Organistablaðið - 01.03.1995, Blaðsíða 8

Tónlistin er mikilvægur
þáttur í lífi okkar
í bandarísku tímariti um hraðnám er fjallað um tilraunir tii að meta áhrif tónlistar á hug-
sun manna, aðallega með tilliti til áhrifa hennar á námsgetu og námsárangur.
Greinin er löng og ítarleg en í stuttu máli er meginefnið þetta: Hraðnám er án efa það
sem koma skal og þarf að nýta þá auðlegð sem í tónlistinni býr til að auka námsárang-
urinn.
Notkun tónlistar í því skyni er þekkt allt frá dögum Platós, Aristotelesar og
Konfúsíusar. Þá var t.d. leikið á lýru. „Hjartslátturinn" hirtist í hrin hinnar ljúfu og
lágværu tónlistar.
Sagt er frá tilraun með balsavið við háskóla í Indlandi. Hliðsjón var höfð af tónlist
Tamila og notaðar hljóðupptökur af tónlist líkri „lútuleik" til að leika af segulbandi.
Helmingur plantnanna var vökvaður á meðan tónlistin var flutt. Hinn helmingurinn var
ræktaður án tónlistar. Árangur tilraunarinnar varð sá að plönturnar sem „nutu“ tónlistar
urðu 20% hærri en hinar og vöxtur Iaufblaðanna varð 72% meiri.
Tilraun gerð í Denver Colorado sýndi samanburð á notkun rokk tónlistar og sígildrar
tónlistar við ræktun grænmedsplantna, petónía, zimmias og marigold. Plöntur sem uxu
í herbergi með rokk tónlist urðu óeðlilega háar með mjög litlum laufblöðum og þrifust
ekki vel. í öllum tilvikum hölluðust plönturnar frá rokk tónlistinni og eftir 2 vikur dóu
blóm þeirra.
í hinu herberginu „hlustuðu plönturnar" á barokk tónlist ásamt tónlist Haydns,
Brahms og Beethovens. Þar hölluðust plönturnar í átt að hljómflutningstækjunum. Mest
hölluðust plönturnar, eða um 60° þegar leikin var tónlist Bachs eða indversk tónlist á
sítar.
Bent er á að barokk tónskáldin miðuðu verk sín við hin „gullnu gildi" guðdóminn,
náttúruna og þarfir mannsins sem lífveru. Ef þessi gömlu gildi fengju aftur sama vægi í
tónlist fengju nútíma listamenn þessa jákvæðu svörun.
Ein tilraunin sýndi jákvæð áhrif tónlistar Mozarts á stúdenta við nám, en neikvæð áhrif
rokk tónlistar.
Greinin ber með sér að reynt er að leggja hlutlaust mat á niðurstöður tilraunanna. Þær
skila þó hliðstæðum svörum þó mismunandi þættir séu athugaðir og tilraunir gerðar í
mörgum löndum og ólíkum heimsálfum.
Þessi litla frásögn minnir okkur á mikilvægi góðrar tónlistar og nauðsyn þess að vanda
valið hverju sinni.
8 ORGANISTABLAÐIÐ