Ísfirðingur - 22.09.1960, Page 1

Áskriftarsimi blaSsins
er 332.
KaupiS og lesið
ÍSFIRÐING
Þab borgar sig að
auglýsa.
AuglýsiH i
ISFIRÐINGI
Hver vill semja?
Árangur viðreisnarstarfsins
EITT GLEGGSTA DÆMIÐ um áhrif gengisbreytingarinnar og
vaxtaokursins, sem núverandi stjómarflokkar börðust fyrir, er
hækkun sú á landbúnaðarvörum sem nýlega hefur komið til
framkvæmda. Verðlagsgrundvöllurinn hefur hækkað um 7,55%
síðan í febrúar síðastliðnum, og varð fullt samkomulag
um það milli fulltrúa neytenda og fulltrúa bænda. Ekki
hefur þó þetta í för með sér hina allra minnstu hækkun á vinnu-
launum eða tekjum bænda, heldur stafar hækkunin einvörðungu
af hækkuðu verði rekstrarvara vegna gengisbreytingarinnar,
vaxtaokursins og fleiri ráðstafana ríkisstjórnarflokkanna sem
þrengja að atvinnurekstrinum.
VEKÐIÐ Á NÝMJÓLK átti að hækka um 19 aura pr. lítra,
en þessi hækkun verður greidd niður svo að útsöluverð ný-
mjólkur verður óbreytt. Hins vegar verður hætt með öllu niður-
greiðslum á rjóma, osti og skyri.
SÚPUKJÖT HÆKKAK úr kr. 18,90 í kr. 22,00 pr. kg., og
hækka aðrar kjötvörur í hlutfalli við það. Kjómi hækkar úr kr.
39,45 í kr. 41,40 pr. lítra. Skyr hækkar úr kr. 9,00 í kr. 10,20 pr.
kg. Smjör hækkar úr kr. 52,20 í kr. 55,75 pr. kg., og 45% ostur
hækkar úr kr. 48,00 í kr. 55,40 pr. kg.
Frá Bíldudal
Síðustu dagana hefur sú spurn-
ing brunnið í hugum manna flestu
öðru fremur, hvort ríkisstjórnin
muni ætla að semja við Breta um
fiskveiðar innan 12 mílna fisk-
veiðilögsögunnar. Ýmislegt bendir
til þess, — þótt ótrúlegt sé — að
ríkisstjórnin hugsi sér slíka samn-
ingagerð.
íslendingar hafa að dæmi
margra annara þjóða ákveðið að
fiskveiðilandhelgi sé 12 mílur.
Allar þjóðir, sem hlut eiga að
máli, hafa í verki virt og viður-
kennt þessa fiskveiðilandhelgi,
nema ein.
Ein þjóð hefur með ofbeldi og
vopnavaldi reynt að knýja Islend-
inga til afsláttar frá ákvörðun
sínni.
Eigum við nú að fara að semja
við þessa einu þjóð um það, að
hún skuli vegna ofbeldis síns hafa
einhvern rétt umfram allar aðrar
þjóðir í fiskveiðilandhelgi Islands?
íslenzka þjóðin vill vera sjálf-
stæð, og við trúum því að til þess
hafi hún siðferðilegan rétt. En
svo bezt er frelsi og virðing og
sómi smárra þjóða verndað og
varið, að þær beygi sig ekki sjálfar
fyrir ofbeldinu og viðurkenni að
hótanir og ógnanir séu leið til auk-
inna réttinda. Samningar við Breta
um einhver sérréttindi fyrir þá á
Islandsmiðum væri því brot á öll-
um þeim reglum, sem smáþjóðum
eru dýrmætastar. Það er annað og
meira en íslenzkir og brezkir hags-
munir, sem hér eigast við. Hér er
á öðru leyti ofbeldi og hnefaréttur
gamalla nýlenduvelda en hinsvegar
sjálfsákvörðun og samningsréttur
frjálsra þjóða í siðuðum heimi.
Hér kemur enn fleira til.
Sjálfstæðisflokkurinn átti ekki
beinan hlut að útfærslu fiskveiði-
landhelginnar 1. september 1958.
Á landsfundi sínum veturinn eftir
ályktaði flokkurinn að 12 mílna
mörkin væri enginn fullnaðarsigur,
og hann hét því að halda áfram
baráttu í þeim málum þar til
fullnaðarsigur væri unninn: Land-
grunnið allt.
Hvernig hugsa menn sér næsta
áfanga þeirrar baráttu eftir að rík-
isstjórn íslands hefði viðurkennt í
verki að Bretar væru samningsað-
ilar um fiskveiðar innan 12 mílna
markanna?
Jafnframt því, sem Bretar héldu
því fram hérna um árið, að það
væri brot á alþjóðalögum að á-
kveða rýmri fiskveiðilandhelgi en
3 mílur, gerðu þeir samning um
það, að þeir einir allra þjóða
mættu veiða innan 12 mílna við
Færeyjar. Slík samningsgerð verð-
ur viðundur í augum allra for-
dómalausra manna. Sá, sem telur
þ.riggja mílna regluna eina í sam-
ræmi við alþjóðalög, getur varla
ætlast til að hann geti með ein-
földum samningi bannað öllum
öðrum að nota þann rétt, sem
verndaður er með alþjóðalögum.
