Ísfirðingur - 03.10.1957, Page 1

Iðnstefna samvinnumanna 1957 Fjórðungsþing Vestfjarða
12 verksmiðjur samvinnufélaganna sýndu framleiðsiu sína
Á síðustu 16 árum hefur mann-
fjöldi á Islandi aukizt um 42.000,
en af þeim hefur iðnaðurinn veitt
atvinnu og lífsviðurværi 22.000 —
eða meira en helmingi, sagði Gylfi
Þ. Gíslason, iðnaðarmálaráðherra
í ræðu á Akureyri, miðvikudaginn
28. ágúst s.l., er Iðnstefna sam-
vinnumanna 1957 var opnuð. Gylfi
benti á, að í framtíðinni hlyti iðn-
aðurinn að halda áfram í vaxandi
mæli að taka við fólksfjölguninni
í landinu.
Ei’lendur Einarsson, forstjóri
SÍS, setti stefnuna, og skýrði frá
því, að samvinnuverksmiðjurnar
veittu um 500 manns atvinnu og
hefðu selt framleiðslu sína fyrir
um 60 milljónir króna s.l. ár! Hann
benti sérstaklega á það í ræðu
sinni, að nú væru að opnast mark-
aðir erlendis fyrir vörur úr ís-
lenzkri ull, dúka áklæði, peysur og
fleira, og mundi verða kleift að
%tja allmikið af þessum vörum
úr landi, ef þær aðeins fengju
sömu aðstöðu hvað verðlag snert-
ir, sem fiskur og kjöt nú fá.
Erlendur sagði einnig, að eitt
nauðsynlegasta atriðið í sambandi
við framtíð iðnaðarins væri iðn-
verkafólkið sjálft. Til að hægt sé
að flytja vöru út, þarf hún að vera
falleg og vel unnin, en iðnverka-
fólkið á Akureyri hefur komizt
mjög langt á því sviði og er lands-
þekkt fyrir vörugæði alls, sem það
framleiðir. Kvað Erlendur þetta
vera einn ánægjulegasta þáttinn í
uppbyggingu iðnaðarins á Akur-
eyri.
Mikill fjöldi manns víðsvegar af
landinu var staddur við setningu
iðnstefnunnar, og er talið að 80—
100 manns frá 43 kaupfélögum
hafi sótt hana. Auk þess var sjálf
vörusýningin í Gefjunarsalnum op-
in almenningi á Akureyri í tvo
daga.
í ræðu sinni gat Gylfi Þ. Gísla-
son fyrst um það, hve áberandi
honum fannst hin íslenzku vöru-
heiti á sýningunm og hve stolltir
menn nú væru af íslenzkum verk-
smiðjuheitum. Þetta kvað hann
mikla og ánægjulega breytingu frá
því ástandi fyrir nokkrum árum,
er það mátti ekki heyrast, að vara
væri íslenzk og hún tíðum var fal-
in á bak við erlend verksmiðju-
og vöruheiti. Þetta kvað Gylfi
sýna bezt hversu stórstígar fram-
farir hefðu orðið í íslenzkum iðn-
aði. Gylfi benti á, að mikið af þess-
um iðnaði væri nú orðinn fullkom-
lega samkeppnisfær við erlendan
iðnað, og mundi raunar standa bet-
ur að vígi í þeim efnum en jafn-
vel forráðamenn iðnaðarins þora
sjálfir að gera sér vonir um.
Þá ræddi iðnaðarmálaráðherra
um hinar öru breytingar í iðnaði
erlendis, sem stöfuðu af tilkomu
kjarnorkunnar og sjálfvirkninnar
í iðnaði og nefndi mörg dæmi.
Kvað hann lífsnauðsyn fyrir þjóð
eins og Islendinga að fylgjast vel
með þessum fi’amförum og hag-
nýta sér þær. Þó verða menn á
þessum tímum, sagði Gylfi, að
gæta þess að maðurinn sé ávallt
herra en ekki þræll vélarinnar. Og
ein bezta tryggingin fyrir því, að
svo verði, er að andi samvinnu-
stefnunnar móti iðnaðinn sem
mest.
Meðal þeirra, sem viðstaddir
voru opnun Iðnstefnunnar á Akur-
eyi’i voru fulltrúar frá Innflutn-
Framhald á 4. síðu.
Aðalfundur Ishúsfélags ísfirð-
inga var haldinn 24. ágúst s.l.
Formaður félagsstjórnar, Ragn-
ar Ásgeirsson, skýrði frá rekstri
og afkomu félagsins á árinu 1956,
og framkvæmdastjórinn, Baldur
Jónsson, lagði fram endurskoðaða
reikninga ársins.
Afkoma félagsins hefur farið
mjög batnandi undanfarin 3 ár,
einkum vegna batnandi vinnu-
skilyrða. Hefur verið mikil áherzla
lögð á að bæta þau, og allmiklu
hefur verið til þess kostað.
Á undanförnum 3 árum hefur
verið varið um 560 þús. kr. til af-
skrifta, 475 þús. kr. til viðhalds og
1 milj. 508 þús. kr. til eignaaukn-
ingar, véla og húsa.
Framleiðslan hefur aukist mik-
ið og var á s.l. ári um 31 þús.
kassar. Afkastageta hússins nýt-
ist þó hvergi nærri til fulls vegna
hráefnaskorts. Hefði verið hægt að
vinna hráefni ársins 1956 á 155
dögum, miðað við 8 stunda vinnu-
dag. Vantar því mjög á að hrað-
frystihúsið hafi verkefni við hæfi.
