Ísfirðingur - 08.11.1960, Blaðsíða 1

Áskriftarsimi bla&sins
er 332.
KaupiS og lesiS
ISFIRÐING
Það borgar stg að
auglýsa.
AuglýsiZ i
ÍSFIRÐINGI
10. árgangur. • Isaf jörður, 8. nóvember 1960. 16. tölublað.
Tímamöt Gunnars Thoroddsen
Það var sjálfumglaður maður og
ánægður með afrek sín fjármála-
ráðherrann okkar, þegar hann
fylgdi fjárlagafrumvarpinu úr
hlaði. Sérstaklega var hann hrifinn
af sparnaðarframkvæmdum sín-
um. Reksturssparnaður hjá ríkinu
næsta ár verður 22 milljónir kr.
frá því sem er í ár, sagði hann.
Þetta eru tímamótafjárlóg. Hag-
kvæmni og sparnaður tekur að
einkenna ríkisreksturinn.
Þar sem ráðherranum þykir ef-
laust gaman að því, að sem flest-
ir tali um afrek þessa tímamóta-
manns, þykir rétt að helga sparn-
aðarstörfum hans nokkrar línur.
Póstur og sími. Gjaldskrá þess-
ara fyrirtækja hefur verið hækk-
uð, — sjálfsagt sem liður í því að
halda öllu verðlagi í skefjum. Svo
er ætlast til þess að til endurbóta
og aukningar á kerfi símans gangi
ekki annað fé en það, sem Lands-
síminn kann að hafa afgangs.
Þetta er sannarlega sparnaður
í rekstri og hagkvæmni sem verð-
skuldar aðdáun og þökk almenn-
ings.
Jarðboranir. Minna fé er áætlað
til jarðborana. Það er alls ekki af
því að minna eigi að bora og raun-
ar ekki heldur af því að minna
kosti en áður að bora hverja hol-
una. Ætlunin er sú, eins og hjá
símanum að velta kostnaðinum yf-
ir á aðra. Sveitarfélög, sem láta
bora, eiga að borga meira fyrir
það. Stuðningur ríkisins við slík-
ar framkvæmdir minnkar.
Þannig er sú hagkvæmni og
reksturssparnaður.
Strandferðir. Hagkvæmni Gunn-
ars ráðherra kemur ef til vill hvað
bezt fram í sambandi við strand-
ferðirnar, enda kom norskur sér-
fræðingur að kenna honum listirn-
ar. Sparnaðurinn er í stuttu máli
sá að selja Esjuna og láta Hekluna
bæta á sig því, sem Esjan hefur
gert. Einhverjir eru svo tregir, að
þeir trúa því naumast að þettia sé
hægt fyrr en þeir sjá það. En þeir
verða því heitari í trúnni þegar
þeir fá hana.
Svo getur Gunnar sjálfsagt selt
Skjaldbreið næsta ár og bætt henn-
ar snúningum á Herðubreið, þó
að slíkt þyki ef til vill full mikil
hagkvæmni í einu stökki.
Landhelgisgæzlan. Þar eru nú
brögð að hagkvæmninni í rekstr-
inum. Afborgun minnkar af kaup-
verði Óðins. Slíkan sparnað má
víst sannarlega kenna við tíma-
mót.
Blindraíélagið: Byggingarstyrk-
— 100 þús. kr. — fellur niður.
Ráðherrann upplýsti að þetta staf-
aði af því að umsókn lægi ekki
fyrir en hann virtist þess fullviss
að henni yrði sinnt ef hún bærist.
Hann er því ekki beinlínis for-
göngumaður um þennan reksturs-
sparnað.
Skattheimtan: Hagkvæmni og
reksturssparnaður lýsir sér í því,
að fjármálaráðuneytið leggur nið-
ur meira en 200 nefndir, sem undir
það heyra. Það er víst mesta átak,
sem gert hefur verið til að létta
af þjóðinni nefndafarganinu. Þetta
eru allar skattanefndir landsins. 1
stað þeirra á bara að hafa fáeina
skattstjóra, — t.d. átta.
Þessi mikli niðurskurður nefnd-
anna gengur þó ekki nefndarlaust
fyrir sig. Fjármálaráðherrann hef-
ur skipað nýja nefnd til að kom-
ast að niðurstöðu um það, hvað
skattstjórarnir eigi að verða marg-
ir.
Skattstjórarnir eiga raunar ekki
að vinna störf nefndanna sálugu
öldungis einir. Ráðherrann sagði,
að þeir myndu í framtíðinni vinna
betur með æfðu starfsliði en gömlu
nefndirnar, sem gerðu þetta allt
í aukavinnu. Hagkvæmnin er sú,
að fastir embættismenn eru bundn-
ir allt árið við það, sem nú er
aukavinna manna innan hvers
sveitarfélags.
Ekki er að efa að ráðherrann
hefur lagt niður fyrir sér hvílíkur
sparnaður það verður frá því sem
nú er þegar t.d. skattstjórinn á
Isafirði sendir sitt æfða starfslið
til Hólmavíkur og Króksfjarðar-
ness til að glóggva sig á skatta-
framtölum einhverra þar. Fram-
tölin batna og skattheimtan verð-
ur öll réttlátari jafnframt því sem
hagkvæmni Gunnars Thoroddsen
segir til sín í rekstri hennar. Það
er engin hætta á því að aukatekj-
ur manna falli' hjá eða gleymist
þegar æfða starfsliðið skattstjór-
anna fjallar um framtölin. Þeir,
sem telja rétt og ráðvandlega
fram, mega treysta því, að hin
nýja hagkvæmni hefur skapað
hinum það aðhald, sem þeir sleppa
ekki auðveldlega frá.
