Norðurland - 11.06.1986, Side 2

Nokkur orð um söfnin á Akureyri

iTlS'*-'**'**"
mék' '
' ■ Ír' - ■■ -/I' vi
.r,- % j ðtxpt * > v# •>w *V >

\ ' , '•.y
■ ■,-■:>■■ .'•»■• '■■ .. . .-
>"^v
./;%■ u;j >. í'
T « ' <"

Davíðshús á Akureyri.
Skáldahúsin á Akureyri eru
þijú. Davíðshús, Nonnahús og
Sigurhæðir þar sem Matthías
Jochumsson bjó frá árinu 1903
fram til dauðadags árið 1920. í
dag standa þessi hús að mestu
leyti ónotuð. Þetta eru líflausir
minnisvarðar sem opnaðir eru
forvitnum ferðamönnum yflr blá
sumarið.
Davíð Stefánsson skáld frá
Fagrskógi lét reisa hús sitt við
Bjarkarstíg og flutti í það árið
1944. Þar bjó hann fram til ársins
1964 að hann lést. I Davíðshúsi
eru húsmunir skáldsins og bækur í
þvi formi sem hann skildi við það.
Þar hefur engu verið haggað.
Bókasafn Davíðs er mikið að
vöxtum og eitt hið vandaðasta og
verðmætasta sem til er í landinu.
Eftir lát Davíðs komu fram
raddir um að stofna til minning-
arsafns um hann og tryggja að
bókasafn hans héldist í bænum.
Var í fyrstu gert ráð fyrir að
komið yrði upp sérstökum
minningarsal í Amtsbókasafn-
inu, þar sem bókum hans og
húsbúnaði yrði komið fyrir, en
Davíð var um aldafjórðungs
skeið bókavörður og forstöðu;
maður Amtsbókasafnsins. I
þessum tilgangi keypti Akur-
eyrarbær bókasafn Davíðs
haustið 1964, en erfingjar hans
gáfu alla húsmuni skáldsins.
Um sama leyti hófu ýmsir
vinir og velunnarar Davíðs að
safna fé til kaupa á húsi hans
sem þeir töldu eðlilegast að
geymdi minningarsafnið. Stóð
Þórarinn Björnsson skólameist-
ari einkum fyrir þeirri söfnun,
og tókst á nokkrum mánuðum
að afla nægilegs fjár til að kaupa
húsið. Það var síðan afhent
Akureyrarbæ með þeim til-
mælum að þar yrði sem minnstu
raskað. Var safnið opnað al-
menningi 1. ágústsumarið 1965.
Sama ár var kosin þriggja
manna stjórn sem hafa skyldi
umsjón með safninu. I henni
áttu sæti Þórarinn Björnsson
skólameistari, Stefán Reykjalín
trésmíðameistari og Stefán
Stefánsson bæjarverkfræðingur.
Bækur og listaverk
óskrásett
I tillögum gefenda hússins var
einnig lagt til að ráðinn yrði
safnvörður og bókasafn Davíðs
skrásett. Hvorugt hefur bæjar-
yfirvöldum þótt ástæða til að
gera. I húsinu er einnig fjöldi
merkra listaverka sem eru í eigu
Akureyrarbæjar. Þau eru líka
óskrásett.
lengst af hefur Kristján
Rögnvaldsson garðyrkjumaður
annast gæslu í safninu og í raun
verið safnvörður hússins. Hann
hefur líka annast viðhald á
lóðinni umhverfis það af al;
kunnri natni ogsamviskusemi. í
kjallara hússins er lítil íbúð sem
var leigð út fyrst eftir að safnið
var stofnað, en undanfarin ár
hefur Amtbókasafnið fengið að
geyma þar bækur.
Oft hefur verið rætt um að
tengja Davíðshús formlega við
Amtbókasafnið í þeim tilgangi
að samnýta bækur þessara
safna, en af því hefur enn ekki
orðið. Einnig hefur sú hugmynd
komið fram að gera Davíðshús
að einhvers konar fræðasetri
sem væri mjög í anda skáldsins
og ýmissa ættmenna hans.
Ekkert hefur orðið af því. Síðan
1965 hefur Davíðshús því fengið
að standa lokað mestan hluta
ársins, bækumar í bókasafninu
ekki verið lesnar og listaverkin
mátt bíða árlangt eftir aðdá-
endum.
Safnamál í ólestri
20. janúar sl. barst Bæjarráði
Akureyrar bréf sem undirritað
var af þeim Stefáni Stefánssyni,
Stefáni Reykjalín og Kristjáni
Rögnvaldssyni. Þar gera þeir
nokkra grein fyrir hugmyndum
sínum um rekstur Davíðshúss.
Bæjarráð hefur ekki enn tekið
bréfið til afgreiðslu og verður
það því ekki birt hér í heild
sinni. Þó eru þar nokkur atriði
sem vert er að vekja athygli á.
Þeir þremenningar leggja til
að Davíðshús verði rekið sem
deild í Amtbókasafninu og efri
hæð hússins opin almenningi
eins og verið hefur. Munir og
bókasafn á aðalhæð skal varð-
veitt eins og það nú er, en bóka-
safnið skráð samkvæmt skrán-
ingarreglum um bókasöfn.
Amtsbókasafnið feli ákveðnum
