Skólablaðið - 01.05.1947, Blaðsíða 18
WOLFGANG EDELSTEIN:
SNjÓR
Haust! — fagra, hrímsvala, litauðga haust.
Þú, sem lyftir í göfugra veldi öllum skáldum,
er séð geta fegurð þína, hrifizt af þeim dular-
heimi forma og hrynjandi, sem birtist í þjót-
anda þínum og lauffoki. — Og allir, sem sjá
form dásemdarinnar í gulu blaði og skilja
hrynjandi fagurs kvæðis í hafþey um haust,
eru skáld.
Haust! — Þú dekkir hina ljósu liti sumars-
ins og gerir þá sorgþrungna og höfga af vetr-
arkvíða, þú ygglir þig framan í gleði lífsins og
minnir alla á bróður þinn, vetur, — á bróður
þinn, dauða. — Þú, sem syngur grafljóð blóm-
unum og þeytir dómslúðra yfir glysi og skrauti
sumars og sólar: Allt er fallvalt og á hverf-
anda hveli, verið vör um yður, bróðir minn
er á leið. —
Og þó er dauðinn aðeins eitt form lífsins,
ein þáttabreyting, ein tilfærsla bak við tjöldin
á leiksviði lífsins. Því allar andstæður eru
bundnar órjúfandi lögmálum í eina heild.
Þannig er dauðinn afleiðing sinnar eigin and-
stæðu, og andstæðan er ekki til án mótvægis.
Afleiðing er ekki til án orsakar. Án dauðans
væri lífið ekki líf, án dauðans væri það ekki
þess vert að lifa því.
Einmana fugl flýgur yfir auða og svarta
móa. Nóvemberrokið hvín. Hann berst undan
storminum. Þykk, blýgrá ský liggja fargþung
í fjallaskörðunum og þeyta kuldahraglanda yf-
ir byggð og bæi. Fuglinum er kalt. Hann er
svo ungur enn og afllítill. Hryggum augum sá
hann félaga sína leggja ótrauðum, sterkum
vængjum yfir hafið breitt, bjart, skínandi; haf-
ið dökkt, úfið, ógnandi — og gat ei flogið.
Veslings fugl, það eru svo margir, sem vilja
fljúga til fegurri heimkynna, heimkynna gleði
og sumars, þar sem rautt vín glóir sem rúbín-
steinn í krystalsskál, eða glóir sem blóð, já,
glóir sem blóð ... — vilja fljúga þangað, sem
gamlar rústir hvísla um forna dýrð, — en geta
ei flogið.
Og það er ef til vill betra svo. Því að náþef
leggur- upp úr rústunum, þegar nær er stigið,
náþef af líkum fanganna, sem létu lífið í fanga-
klefum margar álnir niðri í jörðunni. Og blóð-
roðinn í bikarnum er af þínu eigin blóði.----
Fuglinn berst undan tætingsveðrinu. Hann
er svo veikur, svo veikur.
Og ekkert nema svartir móar----------. Kalt,
— hann er svangur, hann þarfnast hjálpar.
Engin hjálp, — ekkert korn.
Fugl minn litli! Þér er skapað að deyja. Því
að enginn, sem á þúsund brauð, má sjá af mola
handa þér, er sveltur á gaddinum. Fugl minn,
þú skalt deyja, því að enginn, sem sefur á
mjúkum beði, á rúm handa þér í huga sér eða
vilja til að hjúkra þér — því að þú ert bara fugl.
Hægan, hægan, mjúklega, hljóðlega falla
hvítir hnoðrar úr svölu lofti. Og það er ekki
lengur hvasst. Því dauðinn er kominn, hinn
miskunnsami, góði bróðir allra þeirra, sem
eiga bágt, síðasta athvarf þeirra, sem ekkert
eiga nema sorg að baki og vonleysi framund-
an. Huggunarríkur faðmur, opinn öllum þeim,
sem aldrei sáu unað lífsins eða fegurð, opinn
þeim, er aldrei gátu hneigt höfuð að ástríkum
barmi, þeim, er oft sáu brosandi varir, en þær
brostu aldrei við þeim né kysstu, opinn þeim,
sem grétu nóg og höfðu yfir nógu að gráta, en
aldrei féll tár af hvarmi fyrir, — opinn öllum
þeim, sem aðeins fá litið þreyjandi augum eft-
ir félögum sínum halda á gleðinnar fund og
sumarsins mót.
18
SKOLABLAÐIÐ