Skólablaðið - 01.05.1947, Blaðsíða 8

SIGURÐUR ÞÓRARINSSON:
Nokkrar hugleiðingar um kennara, kennslu
og nemendur.
(Óundirbúinn ræðustúfur, fluttur á síðvetrarhátíð Menntaskólans.)
Góðir áheyrendur!
Einhvern tíma, áður en Hekla vaknaði af sín-
um hundrað ára svefni, lofaði ég því að segja
eitthvað á þessari samkundu. En svo gaus sem
sagt Hekla, til lærdóms fyrir reynslulítinn jarð-
fræðing, eins og „Ófeigur11 orðaði það, og síð-
an hefi ég haft annað um að hugsa en skóla-
skemmtunarræðu og hélt satt að segja, að
skólahátíðin væri um garð gengin, þegar
Bjarni Bragi hringdi í mig í dag og minnti mig
á loforð mitt. Eg hefi því í mesta flýti hripað
niður nokkrar hugleiðingar um kennara,
kennslu og nemendur.
Eins og ykkur er kunnugt, hefir kennslan í
Menntaskólanum nýlega verið rædd í Skóla-
blaðinu. Það er alltaf fróðlegt fyrir kennar-
ana að kynnast skoðunum nemenda á kennslu
og kennurum, og væri nógu gaman að gefa
einhvern tíma öllum bekkjum stílsefnið:
Hvernig eiga kennarar og kennsla að vera? Ef
allir þyrðu að skrifa þar um það, sem þeim
býr í brjósti, myndi margt koma á daginn, en
ég held, að erfitt myndi fyrir kennarana að upp-
fylla allar þær óskir, sem þar kæmu fram. Eg
get nefnt nokkra eiginleika, sem mér hefur
skilizt að margir nemendur muni telja kenn-
araprýði.
Sá er einn, að kennari sé kvef- og kvillasæll,
en þó ekki rúmfastur það marga daga í röð, að
fá verði kennara í hans stað, heldur liggi hann
einn og einn dag í einu, því að það þýðir frí. Sá
hinn sami kvef- og kvillasæli kennari á þó
stöðugt að vera í sólskinsskapi og vera svo
hress um helgar, að hann sé reiðubúinn að
þeytast austur í Sel og þola þar tvær svefn-
vana nætur. A meðan á Selsdvölinni stendur
er æskilegt, að kennarinn hafi þá eiginleika að
tiltölulega fáir fagskólar, og hafa menntaskól-
arnir að nokkru leyti komið í þeirra stað.
I barnaskólum eru kennd ákveðin fög, sem
allir nemendur verða að læra. En þegar á átt-
unda eða níunda skólaári verður breyting, og
geta nemendur þá valið um fögin. — Við
menntaskóla eru kennd sömu fög og við
gömlu latínuskólana, en auk þeirra fjölmörg
önnur. Menn læra rafmagnsfræði, járn- og
málmsmíði, hagfræði, verzlunar- og þjóðfé-
lagsfræði, vélritun, auglýsingafræði (ómiss-
andi fyrir Ameríkumenn), saumaskap og hver
veit hvað. Sumir leggja aðaláherzlu á stærð-
fræði og efnafræði, aðrir á tungumál og þjóð-
félagsfræði og enn aðrir á þær greinar, sem
hagnýtari má telja í daglegu lífi. Oft vill
reynslan verða sú, að nemendur leggja of
mikla rækt við hinar „praktisku" greinar á
kostnað almennrar undirstöðumenntunar, og
er það að mörgu leyti mesta óráð. Amerískir
skólar veita reyndar nemendum víðtækari og
fjölbreyttari fræðslu en Evrópuskólarnir, en
oft hef ég fyrirhitt stúdenta úr þessum skólum,
sem hvorki gátu hugsað né talað rétt. Léleg
blöð, lélegt útvarp og fáránlegar kvikmyndir
bæta ekki úr skák. Menntaskólastúdentar
skiptast því í tvo hópa: þá, sem ofurseldir eru
jazzmenningu og einhliða fagmenntun, og
hina, sem hlotið hafa almenna, og oft á tíðum
ágæta undirstöðumenntun til háskólanáms.
8
SKÓLABLAÐIÐ