Skólablaðið - 01.10.1946, Side 30

KRISTINN ÁRMANNSSON, yfirkennari:
Ur 100 ára sögu skólans
Skólinn okkar er ein af elztu og virðuleg-
ustu stofnunum þjóðarinnar. Hann er nefni-
lega í raun réttri ekki aðeins 100 ára, heldur
er hann að sex árum liðnum 400 ára! Því
að hann er beint framhald hinna fornu bisk-
upaskóla í Skálholti og Hólum, sem stofnaðir
voru 1552.
En þó að aðeins sé litið á síðustu 100 árin,
síðan skólinn fluttist hingað frá Bessastöð-
um, hefur ærið margt á daga hans drifið,
svo margt, að því verða engin skil gerð í
stuttri blaðagrein. Skal hér aðeins gefið ofur-
lítið yfirlit.
Saga skólans síðastliðin 100 ár greinist
eðlilega í tvö mislöng megintímabil, fyrir
og eftir árið 1904, en á árunum 1904—10
urðu stórvægilegar breytingar á skipun
skólans.
Fyrsta reglugerðin, frá 1846, skiptir skól-
anum í 4 bekki. Skyldu piltar sitja tvö ár í
hverjum bekk, nema eitt ár í 2. bekk eða
m. ö. o. 7 ár alls. Þetta var þó aldrei fram-
kvæmt. Inntökuskilyrði voru ekki mjög frá-
brugðin þeim, sem nú tíðkast, nema ekki var
krafizt kunnáttu í dönsku, en í hennar stað
áttu piltar að hafa lesið töluvert í latínu og
grísku. Sumarleyfi skyldi vera mánuðina
að viðurkenna, en það skyldi ekki verða
lengi.
Þrátt fyrir allt háttar hann sig með hin-
um göfga svip manns, er eitthvað lætur eftir
sig, eitthvað hefur skapað, eitthvað, sem
hefur listrænt gildi. Og hann snýr sér upp
í horn, til þess að heyra síður hinar „ólýr-
isku“ hrotur í Bola.
Og brátt kemur sunnudagur.
Björn Markan.
Kristinn Ármannsson.
júlí, ágúst og september. En jafnframt var
tekið fram, að jafnskjótt og fært þætti,
skyldi það stytt og aðeins vera hálfan mán-
uð, eins og þá gerðist í Danmörku. Þetta
komst þó aldrei til framkvæmda, sem betur
fór. Því að það hefur jafnan verið kostur
við okkar skóla, að sumarleyfið hefur verið
svo langt, að fátækir nemendur hafa getað
unnið fyrir sér á sumrin og jafnvel kostað
sig á vetrum. Námsgreinir voru, auk þeirra,
sem nú eru, einnig gríska og hebreska. En
vitaskuld var kennslu háttað nokkuð á ann-
an veg en nú er, t. d. var íslenzkukennslan
fyrst framan af einungis fólgin í stílagerð.
Enska og franska voru ekki skyldunáms-
greinir fyrr en 1877. Voru þær kenndar utan
skólatímans, og stundum féll kennsla í þeim
niður, einkum í frönsku. Leikfimi var enn
ekki kennd.
Árið 1850 kom ný reglugerð í Danmörku.
Hún var gefin út sama ár fyrir Island með
ýmsum breytingum. Þessi reglugerð gerði
litlar breytingar á hinni fyrri. Skólinn skipt-
28
SKÓLABLAÐIP