Organistablaðið - 01.09.1991, Blaðsíða 28

kalla gjörskemmt smekkinn fyrir hinu háleita, skrautlausa og tilgjöröarlausa
í einfeldninni, og þar sem Fr. Bollens talar um ástandiö í katólsku kirkjunni
þýzku, segir hann: Þessi veraldlegu lög viö andlega texta, þetta ósamkynja
hjárænusamband eykst óðum og margfaldast um allt Þýzkaland eins og
skæö landfarsótt, og sem dæmi þess, hversu þessi landfarsótt sé orðin
víöförul, getur Berggreen þess, að í Þýzkalandi, í borginni Mainz, hafi eigi
alls fyrir löngu verið haft austurríkst hergöngulag viö Faðir-vor-sálm, — í
Frakklandi sje sumstaðar viö sálminn Lauda Síon Salvatorem ( á Krists lík-
amahátíð) (SB 1972 nr. 229 innskot JÓS) haft kampavínsvísu-lagiö úr
Don Juan og við Veni, sancte spiritus lagið Vi binde dig en Jomfrukrands
(úr Jægerbruden), — í Englandi sé orðin sálmalög austurríkski þjóðsöng-
urinn: Gott erhalte Franz den Kaiser og Mozarts-lagið: In deinen Arm zu
weilen (úr Títus). Meðal dæmanna, sem Berggreen telur um lög, höfð við
guðsþjónustu í Danmörku , skal að eins getið nokkurra þeirra, er hjer munu
kunnust: Duftende Enge og kornrige Vange, Dannevang med grönne
Bred, (úr Ludlams Hule), Vort Födeland var altid rigt, Lad den skrantende
Magister, Skære, skære Havre, Der boede en Konge i Leire, Hvor Bölgen
larmer höit mod sky, Skjönne Minka, Æren byder, Stolten Edderkop sidder
paa Tue (úr Lulu), Je teente paa Kjölsta ifjor, Stusle Söndagskvelden. Herr
Peder kasted Runer over Spange, (úr Svend Dyrings Huus). Sjerstaklega
má, að því er dönsku kirkjuna snertir, minna á lögin, sem Grundtvigsflokk-
urinn (den glade Kristendom) notar í kirkjum sínum, og er hörmulegt til
þess að vita, að straumar sálmasöngsspillingarinnar skuli hjer á Norður-
löndum helzt velta yfir kirkjurnar úr þessari átt.
Því að þessi aflagaði sálmasöngs-smekkur er líka hættulegur fyrir oss,
sem að þessu leyti, sem svo mörgu öðru, erum orðnir því svo vanir, að
dependera af þeim dönsku og því voðalega hættulegri er hann hjer, sem
minni er djúpsett þekking og dómlegt glöggsæi fyrir hjá oss, en öðrum, og
alls engum á að skipa, er fær sje um að hafa þá umsjón með kirkjusöngn-
um, sem áreiðanleg sje. (Framh.)
1) Thomas Laub: Luthersk Kirkesang. Foredrag i Roskilde Præsterkonvent. Kh. 1891.
2) I formála fyrir: Schatz d. evang. Kirchenges. im ersten Jahrh. der Refomation I.
3) Der deutsche Choralgesang der katholischen Kirche. Tiibingen 1851
4) Þetta ágæta Mozart-lag minnir mig á annað jafn ágætt, en líka fullt eins óþolanda kirkju-
söngslag eptir sama snilling, við sálminn: »l dag er glatt í döprum hjörtum«. - Hvað mun hlífa
því, ef kristin kirkja fer nó ekki líka að syngja sálma undir laginu við »Menuetten« af »Don Juan«,
annað en það, að sambraga, » þægilega« sálma vantar enn. (Þeir sem annars vilja gjöra sér ein-
hverja hugmynd um það hversu Mozart sjálfur hugsaði sér kirkjulag, athugi lag hans við: »Ave,
ave verum corpus, natum«. Jeg nefni það til af því, að margir eiga Berggreens »Melodi er til
skolebrug«, en það er þar nr. 25, í 6. hefti.)
5) Þar sem vitnað er til Berggreens í ritgjörð þessari, og annars er ekki getið, er tilvitnunin tekin
úr áður nefndu riti hans »Om Menighedssangen«.
28 ORGANISTABLAÐIÐ