Allir sæmilegir íslendingar hljóta
að vona að íslenzk stjórnarvöld
bindi þjóð sína aldrei í slíka
samningsgerð.
Islendingar eru aðilar að sam-
starfi vestrænna þjóða innan At-
lantshafsbandalagsins. Þeir mæta
Bretum þar sem jafn réttháir að-
ilar. Þetta bandalag hefur að sjálf-
sögðu verið ærinn hemill á Breta
í sambandi við það að beita ofbeldi
á íslandsmiðum, og svo mun vænt-
anlega verða enn. Bretar vita sjálf-
ir að þeir hafa tapað þessu máli,
en eðlilega er fyrir mönnum þeirra
nokkurt metnaðarmál að fá viður-
kenningu eða játningu íslendinga
á því, að raunverulega séu Bretar
aðilar að þessu máli, og við þá
eigi og hafi átt að semja. Slík yfir-
lýsing gæti kannske aðallega verið
tilfinningamál í augum þeirra, sem
eru vissir um að 12 mílna mörkin
séu endanleg afgreiðsla málsins, en
hún hlýtur að ganga landráðum
næst í augum allra þeirra, sem
vilja koma ladgrunninu öllu undir
íslenzka lögsögu.
íslendingar vilja ekki að skorið
sé úr málinu með hervaldi og
hnefarétti. Þeim er ekki ljúft að
kalla á erlendan her til að berjast
við herskip Breta á Islandsmiðum
séu þau send þangað. En þeir
telja það prófstein á gildi Atlants-
hafsbandalagsins hversu öruggur
hemill það reynist að varna of-
beldinu í samskiptum bandalags-
þjóðanna. Dugi það ekki sem slík-
ur hemill er gildi þess vafasamt í
augum margra góðra Islendinga.
Halldór Kristjánsson.
★
Togararnir
ísborg og Sólborg eru nú báðir
á veiðum, og var gert ráð fyrir að
þeir sigldu með aflann á erlendan
markað. -Afli togveiðiskipa hefur
verið mjög tregur að undanfömu.
Séra Jón Kr. ísfeld, prófastur á
Bíldudal, hefur fengið leyfi frá
prestsþjónustu um tíma, en hann
hefur nú þjónað á Bíldudal og
Selárdalssókn í Arnarfirði um 17
ára skeið. Sunnudaginn 11. þ.m.
flutti séra Jón kveðjuguðsþjónustu
í Bíldudalskirkju. Oddvitinn á
Bíldudal, Jónas Ásmundsson, þakk-
aði prófastinum hin margvíslegu
og vel unnu störf.
Sama dag var þeim prófasts-
hjónunum haldið hóf í Félagsheim-
ilinu á Bíldudal, og sátu hófið um
180 manns. Þar voru margar ræð-
ur fluttar og þeim hjónunum færð-
ar þakkir fyrir þeirra miklu og
fórnfúsu störf í þágu safnaðanna.
Séra Jón er mikilsvirtur og ágætur
kennimaður.
Aflabrögð hafa verið sæmilega
góð á Bíldudal í sumar. Þaðan hafa
verið gerðir út á fiskveiðar nokkrir
bátar, sem aðallega hafa stundað
handfæraveiðar. M/b Jörundur var
á netaveiðum, með þorska- og ýsu-
net, og aflaði þetta 1—3 tonn í
róðri. Var hann með um 30 net.
Einnig hefur fiskast dálítið af há-
meri. Er sá fiskur hraðfrystur og
mun vera seldur til ítalíu. Sjómönn-
um eru greiddar kr. 8,00 fyrir kg.
af hámerinni. Togarinn Pétur
Thorsteinsson hefur aflað sæmi-
lega í sumar.
Um mánaðamótin síðustu varð
vart við smokkfisk í Arnarfirði.
Var afli hans tregur framan af,
en miklu betri nú síðustu vikuna.
Hafa margir aðkomubátar komið
til Arnarfjarðar til smokkveið-
anna.
Hraðfrystihús Suðurt'jarðahrepps
kaupir þann fisk sem á land berzt
á Bíldudal. Hefur húsið fengið
töluverðan fisk í sumar, og komið
hefur fyrir að þar hafi borizt á
land um 30 tonn á einum degi.
Það hefur nú fengið mun meiri
fisk það sem af er þessu ári, en
það fékk allt árið 1959. 1 hrað-
frystihúsinu vinna 40—50 manns.
Á rækjuverksmiðju Kaupfélags
Arnfirðinga hafa staðið yfir mikl-
ar endurbætur og breytingar í
sumar. Verksmiðjan tók nú aftur
til starfa um 20. þ.m., og fiska 3
bátar rækjuna. Auk rækjunnar eru
þar framleiddar fjölmargar niður-
suðuvörur, svo sem allskonar
grænmeti, kjötvörur og fiskbúð-
ingar. í verksmiðju þessari vinna
að jafnaði um 40 konur og 5 karl-
menn. Árið 1959 greiddi verk-
Framhald á 2. síðu.