Organistablaðið - 01.09.1972, Page 18

og 11. öld mjög fátæ-klegar og allt fram á 14. öld oft tilviljunar-
kenndar og óáreiðanlegar. Aftur á móti sýna iieimildir, svo ek'ki
verður um villst, að lmgtakið „kirkjuorgel“ festir meir og meir rætur.
Á 13. öld kepptust aillar stórar kirkjur við að láta smíða ný
orgel eða stækka 'þau sem fyrir voru: Erfurt (1266), Bonn (1230),
'Prag (1255), Exeter (1256), Barcelona (1259), Straesburg (1292),
París (1299) og Basel (1303).
Um aldamótin 1300 var orgelið komið í flestar kirkjur í borgum
og bæjum Vestur-Evrópu. Einnig var það komið í fjölda klaustra. Það
er því orðin staðreynd að orgelið var orðið ihljóðfæri kirkjunnar,
þótt sú staðreynd befði ekki lagalega stoð. Á 14. öld er fyrst getið
um að orgelið iiafi verið vígt til þjónustu í kirkjunni.
Deilum um orgelið var samt ekki að fullu lokið. Þannig leyfði
kirkjuþingið í Milanó (1287) orgelið sem bið eina 'kirkjuliljóðfæri,
um leið og „generalkapitulinn“ í Ferrara 'bannaði orgelleik í guðs-
þjónustum. Flestir kirkjunnar menn viðurkenndu samt orgelið.
Fransiskusarmunkurinn Galles du Zamora skrifar: „Sérstaklega hent-
ugt er bljóðfærið með hinum mörgu pípum. 'Kirkjan þarfnast að-
eins þessa eina bljóðfæris fyrir bina mismunandi söngva, prosa,
seqensur og hymna. Vegna misnotkunar liins spilandi 'fliikkulýðs
eru öll önnur hljóðfæri bönnuð.“ Ifinn mikli heimspekingur og guð-
fræðingur Tomas von Aquino segir: „Orgelið ilyftir sálunum í hæðir.“
Framhald.
FÉLAGSMENN ATHUGIÐ
Það gæti stuðlað að fjölbreytni blaðsins ef okkur bærist
ineira ofni frá félagsmönnum. Því er það áskorun okkar að
þið sendið efni til birtingar í blaðinu. Allt efni, sem 6nertir
bina félagslegu baráttu er vel þegið. Einnig væri æskilegt
að fá sem flesta til að leggja orð í belg um starf okkar að
kir'kjutónlistarmálum.
Nýtt pósthólf félagsins er 5282.
Ritnefndin.
18 ORGANISTABLAÐIÐ