Organistablaðið - 01.12.1979, Side 15

Organistablaðið - 01.12.1979, Side 15
greiningu (artikulasjón) og við það verða verkin áheyrilegri. Einnig er hægt að leika cantus firmus non legato. Cantabile-spilið, sem mjög er haldiðá lofti í kennslubókum frá 18. öld er hið sama og fullkomið legato, en þarf nánari athugunar við. Að líkindum hafa menn ekki átt við strangt legato heldur vandaða túlkun sem byggð er á fullkominni greiningu (fraseringu). 5. Skipta ber um raddir (registur) þar sem við verður komið án aðstoðarmans. Aðeins að takmörkuðu leyti er hægt að gera sér grein fyrir hugmyndum Johanns Sebastians Bachs um orgelhljóm og raddval. Tillaga Bachs um endurbyggingu orgelsins í Muhlhausen og fáeinar raddvalsábendingar í orgelverkum hans veita nokkrar upplýsingar Gagnlegar upplýsingar eru líka í raddvalsábendingu Silbermanns (sjá Hermann Keller: "Die Orgelwerke Bachs", Leipzig 1948 bls. 14 og Gotthold Frotscher: "Die Gesichte des Orgelspiels und der Orgelkomposition" Berlin 1959, 2. bindi bls. 1023), en þá kemur í hug manns t.d. Wagner-orgel. Orgelin eru svo margvísleg. - Ábendingar Kaufmanns í "Harmonische Seelenlust", Leipzig 1733-36 eru þarflegar þegar litið er til orgelverka Bachs. 6. Hljómborðsskipli skulu við höfð þar sem þau gera byggingu verksins auðskildari. i þessu efni skal hyggja grant að fúgunni 7. Ójafnt spil ( þ.e. tónar af sama nótnagildi eru gerðir mislangir) varalgengt fram á daga Bachs. Jafnt spil var þá oft auðkennt með vissum merkjum. Ef tekin er upp aftur þessi spila-aðferð verður spilið líflegra. Ójafnt spil krefst oft hægara tempós en jafnt spil kemur oft í "æðislegu" tempói. Við verðum að temja okkur breytilegt rytmiskt spil, sem ekki er bundið við "dauðan" nótnatextann. (Skarpar og minna skarpar púnkteringar, nótnaklasar spilaðir hraðar en á blaði stendur o.s.frv.) 8. Ef maður tileinkar sér sögulega fingrasetningu reynist auðveldara aö móta túlkun verka á sannfærandi hátt og meira lifandi. Notkun gamallar fingrasetningar leiðir til ójafns spils. Bach notaði "blandaða fingrasetningu", hann hélt við gamla mátanum nema í eigin verkum, þar tók hann upp nýrri fingrasetningu. Niðurstaða okkar er þessi: Ekki er nauðsynlegt fyrir okkur að taka upp gömlu fingrasetninguna til að spilið verði sannverðugt, heldur skal hafa hliðsjón af henni, sérstaklega hvað greiningu snertir. 9. Endanlega er svo spurningin um það, hve mikla áherzlu beri að leggja á hvert þeirra atriða, sem hér hefir verið minnst á. Forðast ber að falla í bá freistni að ganga of langt og of hratt. Allt skal lúta að því að túlkun hvers verks verði sem eðlilegust og loks þarf góður smekkur endanlega að ráða. Gottfried Gille P.K.P. þýddi lauslega. ORGANISTABLAÐIÐ 15

x

Organistablaðið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Organistablaðið
https://timarit.is/publication/787

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.