðið
nýtir menn, ef við viljum, bara ef við not-
\jm skynsamlega Þessi á.rin, meðan við erum
að nokkru leyti að skapa undirstöðu lifs
okkar. "Sumir týna i aeskunni ýmsu, sem Þeir |
eru alla æfina að leita að aftur", segir
eitt af skáldum okkar. Við skulum reyna að ]
týna engu. En við skulum reyna að finna
margt. Hvorttveggja gerir okkiir betur undir- i
búna undir lifið.
Nú skyldi enginn skilja neitt af Þessu
svo, að ég væri að telja menn frá Þvi að
skemmta sér á. skólaárumim. Þvert á móti.
Heilbrigð skemmtun, gleði, er æskumanninum,
eins og raunar öllum, afar holl. Ef við eig-
um að verða nýtir menn, eins og ég talaði umi
áðan, verðum við aó njota gleðinnar á skóla-j
áiminum. En Það var gjálifif sem ég talaði um
i sambandi við hirðuleysið. Og gjálifi er
skaðlegt, Þvi að gjálifi er hirðuleysi,-gjá_
lifur æskumaður er sofandi æskumaður.
Verum glaðir,- skemmtum okkur.' Gleði hefui'
ávalt einkennt skóla okkar, og Þar sem æskan
er, Þar á gleðin að rikja.
ífe sagði áðan, að við hefðum mikla mögu-
leika til Þess aö mynda okkur heilbrigðar
og ákveðnar skoðanir. Það hafa allir menn,
og ekki sizt við, sem á skóla göngum. Tökum
til daanis stjórnmálaskoáanir. "Pullorðna
fólkið" segir að stjómmálaskoðanir ungu
mannanna séu "unggæðislegar og vitlausar."
Og jafnvel Þótt \mgur maður sé Þaullesinn i
Þessum efmun, er sa.gt, að hann ha.fi ekkert
vit á slikum hlutum,- hann hafi engin skil-
yrði til Þess að hafa. neitt skynbragó á Þá.
Þetta. er rangt. Ef hinn ungi maður er lesinn,j
og skoðanir hans Þannig rökstuddar, hefur
hann engu minni skilyrði til Þess aö hafa
heilbrigðar stjómmálaskoðanir, en sá hinn
fullorðni. Skoðanir margra hinna ungu manna
eru skoðanir Þeirra., sem lita ekki á málin
frá sjónarmiði sinna eigin hagsmuna einna
saman. I skoðunum Þeirra er dómgreind Þeirra i
og Þekking að verki. Skoðanir margra Þeirra
eru skoðanir Þeirra, sem fyllast heitri sam- ,
úð með hinum undirokuðu i Þjóðfélaginu,finna j
til með verkamanninum i bágindum hans. Þeim
finnst, að svona Þurfi Það ekki að vera, og
svona eigi Það ekki að veraj Þess vegna fyll-
ast Þeir áhuga æskumannsins og vilja, berjast
með hinum vinnandi stéttum fyrir réttindum
Þeirra,- og berjast til sigurs.
Skoðanir margra Þeirra eru skoðanir Þeirra,
sem horfa fram á lifið, og sja, að Það er
fullt af erfiðleikum, erfiðleikum, sem ekki
Þyrftu að vera til,- misrétti,sem ekki Þyrfti
aó vera til,- og órétti, sem heldur ekki
Þyrfti að vera til. Og Þeir vilja breyta til,-
skapa nýtt Þjóðskipulag, Þar sem misréttinuhi
óg óréttinum er útrýmt,- Þar sem öllum er geht
jafnhátt undir höfði,- Þar sem öllum liður vel.
Enn eru skoðanir margra skoðanir Þeirra,
sem álíta ekkert skipulag heppilegra, en Þetta
Þjóðskipulag, sem við lifum nú i, og viður-
kenna ekki réttnæti baráttunnar fyrir öðru
skipulagi.
Allar geta skoðanir Þessar verið heilbrigð-
ar, ef Þær eru grundvallaðar á og rökstuddar
með víðlesinni Þekkingu. En stjórnmálaskoðan-
ir hins fullorðna eru oft böm hagsmuna hans
og pyngju,- hann tekur ekki alltaf tillit til
dómgreindar sinnar og Þekkingar.
Hér í skólanum höfum við dásamleg skilyrði
til Þess að auðga anda okkar að Þekkingu. Við
höfum einnig skilyrði til Þess að læra að hugsa
og skilja.
Eitt langar mig til að minnast örlitið á.
Mjög er leiðinlegt til Þess að vita, hve mjög
menn læta hér i skólanum vegna einkunnanna og
prófanna. Menn vilja komast undan Því að læra
ýmsar gagnlegar námsgreinar. af Þvi að menn
eru "vondir í Þeim" og fá. Þess vegna lágt.
Þetta er í rauninni eðlilegt, Þvi að lág ein-
kunn getur fellt mann við próf, en Það getur
valdið Þvi, að menn verða að hætta námi. Hér
er Það skólinn, sem Þarf að breyta tilj hann
Þarf að hætta að hafa einkunnimar hangandi,
eins og refsivönd, yfir höfðum manna. og draga
Þannig úr Þeim góða árangri, sem fæst, eða
gæti fengist, með kennslunni. En nemendur
Þurfa. einnig að breyta til: Við Þurfum að
hætta að læra vegna prófanna.,- við eigum að
læra vegna lærdómsins og sjálfra okkar.-
Hirðuleysi Hauks konungssonar olli Þvi,að
hann fann eigi hamingju sina. Látum eigi hið
sama henda okkur. Notum skólárin vel,- Þau
eru frjósamur timi.
Kappkostum að verða menn, sem vita, hvað
Þeir vilja, Þvi að viljinn er skapari. Kapp-
kostum að verða menn, sem hafa heilbrigðar og
ákveðnar skoðanir. Kappkostum að verða menn,
sem aldrei láta yfirbugast. Kappkostum að
verða menn, sem kunna að hugsa. skynsamlega.
Kappkostum að verða lærðir menn. Notum skóla-
árin og Þá munum við finna hamingju okkar.
G. G.