Skólablaðið - 01.02.1947, Side 14
- 14 -
stríð í Þyzkalandi. j«.ð væri lifandi kenn-jgrískt þjóðlíf þeirra tíma. -
slas eða hitt þa heldur,^ef hann segði að- Malakennslan finnst mór einnig þurfa
eins fra röð athuranna,^án^skýringa, án ár- róttækra breytina við. Það ætti að tala
talna o. s. frv. Aftur á móti ættu nemend- miklu meira í tímanum. (Ég á auðvitað við
ur. að vera^svo þroskaðir að geta hlustað ^að kennarar tali við nemendur á viðkomandi
a manninn an þess að álíta kenn'sluna áróð-:máli.) Einnig mætti, ef til vill lesa eitt-
ur og alíta hana-vera af hendi innta til ;hvað af hókmenntum, eins og gert er í .lat—
þess að snúa sér (nem) . Eða eru beir hinir.j ínu í efri bekkjum, en þó-eigi smáhrot
sömu, sem hæst um þetta gala, hr.xddir um,
að fólagar jþeirra sóu svo aumir, a-ð þola
ekki að heyra annars manns skoðun, án þess
að aðhyllast hana sjálfir ?
Svo ætla óg að víkja nokkrum orðum
að listsögunni. Það er gerð tilraun af
góðum huga að kenna eitthvað um hana utan
námsefnisins. Tökum til dæmis málaralist.
Það eru taldar upp heilmargar stefnur.
Tveggja til þriggja tíma lýsing á hverri
stefnu, síðan listamennirnir, sem fylgja
henni. Er ekki hver listamaður stefna út
af fyrir sig? Hvaða listamaður fer eftir
forskrift ? Þá er jþað hara enginn lista-
maður. Það er eins og hægt væri að skipta
listamönnum a afmarkaða hása, strengilega
hr.xddir um, jeins og t.d, í þýskuhókinni, nema eitthvað
‘sórstakt, t.d. stíliskt , komi.til.
Þá þykir mór mikil ástæða 'til að
jminnast á íslenzkuk'ennsluna . Hvernig er
■hægt að ætlast til þess, að nem. leggi
jrækt við og elski málið, þegar því er troo-
ið tipp á þá með torskildum og heimskulega
jþungum reglum og vafasömum, erfiðum úrelt-
um merkjasetningarskipunum ? Málið er drep—
jið með þessu. Það er gert að forgrip* steir
jgervingi, en eklci lifandi hrunni fegurðar
jog forms, eins og ætti að vera. -
Engin rækt er lögð við að kenna nem-
jendum góðan stíl, heldur virðist mór þverv
alla stílkennd, sem
a moti reynt að uppræta
er ekki eftir reglunni.
Ef nem. hefur 1 sí
afgirta frá næsta hási, allt í einu fjósi,jfolginn vísi að sórstæðum stíl í 2. og 3»
__ ___c> -• -___n -• _ 1____• * ___ ■K_l,1_ __ ____________1. ' _• * _
helck, má mikið vera, of eklci er húið að ut
rýma öllu slíku í 6. hekk. Öll áherzla er
lögð a að leiðrótta stafa - og kommuvillur.
er nefnist malaralist. Eða hugsið ykkur
kassa með mörgum hólfum í. 1 hólfin eru
límdir miðar með nafni stefnunnar á t.d.
kubismi. Síðan kemur lýsingini Kubismi .Enginn skyldi ætla, að óg berjist á móti,
er byggður u^p af geoj^gtTÍskum myndum. Svojað lcrökkum í 1. og 11. hekk sóu kennd
Picasso látinn í holfið, því er lokað jgrundvallar atriði róttritunarsetninga og
ekki söguna meir. Þetta er það sem mað-jgreinarmerkjafræði. En eftir gagnfræðapróf
ier eitur fyrir nem. að troða a hann j nýj-
um reglum , slS meijia h’onum að. nota sjjalf-.
kennt skyr:
er
o g
ur veit um kuhleíEa# Okkur er sýnd ein
mynd, prentuð í svörtum lit í ljósmynda -
stærð.- hæmið svo um hve mikla hugmynd-
maður hefur um listir. Það er auðvitað
rótt, -að talca eistaká listamenn sem dæmii
úpp á vissa stefnu í málaranlist, en vayast
að ski'pa. þeim- á hása, það verður sem sagt
Sð'. l&pktiÁ lisfeogu með myndum og öðrum
s’tæðan stíl. Sf moðurmalið væri
samlega ætti enginn roaður að skrifa villu
eftir gagnfræðapróf. En hið hættulega er,
yl;
irdjtihæfúm tækjum,
Bókmenntir -
eru heldur ekki meira en
svo nefndar á nafn.
Gríska goðafrsðin er líka kennd á
einkennilegan hátt, þannig, að krakkarnir
alíta hana fánýta vitleysu "5 aura hrand-
ara", sem maður verður að kenna af fordild
an nokkurs gagns. En þó er það, sem þetta
fag fjallar um, undirstaða og viðfangsefni
lista langt fram eftir öldum og jafnvel
enn , og grískur skáldskapur skilst ekki
án þess að þekkja heimsskoðun Hellena, er
fram kemur í goð-og hetjusögnum þeirra,
auk þess, sem þær gefa manni innsyn £
|að með þessu
jsmasmugulegt
ir. Nemandi,
eitrið getur
er unglingvinum kennt að leggja
”kommusetningarmat" á hókmennt
sem húinn er að gleypa og meltf:
t.d. eklci notið hókar eftir
Halldor Kiljan Laxness, þott hann se líkleg.
;mesta skáld íslands og þótt víðar væri leit
;a ð , vegna þess að hann hefur sórstæðan
stíl. Nemandinn stingur sig á hverri kommu,
;sem ekki er sett eftir kokkabók íslenzlcu -
?kennaranna. Hann getur ekki skilið, að
skáldið getur tekið sór frjálsræði í með-
ferð málsins, eins og því þykir fallegt
jvera. Hann rekur sig á sórstæður setninga-
Iskipunar og málsnotkunar eins og á óyfir-
jstíganlega hindru'n, í stað þess að njota
jstíls, uppbyggingar og efnis. Það er ekki
•hægt að leggja málið í hlekki gamals vana
Frh. á hls. 1?«