Skólablaðið - 01.12.1946, Side 5

Tlriípk^ór^rsott:
C
c
3

(Skv. ritúalinu).
Margir munu þeir vera nemendur þessa
skola, sem vita næsta fátt um tókasafn
sitt eða lestrarfélag, ÍÞÖKU, sumir
hverjir vita varla, að það sé til, Og
þott þeir hafi einhvern tíma heyrt safns-
ins getið, eru hugmyndir þeirra um það
mjög á reiki, þeir rugla því saman við
aðrar stofnanir skólans, semberaekki al-
veg ósvipuð nöfn: skolabokasafnið eða þo
oftar bóksöluna. l) - Mun ritnefnd
blaðsins hafa þótt hörmung til þess að
vita og sagði mer að s krifa grein um
safnið,i og hlýði óg því. - - -
- - Þess er þá að geta í upphafi, að í
skól&num hafa löngum verið tvö bókasöfn:
skólabókasafnið, sem mun lengst af hafa
verið nemendum falinn fjársjóður (og er
það ekki til neinnar frægðar), og lestrar-
fólög þau, sem nemendur hafa sjálfir
stofnað með sór. - Yar vísi til slíkra
samtaka þegar að finna í Bessastaðaskóla,
menntunarástandi annarra núlifandi þjóða”,
eins og segir í fyrstu lögum fólagsins.
_Safnið var nefnt íþaka í virðingarskyni
|við próf, Fiske, sem bjó eða starfaði í
! ITHAKá í New York, eins og áður er sagt,
en staður var því fenginn í húsi skóla-
bókasafnsins, sem reist var I867 fyrir
gjafafó Charles Kelsall hins enska.
í fólagi þessu skyldu vera allir nem-
endur og kennarar skólans og greiða til
íþess árlegt gjald. Var það í fyrstu 1
króna og 50 aurar á hvern nemenda og 6
krónur á kennara, en hefur síðan auðvit-
að breytzt eftir verðlagi á hverjum tíma,
er það nú 10 krónur. Auk þess hefur íþaka
lengi notið styrks úr ríkissjóði, og er
hann nú jafnhár 0g gjöld nemenda saman-
lögð.
Á fyrsta starfsári sínu átti fþaka
aðeins 51 hók, og flestar voru þær gefnar
af Fiske, en hann lót sór ætíð annt um
.lögðu piltar fram fe í sameiginlegan sjoð jsafnið 0g sendi því árlega sendingu bóka,
til bókakaupa, en bókunum fleygt að lestrijblaða og tímarita víða að, þar til hann
loknum, Þegar skólinn var fluttur hingað ! fell frá, 1904» - En auk þess voru keyptar
til bæjarins, komu nemendur og kennarar ' ‘u~’— J 35 ■*' ----
ser upp lestrarfólagi, en yfir því dofn-
aði smam saman og piltar misstu ahugann
á því, og 1879 var aðeins rúmur þriðjung-
ur þeirra í fólaginu.
Það ár var hór á ferð Willard Fiske,
prófessor í norrænum málum og bókmenntum
við Cornellháskóla í Ithaka í New York.
Hann frótti þetta ástand í bókasafnsmál-
um skólans. Gekkst hann fyrir því, að
stofnað var nýtt lestrarfólag 1880 í því
bækur í safnið fyrir fe ur felagssjoði,
svo að safnið óx ár frá ári. Ekki mun þó
bokunum ætíð hafa verið haldið saman,
sumum var fleygt að lestri loknum eða sett-
ar á bókauppboðið í leikfimishúsinu, en
mestmegnis munu þó hafa verið seldar þar
gamlar lærdómsbækur. En mikið af bókum
safnsins hefur glatazt við útlán, hafa
menn ekki hirt um að skila aftur bókum
þeim, er þeir fengu að láni. - Mikill meir:
hluti af bókum þeim, sem í safnið hafa
skyni að "efla menntun og fróðleik fólags-lverið keyptar, er skáldrit, enda hafa þau
manna, einkum að auka þekkingu þeirra á íverið langmest lesin, en þar næst munu
----------------------------------------------- !koma sagnfræðirit og stjórnmála, aftur á
1)m»++.-í no -hn-iwi ■pvr*;TCTMiTtn +.■,• i inóti fá vísindarit. - í safninu
Mætti her beina þeirri fyrirspurn til
skólayfirvaldanna, hvort ekki væri ráð
að láta prenta smápesa með ýmsum fróð-
leik um skólann, sögu hans, stofnanir
og sjóði, auk reglugerðarinnar, og fá
hann hverjum nyjum nemanda, er hann
sezt í skolann.
vera hátt á fjórða þúsund bóka.
mun nu
ÍÞAKA hefur frá stofnun og fram á
síðustu ár vcrið shar þáttur af fólagslífi
nemenda og skipað virðulegan sess í skól-
anum, hún hefur kynnt fyrir þeim heims-
menninguna og verið þeim uppspretta mennt-
unar og lærdóms, til hennar hafa þeir sótt
Frh. á bls. J2.