Organistablaðið - 01.04.1972, Blaðsíða 4

GÚSTAF JÓIIANNESSON:
ORGELIÐ, SAGA ÞESS, ÞRÓUN OG GERÐ
I.
Inngangur.
Það liefur oft verið um það rætt á rituofndarfundum Organieta-
iblaðsins, að ekki mætli dragas túr liömfu að gera orgelinu einhver
ökil á Jjessum vettvangi. Því íhefur sú ákvörðun verið tekin að hefja
með jressu tölublaöi greinaflokk um orge'lið, þar sem leitast verð-
ur við að gera grein fyrir sögu þess, Iþróun og gerð eiftir ]>ví, sem
ástæður leyfa.
Það er ekbi mikið að vöxtum, som um 'Jretta ofni hefur verið
ritað á islenzku, enda ekki von til J>ess. Það má segja, að saga
orgelsins sé rétt að hefjast liér á landi. Einu markverðu ritsmíðarnar
um orgelið, sem mér er kunnugt um að hafi hirzt hér, er grcin
eftir ísólf Pálsson í Heimi og grein eftir Jónas Jónsson í Hljóm-
listinni.
Mér er J>að fyllilega ljóst, að ekki verður vandalaust með öllu
að skriifa slíkan greinalflokk. Hvað á að taka og 'hverju á að sleppa,
J>annig að sú Jieildarmynd af orgelinu, sem eftir setndur að loknit
verki, verði sæmilega skýr.
Á erlendutn tungumálum er til mi'kill sægur bóka um orgelið.
Þær eiga ]>að sameiginlegt að engin ein kemur i stað allra lvinna,
heldur fylla |>ær hver aðra upp. Það sem hér vcrður sett saman af
þekkingaratriðum um orgelið verður því samtíningur úr mörgum
og sýnir okkur. Þetta er sannarlega faMegur hópur og brosin ljóma
,af andlitunum. „Það getur enginn sungið fallega ef hann er fýildur“,
áréttar J>essi 'áttræða kona og augun tindra af lífsgleði og fjöri.
Það er orðið áliðið dags, ]>egar við hjónin kveðjum Louisu og
vinalegu stofuna hennar. Við höldum út í rökkur siðdegisins og
erum J)akklát fyrir Jiessa ánægjulegu dagstund.
Gústaf Jóhannesson.
4 ORGANISTABLAÐIÐ