Organistablaðið - 01.12.1984, Blaðsíða 23

Orgel 1904 — 1934.
Um þetta orgel nægir aö vísa til hinnar ágætu og skilmerkilegu greinar
Siguröar ísólfssonar í 3. tbl. 15. árg. þessa blaðs. Orgeliö var smíðað hér
á landi. (Mér er ekki kunnugt um nema þrjú orgel, sem hafa verið smíðuð
hér á landi). Það þótti hljómfagurt. Á það hélt Páll ísólfsson fyrstu tónleika
sína hérlendis 5. mars 1916. Og á það lék Sigfús Einarsson sína
orgeltónleika.
Ég ympraði á því, að þetta hefði verið gott orgel. Þegar það var látið víkja
úr Dómkirkjunni var það selt til ísafjarðar. Þar sannaði það gildi sitt til 1958.
Þá gerðist það að þýskur orgelsmiður dæmdi það úr leik. „Orgelið er nú
forgengið að öðru leyti en því, að sex raddir þess hljóma í orgeli
Selfosskirkju". (Sig. (s.) Ekki er kunnugt um annað en að vel hafi tekist þar
aö fella saman gamalt og nýtt. En að fráskildum þessum sex pípuröðum'
er orgelið forgengið svo að ekki er eftir urmull af því svo kunnugt sé.
Orgel 1840 — 1894.
Gamli söngurinn var fastur fyrir. Hann hefur áreiðanlega verið góður á
margan hátt. Ég held að Reykvíkingar hafi verið framfarasinnaðir — og
stórhuga þegar þeir vildu fyrir hvern mun fá orgel í Dómkirkjuna og söfnuðu
til kaupanna. Yfirvöldin tóku því vel. „Blessaður veri Barðenflett". Þetta
orgel kom 1840. Frá því er nokkuð sagt í 1. tbl. 9. árg. Organistablaðsins.
Énnfremur er smágrein í næstsíðasta blaði og minnst á það í greininni um
..Weyse - handritið" og loks er fréttagrein um það í síðasta blaði.
Ég held að orgelið hafi verið vandað, bæði efni og smíði. Það entist yfir
50 ár. Reyndar var það farið að gefa sig upp á síðkastið, enda skorti það
^lgerlega nauðsynlegt viðhald. Orgelið var lítið og því ófullkomið til þess
oð leika á þaö stór orgelverk. — (Nú á síðustu árum hafa verið flutt til landsins
orgel af svipaðri stærð og hafa þótt duga vel í litlar kirkjur). Árið 1894 þótti
Það ekki lengur nothæft sem kirkjuhljóðfæri í því ásigkomulagi sem það
var, og því látið víkja. Saga þess frá þeim tíma virðist mér nokkuð óljós.
V|'st er, að það hefur legið lengi uppi á dómkirkjulofti (hálofti) og þar safnast
á það mikið ryk. Nú er það komið í örugga vörslu í Þjóðminjasafninu. Það
er gott að vita til þess að það sem eftir er af þessu orgeli er nú komið í góða
geymslu. Það er merkilegur minjagripur. En ólíklegt held ég að nokkurntíma
verði hægt að gera það svo í stand að hægt verði að spila á það. Það yrði
Þá að langmestu leyti annað hljóðfæri en það sem kom í Dómkirkjuna 1840.
Orgel 1840 — 1894 — Orgel 1904 — 1934 — Orgel 1934.
Hér er auðsjáanlega „gat“. Hvaö var 1894 — 1904? Það var harmoníum.
ORGANISTABLAÐIÐ 23