Organistablaðið - 01.11.1981, Síða 15

Jósef Eriksson
Sérstæðasta kirkjulega tónskáld Svía innan ramma einsöngslaga og verka
fyrir fáa flytjendur er án efa Josef Eriksson (f. 1 872). Hann samdi ekki mörg verk
við kirkjulega texta, en með verkum eins og " Bed att det dagas" (úr Pá hoppets
dag" eftir Topelius) fyrir einsöngsrödd eða einradda kór og piano eða orgel
(einnig umsamið fyrir sóló, blandaðan kór eða þriggja radda kvennakór með
piano eða orgel undirleik), ,,Mikil og undursamleg eru verk þín" (úr Opinberun
Jóhannesar) fyrir rödd og orgel ásamt "Post tenebras lux" (við kvæði eftir Linu
Sandell) fyrir sóló, tvo blandaða kóra, orgel eða pianó, hefur Josef Eriksson
auðgað sænska kirkjutónlist með verkum sem eru einföld í flutningi og samin í
stíl sem einkennir þennan sérstæða höfund.
Tónmál og hljómagangur skipar þessum verkum í flokk annarra verka
sænskra, sem eru lituð impressionisma og rómantík, en falla að sjálfsögðu ekki
að þeirri stílhugsun sem nútíma kirkjutónlist leitar eftir. Hinar sérstæðu laglínur
og finlegu blæbrigði hafa skapað þeim sérstakan sess í sænskri tónlist.
Flest yngri tónskáld sem semja einsöngslög hafa orðið fyrir meiri og minni
áhrifum frá Josef Eriksson.
G.J. þýddi.
Kaflinn hér á undan er úr hinu merka riti „Kyrkomusikens historia" eftir Carl-Allan
Moberg.
Carl Allan Moberg (f. 1986) var prófessor í tónvísindum við háskólann í Uppsölum
Af mörgum öðrum merkum ritverkum hans skulu hér aðeins nefnd „Tonkonstens
historia", „Frán kyrko-och hovmusik till offentlig konsert", ,, Die liturgischen Hymnen in
Sweden" og „Bachs Passioner och Höga Massa".
Josef Eriksson (1872-1957) var söngkennari í Uppsölum og organleikari við Mikaels-
kapelluna þar í borg. Ekki verður hér reynt að bæta miklu við það sem C.A.M. segir í kafl-
anum sem hér er tilfærður. Aðeins nefnd til viðbótar þessi kirkjuleg tónverk J.E. :,,Guds
jord och Guds himmel", (sex sánger om mánniskolivet eftir P. Bolinder) „Bevara Gud várt
fosterland", ,,l öster stiger solen opp", „Tvá valdiga strida" og getið um nokkrar aðrartón-
smíðar hans. Hann hefur samið mörg kórlög, 200 einsöngslög, 30karlakórlsög. Hljóðfæra-
tónlist hefur hann einkum samið í hinum minni formum (pianolyrik). Nefnd verða hér f.
piano, Sonata í d-moll, Sonatína í G-dúr, f. strokkvartett „Bukolika" (svíta) og Ad tenebras
(andante) og lóks „Enkla och Melodíósa Preludier för Orgel eller Harmonium", Op. 1
Sendið blaðinu fréttir af flutningi kirkjutónlistar.
ORGANISTABLAÐIÐ 15