Skólablaðið - 01.11.1933, Blaðsíða 4

Þetta gæti verið réttmætt x bsrna alcólum;
(í>. e. a. s. út frá borgaralegu s,jónai*miði).
En ekki i æðri skólum, Þar sem nemendnr
eru komnir undir tvítugt. Eida s Það Þar
ekki við. Heldur er litið á nem. Þessa
sem verkfæri í höndum burgeisanna (sem vald-
hafa) og persónulegur vilji Þeirra ekki
viðurkenndur sem réttmætur.
Nemendur mega t. d„ ekki koma opinberlega
fram,ÞóvtÞeir hafi áhugamál, og vér Þékkjum
dæmi Þess, að fyrir slíkt hafa menn verið
reknir úr skóla, t.d. voru reknir úr Mcnnta-
skólanum á Akureyri Þeir Ásgeir 31. Magnús-
son og Eggert Porbjarnarson. Allt Þetta
sýnir fyrst og fremst Það, að skólarnir eru
ekki fyrir nemendurna sjálfra, Þ, e. a. s. Þá
menn sem læra vilja vegna menntunarinnar,
heldur eiga nemendur að læra fyrir vald-
hafana.
Skólarnir eru Þ'/i fyrst og fremst stofn-
aðir til höf'uðs verkaiýðnum, ýmxst til Þess
að skapa honum kúgara eða borgarastéttinni
auðsveipa Þjóna. Og ef skólarnir væru ekki
valdhöfunum nauðsynlegir, til að tryggja
Þeirra vald í framtíðinni, Þá væru Þeir
áreiðanlega færri, ef Þeir væru nokkrir. Þið
hafið heyrt, að sagt var: "Lærið fyrir líf-
ið, en ekki fyrir skólann". Þetta var út af
fyrir sig mjög virðingarverö uppástunga, \
Þ. e.a.s. ef hún ætti heima í borgoralegu
Þjóðfélagi, eða ef mögulegt væri aðbreyta
eftir henni í borgaralegum slcólum.
En Þar sem nú hvorugu Þessu er til að
dreyfa, Þá er Þessi borgaralegi kjafthátt>jr
aðeins einn Þátturinn í hinum innihaldslausa
slagorðavef borgaralega Þjóðfólagsina. Leic-
in til Þess að læra fyrir lifi.ð liggur
ekki gegnum borgaralega skóla.
Það ber Þó ekki að skilja sem svo 3ð
verkalýðurinn og verkalýðssinnar geti ekki
haft gott af Þvi að sækja borgaralega skóla.
En aðeins með Þvi að Þeir beiti skarpri
gagnrýni, gagnvart skóiafyrxrkomuiaginu og
kennsluaðferðunum; og sigti úr Þeim Þann
tiltölulega afar-iitla hluta sem að gagni
getur kcmið i barsttu verkalýðsins fynr
s ccialismanum.
Nú eru dagar auðvaldsins að verða taldi-r,
og er Það óumflýjeniegt, ef monnkyninu e að
verða lífs auðið og á að geta haldið áfrarn
að Þróast. Þeir, sem Því læra fyrir Það
skipulag, eru ekki að laera fyrir lífið, held-
ur fyrir dauðann.
En eg vcna að Þeim mönnum fari fækkandi,
se.m vilja leggja virðingu sína við Það að
gjörast fórmælendur Þess skipulags, sem
staðreyndiraar hafa nú Þegar aauðad'snt. Og
Það er hið fsögulega hlutverk verkalýðsins
að fullnægja Þeim dcmi. -
Að "veita í rústir, og byggja á ný".
f
Eym. Magnússon.
S K R í L L.
Fjölskyidnn var öll samankomin - að hús-
móðurinni einni undantekinni. Meðlimirnir
voru í allt sex, húsbpndinn, húsmóðurin og
fjórir krakkar. Af Þeim voru tveir á Þeim
aldri, Þegar aðalstarf einstaklingsiris er
oð nöta buxumar fyrir náttgagn og öskra úr
sér cll hljóð. Sá næstelzti var aftur á
móti kcminn lengra áleiðir. og í stað Þess
oð öskra hafði hann öðlasú talsver&a leikni
í Þvi að bölva og slást við jafningja sina.
Sá elati vor eðlilega kcminn lengst á Þroska-
brautinni. Hann var meira að segja farinn að
ganga tii prestsins, tii Þess að fá nánari
kynni af guði almáttugum og Oc., heldur en
vélviljaðir barnaskólakennarar geta í té
látið.
í dag var eins umhorfs og venjulega í
herberginu, sem Þessi fjölskjrlda bjó í.
Ofan á hjónarúminu, sem var óumbúið - lá
ýngsti pottormurinn og spriklaði með litlum
og bognum löppunum. í murciinum hafði hann
sundumagað "snuó", sem hindraöi hann Þó
ekki í að fylla loftið með Þessum sára barns-
gráti, sem smýgur í gegn um merg og bein -
loftið, sem b?r Þess glöggan vott að menn é
hans aldri hefðust Þor við.
A gólfinu var sá sem kunni að bölva, að
leika sér við litlu systur sina, sem var í
hel.zta máta ósanngjörn og frek, eins og
ungbörnum er titt.
Út við gluggann sat sá, sem gekk til
prestsins. Pað var veiklulegur, fingerður
drengur, sem öðru hvoru fékk Þurar og ljótar
hóstahviður. Eins og fjöldamargir drengir
á hans aldri, scm eiga við sömu kjör að búa
og hann, var "eitthvúð fyrir brjóstinu á
honum". Þetta að hafa "eitthvað fyrir brjóst-
inu" virðist vero fylgifiskur einnar stéttar
i Þjóðfélaginu sérstaklega - en Það er álitið