Organistablaðið - 01.12.1979, Blaðsíða 16

Björn Sandvik:
KIRKJUSÖNGUR
tómstundastarf sem borgar sig eða....?
Það er sungið í kirkjunni. En verkalýðshreyfingin á líka sína söngbók,
sömuleiðis húsmæðrasambandið og bindindishreyfingin, og það er sungið í
flestum félögum, eftir þörfum og eftir því hvernig áhugi félagsmanna er - og það
er ágætt. En það er samt sem áður kristna kirkjan sem sagan segir að hafi gefið
söngnum mestan gaum, og það við mjög margvíslegar og mismunandi
kringumstæður: Söngurinn er "fastur liður" hvar sem kristnir menn koma
saman.
Kirkjuskipanir og messubækur hafa ætíð kveðið svo á að söfnuðurinn skuli
syngja. Við höfum ekki um neitt að velja, söngur og tónlist eru samgróin eðli
kristindómsins, tæpitungulaust sagtl. Ástæðan til þess að við getum haldið
þessu svona eindregið fram er vitanlega orð Biblíunnar um söng og tónlist, og
getur verið þarflegt að benda á sumt af því sem hún segir um þetta efni.
í Nýja testamentinu eru hinir frægu "systur-staðir" í Efesusbréfinu 5. kap.
19.v og Kolossabréfinu 3.kap. 16.v.
"Ávarpið hver annan með sálmum, lofsöngum og andlegum Ijóðum, - syngiðog
leikið Drottni í hjörtum yðar" (Ef.5.19.).
"Látið orð Krists búa ríkulega hjá yður með allri speki, fræðið og áminnið hver
annan með sálmum, lofsöngum og andlegum Ijóðum og syngið Guði sætlega lof
í hjörtum yðar" (Kol.3.16.).
Á báðum stöðum fyrirskipar postulinn söng og tónlist, en af nokkuð
mismunandi ástæðum. í Efesusbréfinu er lögð áherzla á að syngja og leika fyrir
Drottni.
í Kolossabréfinu sést af samhenginu að meira er hugsað um leiðbeiningar
handa mönnunum: vísdóm og þekkingu á að veita mönnunum með sálmum og
lofsöngvum. Það er greinilega um þá sígildu tvískiptingu eða tvennan tilgang
með söngnum að ræða: við syngjum fyrir Drottni og við syngjum fyrir mennina.
I Nýja testamentinu eru annars ekki færðar fram margar eða miklar ástæður
fyrir kristnum söng. Hann er blátt áfram talinn eðlilegur mönnunum og á rætur
sínar í gyðingdómnum. Það er reyndar ekki víst að söngvarnir sem sungnir voru í
samkunduhúsunum og musterinu hafi verið sungnir í fyrstu kristnu
guðsþjónustunum. En Gamla testamentið var Biblía þessara nýju Guðsbarna og
i því er mikið talað um að syngja Drottni lof! Getur verið að tónlist
frumsafnaðanna hafi verið mismunandi eftir því hvort var í Sýrlandi, Róm eða
Litluasíu, en lofsöngvarnir í Opinberunarbók Jóhannesar og í 2.kap. Lúkasar
Guðspjalls sýna að söfnuðurnir sungu söngvana úr Gamla testamentinu - lifðu
og hrærðust í þeim. Og efni þeirra sjáum við einna best með því að vitna í þann
styttsta af Davíðssálmunum, 117. sálminn, þar er skír og greinilegur boðskapur:
Lofið Drottin. allar þjóðir,
vegsamið hann. allir lýðir,
því að miskunn hans er voldug yfir oss
og trúfesti Drottins varir að eillfu.
Halleúja.
1 6 ORGANISTABLAÐIÐ