Félagsstjórnin hefur gert ráð-
Fjórðungsþing Vestfjarða 1957
var sett að Bjarkarlundi 31. ágúst
síðastliðinn.
Þingið sátu 17 fultr. sýslnanna
á Vestfjörðum og Isafjarðarkaup-
staðar. Auk þeirra sátu þingið Ari
Kristinsson, sýslumaður Barð-
strendinga, og alþingismennimir
Sigurvin Einarsson og Kjartan J.
Jóhannsson. Þingmenn Stranda-
manna og Vestur-lsfirðinga boð-
uðu forföll, sá fyrmefndi vegna
annríkis, og sá síðarnefndi vegna
veikinda. Þingmaður Norður-ls-
firðinga sótti ekki fjói’ðungsþing-
ið.
Forseti þingsins var kjörinn Jó-
hann Salberg Guðmundsson, sýslu-
maður, og varaforseti Ari Krist-
insson, sýslumaður.
Á þinginu voru kjörnar þessar
nefndir:
1. Fjórðungsmálanefnd, skipuð
5 mönnum.
2. Fjármálanefnd, skipuð 3
mönnum.
3. Allsherjarnefnd, skipuð 3
mönnum.
Þingið tók til meðferðar og gerði
tillögur og ályktanir í fjölda mörg-
stafanir til a,ð bæta úr þessu, með-
al annars með leigu vélbáts, með-
eign í nýjum bát sem mun verða
tilbúinn til veiða í haust, svo og
með hlutafjárkaupum í Togaraút-
gerð ísafjarðar. Ennfremur hefur
verið góð samvinna með Ishúsfé-
laginu og Gunnvör h.f. og Hrönn
h.f. Hefur ,,Glámu“ verið breytt
til afnota fyrir bátana til mikils
hagræðis fyrir þá.
Miklar endurbætur fóru fram á
árinu 1956. Lokið var við byggingu
frystigeymis, hafin bygging fisk-
móttökusals og nýtt færibanda-
kerfi keypt í húsið. Er þetta nú
allt komið í notkun.
Félagið nýtur álits fyrir vöru-
vöndun og stendur það í þakkar-
skuld við verkstjóra sirin fyrir
vandvirkni og samvizkusemi.
Vinnuafköst hafa verið góð, og
framleiðslukosLnaður mjög hófleg-
ur miðað við aðra staði og nýting
hráefnis ágæt. Ber það trú-
mennsku og vandvirkni starfs-
fólksins fagran vott, og ber að
þakka það sérstaklega.
----o----
um málum, sem mjög snerta hags-
muni allra byggðanna á Vestfjörð-
um.
Af tillögum sem afgreiddar voru
má t. d. nefna.
1. Tillögu um handi’itamálið, þar
sem látin er í ljós ánægja yfir
samþ. Alþingis í málinu, og skor-
að á Alþingi og ríkisstjórn að
herða baráttuna fyrir endurheimt
handritanna.
2. Tillaga um vegamál, þar sem
bent er á knýjandi þörf stórfelldra
fjárfi’amlaga til nýlagningar vega
á Vestfjörðum, og er nánari grein
gerð fyrir þessu í tillögunni.
3. Skorað'var á Alþingi að taka
til rækilegrar athugunar og úrbóta
nýja tekjustofna til handa bæjai’-
og sveitafélögum. Er í þessu sam-
bandi bent á:
a) að í'íkið taki að sér að fullu
greiðslur bæjar- og sveitarfélaga
til atvinnuleysistryggingarsjóðs.
b) að ríkissjóður greiði halla á
sjúkrahúsum og sjúkraskýlum sem
bæjar- og sveitarfélög reka.
c) að lagt verði landsútsvar á
áfengisverzlun, tóbakseinkasölu og
verzlunar- og ‘viðskiptafyrirtæki,
sem hefðu að verulegu leyti tekjur
sínar af þjónustu við landsbyggð-
ina.
4. Tillaga í raforkumálum fjórð-
ungsins. Var fagnað yfir því, sem
áunnist hefur, en lögð áherzla á
að framkvæmdum verði hraðað, og
að 10 ára áætlun rafoi’kumála-
stjórnarinnar yrði framfylgt. Þá
var skorað á Alþingi og ríkisstjórn
að láta gera tillögur og áætlun um
raforku til allra heimila á Vest-
fjörðum.
5. Tillaga um útfærslu landhelg-
islínunnar. Er í henni gerð ýtar-
leg grein fyrir ríkri þörf Vestfirð-
inga á bráðri lausn þessa stórmáls.
6. Tillaga í símamálum. Er skor-
að á Alþingi og símamálastjórnina
að bæta sem fyrst ástandið í síma-
málum Vestfjarða og að sem fyi’st
verði sett upp sjálfvirk símastöð
fyrir Isafjörð og nági'annakaup-
túnin.
7. Skorað var á flugmálastjórn-
ina að hefja sem fyi’st flugvallar-
gerð á Skipeyri við Skutulsfjörð,
og að láta fara fram rannsókn á
flugvallarstæðum víðar á Vest-
fjörðum.
8. Tillaga í stjórnarskrármálinu.
Er fjórðungsþingið fylgjandi þeirri
hugmynd að sérstöku stjórnlaga-
Framháld á 2. síðu.
Aðalfundur Ishúsfélags Isfirðinga