Organistablaðið - 01.12.1991, Síða 8

Organistablaðið - 01.12.1991, Síða 8
30 ára vígsluafmæli orgels Akureyrarkirkju Frá því að Akureyrarkirkja var vígð fyrir 51 ári, hafa fjögur orgel verið notuð þar við helgiathafnir. Fyrst var llutt þangað orgelið sem verið hafði í kirkjunni við Aðal- stræti frá því árið 1901. Það var notað frá vígsludegi kirkjunnar, 17. nóv. 1940, til júníloka 1941, en er nú í kirkjukapellunni. Fá var komið í kirkjuna rafmagnsorgel af Hammond-gerð, sem hjónin Rannveig og Vilhjálmur Þór gáfu Akureyrarkirkju til minningar um foreldra sína. Dr. Páll ísólfsson lék á það fyrstur við messu í upphafi prestastefnu 26. júní 1941. Bæði þessi hljóðfæri voru smíðuð í Bandaríkjum Norður- Ameríku. Pípuorgelið mikla, sem hér verður sagt frá, var hið þriðja í röðinni, en fjórða og nýjasta orgel kirkjunnar er svo kórorgelið, sem Björgvin Tómasson smíð- aði og vígt var haustið 1988. Hammond-orgelið var í sjálfu sér vandað og fjölhæft hljóðfæri og kom í hinar bestu þarfir í kirkjunni, sem var stór og vegleg miðað við aðrar íslenskar kirkjur og þarfnaðist þess vegna kröftugs hljóðfæris. Pað var ekki fyrr en veturinn 1952/1953, að skriður komst á málið. Þá barst þctta í tal með þeim Jakob Tryggvasyni, þá organista kirkjunnar, Jóhanni Konráðssyni og Sverri Pálssyni, að varla væri lengur við annað unandi en Akureyrarkirkja, sem þá var stærsta kirkja lúthersks siðar á íslandi, fengi orgel, sem henni væri fyllilega sam- boðið. Þrímenningarnir létu ekki sitja við orðin tóm, heldur æfðu kirkjulega söngskrá og efndu til kirkjutónleika til ágóða fyrir væntanlegan orgelsjóð. Jóhann og Sverrir sungu einsöng og tvísöng, cn Jakob lék undir á orgel kirkjunnar. Þessir tónleikar voru svo haldnir sunnudaginn 15. mars 1953. Ágóðinn af þcim varð 667,74 kr., og sparisjóðsbók með þeirri fjárupphæð var afhent sóknarnefnd á aðalsafnaðarfundi haustið 1953 með þeirri kvöð, að gjöfin yrði upphaf sjóðs, sem verja skyldi til kaupa á vönduðu pípuorgeli í Akureyrarkirkju. Þetta var gert með vitund og samþykki gef- enda Hammond-orgelsins. Á þessum safnaðarfundi var kosin þriggja manna framkvæmdanefnd til að vinna með sóknarnefnd að fjársöfnun til að kaupa pípuorgel. í henni áttu sæti Páll Sigur- geirsson, kaupmaður, sem var formaður, Árni Björnsson, kennari og Jakob Tryggvason, organisti. Haft var náið samband við formann sóknarnefndar. Fyrstu verk nefndarinnar voru tvíþætt: Að útvega teikningar að kirkjunni til að geta látið upplýsingar um stærð kirkjunnar, hlutföll og rúmmál fylgja fyrirspurnum og hugsanlegri pöntun til orgelverksmiðja og að hrinda af stað almennri fjársöfnun til orgelkaupanna. Allir voru sammála um, að orgelinu yrði að koma fyrir á söngloftinu, en gallinn var sá, að aldrei var gert ráð fyrir svo stóru orgeli þar í upphafi, þegar kirkjan var teikn- uð, svo að fyrirsjánlegt var, að þar þyrfti ýmsu að breyta, einkum gólfi, sem var hall- andi trégólf á láréttu steingólfi. Þar voru þrjár bckkjaraðir með sætum fyrir 60 manns, en eftir að stórt pípuorgel kæmi, var hætt við, aö þar kæmist ekki lengur fyrir annað fólk en söngfólkið. Fjársöfnun fór hægt af stað, en haustiö 1955 var búið að safna um 15.000 krónum. Allvel safnaðist þá um veturinn, því að í marslok var sjóðurinn orðinn 75.000 krónur. Þá var lauslega áætlað, að orgelið uppsett myndi kosta 320.000 krónur. Þá voru sóknargjöldin, samkvæmt beiðni orgelnefndarinnar, hækkuð í lögleyfða há- marksupphæð 57 krónur og hækkunin látin renna í orgelsjóð. Jafnframt var leitað til- boða í Hammond-orgelið. Haustið 1956 fóru menn að sjá hilla undir, möguleika á að 8 ORGANISTABLAÐIÐ

x

Organistablaðið

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Organistablaðið
https://timarit.is/publication/787

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.