starfsmanni sínum, bókaverði
eða fræðimanni, umsjón með
bókasafninu og Davíðshúsi en
bókaskrá yfir Davíðssafn verði
aðgengileg almenningi í Amts-
bókasafninu.
Síðan er lagt til að Amtsbóka-
safnið rými kjallaraíbúð hússins
hún lagfærð og endurbætt og
búin góðri aðstöðu til fræði-
starfa í tengslum við Davíðshús
og Amtbókasafnið, þar sem
gestir geti fengið tímabundið
afnot af húsnæðinu til fræði- og
ritstarfa.
Vonandi verður ekki langt að
bíða þess að bæjaryfirvöld sjái
sóma sinn í því að bæta úr safna-
málum Akureyrar sem hafa
verið í miklum ólestri um langan
tíma. Staðir eins og Húsavík og
Dalvík hafa sín listasöfn. Akur-
eyri ekki. Það er orðið meir en
aðkallandi að byggt sé við Amt-
bókasafnið og einnig að komið
sé upp bókasafni í Glerárhverfi.
I framtíðinni ætti Amtsbóka-
safnið að þjóna sem alhliða
menningarmiðstöð og þar eiga
bækur Davíðs Stefánssonar
heima.
En meðan við bíðum eftir
kraftaverkinu, er full ástæða til
að gera þrennt, hvað Davíðshús
varðar.
* Láta skrá bókasafnið.
* Láta skrá listmuni.
* Rýma kjallaraíbúð og bjóða
hana skáldum, fræðimönnum
og rithöfundum til afnota í
afmarkaðan tíma.
Með því væri minningu
Davíðs betur haldið á lofti,
heldur en læsa af þá hluti sem
honum voru kærastir. Hann
ætlaðist aldrei til þess að hús
sem við hann er kennt yrði að
musteri dauðans.
GA
PISTILLINN
Vinstri sveifla - hægra bakslag
Og þá er nú þessar blessaðar kosningar
afstaðnar, farsæliega, fyrir land og þjóð.
Ekki er hægt að segja annað en að þær hafi
farið vel þegar allt kemur til alls. Allir unnu
og enginn tapaði samkvæmt yfirlýsingum
foringjanna að fengnum úrslitum. Að vísu
misstu hægri öflin, framsókn og íhald,
mikið fylgi og þar með fulltrúa á einum 20 -
30 stöðum á landinu - en það er víst ekki
kallað tap á fagmálinu - heldur varnarsigur.
Hér í lognmollunni okkar á Akureyri fóru
allt í einu að gerast undur og stórmerki. Þó
segja megi að framsókn gamla eigi
kaupfélagið og sambandið - og þar með
bæinn - virðist hún ekki eiga fólkið.
Framsókn er nú allt í einu orðin næstminnsti
flokkurinn á Akureyri með skitna tvo
fulltrúa í bæjarstjórn og er af sem áður var.
íhaldið hélt í sína fjóra fulltrúa - enda ekki
íhald fyrir ekki neitt og Allaballarnir náðu
öðrum fulltrúanum sem kvennaframboðið
hafði að láni síðasta kjörtímabil. En rúsínan
í pylsuendanum voru svo auðvitað kratarnir
eins og svo oft áður. Þeir unnu hinn
kvennaframboðsfulltrúann og svo einn
fulltrúa frá framsókn í viðbót - að vísu alveg
óvart og óviljandi. Urðu þá margir slegnir
og undrandi en þó enginn meira en krat-
arnir sjálfir.
Þegar allt hafði nú verið kyrfilega talið og
öll kurl til grafar komin var byrjað að huga
að hinum ýmsu möguieikum til myndunar
meirihluta í bæjarstjórninni okkar. Og þá
sýndu nú kratarnir eins og svo oft áður
mikið snarræði og diplómatí. Einn síðdegis-
fundur með íhaldinu og allt var klappað og
klárt. Framtíð bæjarins okkar var borgið og
verður í góðum höndum a.m.k. næstu
fjögur árin. Tímamótamarkandi samkomu-
iag náðist og er það á þá leið að krati verður
bæjarstjóri og íhaldsmaður forseti bæjar-
stjórnar. Um önnur mál þurfti ekki að ræða
enda eru aðilar sennilega sammála um þau
í stórum dráttum - og svo skipta þau
auðvitað svo óendanlega litlu máli í
samanburði við hitt.
Og nú eru allir glaðir og ánægðir í
bænum okkar nema nokkrar nöldurskjóður
í Allaballanum sem tönnlast á því að
veruleg vinstrisveifla hafi orðið í þessum
kosningum og því hefði átt að spila öðruvísi
úr þeim trompum sem vinstri flokkarnir
höfðu á hendi. En nú vita allir að sveiflur eru
óþægilegar og því eigum við bara að vera
þakklát blessuðum krötunum fyrir það að
hafa tekið sveifluna af - og breytt henni í
hægra bakslag með því að ganga í eina
sæng með íhaldinu í bæjarstjórninni á
Akureyri.
T.
2 -N^RDURLAND