Eyðing refa og minnka. Það varð
ekki vel ljóst af orðum ráðherr-
ans hvernig hann ætlaði að spara
á þessum lið næsta ár. Hins vegar
vitnaði hann í frumvarp Einars
Sigurðssonar, sem gerir ráð fyrir
að minnkaeldi yerði leyft og
minntist á tillögur Ólafs á Hellu-
landi að væntanleg minnkabú
greiði sérstakan skatt sem standi
undir eyðingu villiminnka. Þar
sem frumvarp Einars er ekki
stjórnarfrumvarp munu fæstir
hafa litið á iþ'að sem lög enn sem
komið er, en Gunnar Thoroddsen
lítur kannske á það sem einskonar
yfirstjórnarfrumvarp og væri það
þó kurteisleg auðmýkt hjá svo
tignum manni gagnvart Einari
ríka. En hvað sem um það er, þá
er hæpið að skatturinn af hinum
væntanlegu minnkabúum verði fé
í hendi til að borga með eyðingu
villiminnka árið 1961. Það verður
því enn að vera fullkomið trúar-
atriði og einungis trúaratriði að
sparnaður Gunnars á þessum lið
eigi ekki að þýða undanslátt í bar-
áttunni við ref og minnk. Þetta
mun því eiga að vera trúarraun
stjórnarsinna að treysta því í
blindni að Gunnar Thoroddsen láti
vinna ref og minnk jafnt og áður
var gert þó að hann kosti tveimur
milljónum minna til. Sveitar-
stjórnir myndu þó geta orðað trú-
arjátningu sína eitthvað á þá leið,
að þar sem þær treysti ríkisstjórn-
inni fyllilega til að gæta hagsmuna
þjóðarinnar gagnvart hverskonar
refum efist þær ekki um að eyðing
refa og minnka gangi jafnt og
áður þó að minna sé til kostað.
Slík blessun fylgir þeim peningum,
sem Gunnar Thoroddsen fer hönd-
um um.
Stjórnarandstæðingar munu enn
um sinn láta sér finnast fátt um
allt þetta tímamótastarf Gunnars
Thoroddsens. Þeir kunna að segja,
að það sé enginn sparnaður fyrir
þjóðina þó að afnot af síma og
jarðborum sé hækkað í verði og
kostnaði velt af ríkissjóði yfir á
almenning. Þeir munu segja, að
það sé enginn sparnaður að borga
minna en áður af skuldum sínum.
Og þeir munu segja að ennsé óséð
hvort strandferðirnar bjóði jafn-
góða þjónustu þegar Esjan er far-
in. Eins munu þeir draga það í efa
Héraflsskólinn
á Núpf
Héraðsskólinn á Núpi var sett-
ur sunnudaginn 23. okt. Athöfnin
hófst með messu í kirkjunni. Séra
Jón Ólafsson, prófastur, prédikaði
í kirkjunni en séra Eiríkur J. Ei-
ríksson þjónaði fyrir altari. Eftir
messu var gengið í skólann þar
sem settur skólastjóri, Arngrímur
Jónsson, setti skólann með ræðu.
Auk hans tóku til máls séra Eirík-
ur J. Eiríksson og Guðmundur
Ingi Kristjánsson, formaður skóla-
nefndar.
Séra Eiríkur J. Eiríksson hefur
nú fengið ársleyfi frá skólastjórn
eftir 25 ára starf við skólann en
hann er nú eins og kunnugt er
þjóðgarðsvörður á Þingvöllum.
Kennarar við skólann í vetur
eru eins og fyrra ár Sigurður Guð-
mundsson og Þorsteinn Gunnars-
son og nýir kennarar Aðalsteinn
Eiríksson frá Núpi og Bjarni
Pálsson frá Reykjavík. Auk þess
mun væntanlegur sóknarprestur,
séra Stefán Lárusson frá Miklabæ,
gegna stundakennslu við skólann.
Handavinnukennslu pilta annast
Jón Sófóníasson, en stúlkna frú
Ingunn Guðbrandsdóttir. Ráðs-
kona mötuneytis er Guðrún Stein-
þórsdóttir.
að hvergi verði slakað á við að
vinna refi og minnka. Og þeir
munu segja, að eftir sé að sjá
hvernig vinnst við hina nýju
skattheimtu og hvað hún komi til
með að kosta.
Þannig munu þeir reyna að
villa um fyrir þjóðinni og svipta
Gunnar Thoroddsen aðdáun og
þakklæti þjóðarinnar fyrir allan
tímamótasparnaðinn í rekstri rík-
issjóðs. En hvað sem þeir segja
og hverju sem þeir kunna að á-
orka við fávísan almenning, munu
þeir þó aldrei megna að vinna á
sjálfsánægju fjármálaráðherrans
eða koma inn hjá honum sjálfum
minnsta efa um það, að allt sé
þetta hreinn sparnaður, sem marki
tímamót í sögu ríkisbúskapar á
Islandi.
H. Kr.
Aflabrögð
Afli á línubáta í verstöðvunum
við Djúp hefur verið góður að und-
anförnu og gæftir ágætar.