SunnudagsMogginn - 16.05.2010, Blaðsíða 13
16. maí 2010 13
Modern
Warfare
Í myndbandinu sem Guðjón setti saman með
greininni sýnir hann búta úr þremur tölvu-
leikjum, sem vinsælir eru meðal krakka frá
11, 12 ára aldri. Í fyrsta lagi er leikurinnn Left
4 Dead, þar sem barist er við fjöldann allan
af lifandi líkum í óskilgreindri borg. „Hetjurn-
ar“ beita öllum mögulegum aðferðum til að
limlesta og hluta líkin sundur svo blóðið vell-
ur út um allt. Leikurinn virðist vera í mikilli
tísku í heimi ungmenna og stálpaðra krakka
en hægt er að nálgast „demo“ eða prufuút-
gáfu af leiknum ókeypis á netinu. Leikurinn
var verðlaunaður sem besti fjölspilunarleik-
inn árið 2008.
Annar leikurinn sem Guðjón fjallar um er
hinn alræmdi Grand Theft Auto þar sem sá
sem leikur er í hlutverki fyrrverandi her-
mannsins Nico Bellic og er staddur í borginni
Liberty City. Hann missir fótanna í undir-
heimum borgarinnar og plaffar niður
hvern þann sem á vegi hans verð-
ur, saklausa borgara, lögreglu-
menn og jafnvel sjúklinga á
slysadeild, með tilheyrandi blóðs-
úthellingum, en fyrir það fær sá sem
leikur stig. Leikurinn á tíu heimsmet
enda hefur hann slegið fjölda sölu-
meta. Foreldrar halda hins vegar
gjarnan að um bílaleik sé að ræða.
Þriðji leikurinn er Modern War-
fare þar sem leikandinn setur sig í
spor hermanns í stríðsátökum á
stöðum eins og Afganistan. Hann upplifir
skotgrafahernað og bílasprengjur svo eitt-
hvað sé nefnt og líkt og í fyrri leikjunum
tveimur eru blóðsletturnar ekki sparaðar.
„Það er mikil og nákvæm tölvugrafík í
þessum leikjum og hljómgæðin stórkostleg.
Svo þegar barn spilar þessa leiki í myrkri í
herberginu sínu með heyrnartól í frábærum
myndgæðum tímunum saman þá hefur það
verulega vond sálræn áhrif,“ segir Guðjón.
Gagnlegar síður:
www.gamingwithchildren.com
www.whattheyplay.com
www.commonsensemedia.org
Blóðið vellur
út um allt
Grand
theft auto
Left 4
Dead
Brenna allar brýr að baki sér
Í myndskeiðinu sem Guðjón setti saman
er einnig sláandi að sjá hver viðbrögðin
geta orðið hjá krökkunum, sé lokað fyrir
aðgang þeirra að tölvuveröldinni. Þar má
sjá erlent myndband sem tekið er af 12, 13
ára strák þegar hann uppgötvar að for-
eldrar hans eru búnir að segja upp áskrift-
inni að netleiknum hans. Viðbrögð hans
eru ofsakennd og það er ekki annað að sjá
en að hann upplifi gríðarlega vanlíðan,
ekki bara tilfinningalega heldur einnig
líkamlega. „Þetta sýnir í raun hvað tölvu-
fíknin getur orðið mikil því þetta eru ein-
faldlega viðbrögð fíkilsins við því að fíkni-
efnið er tekið. Ég hef líka heyrt í
íslenskum foreldrum barna sem eru nán-
ast búin að brenna allar brýr að baki sér.
Þau eru ekki hæf til neins; geta ekki
stundað sitt nám, ekki tekið þátt í fjöl-
skyldulífinu og eru óhæf í samskiptum því
þau hugsa bara um það eitt að komast í
tölvuna, hvort sem það er vegna leikja,
Facebook eða annars.“
Af umræðum á vefsíðunni, þar sem
grein Guðjóns er að finna, má sjá að for-
eldrum finnst iðulega erfitt að taka á
tölvu- og netnotkun barna sinna. Ekki
aðeins eru börnin oft á tíðum ein heima
eftir skóla heldur er ómögulegt að hafa yf-
irsýn eða stjórn á því tölvuefni sem
krakkarnir komast í tæri við á heimilum
vina sinna. En hvað er þá til ráða?
„Ég er alltaf að uppgötva betur og betur
hvað það skiptir miklu máli að foreldrar
tali sig saman um einhverjar ákveðnar
reglur. Þetta geta verið reglur varðandi
það að nettengdar tölvur fari ekki inn til
krakkanna, að það séu örugglega lykilorð
á tölvunum sem krakkarnir kunni ekki og
að það séu sér notendareikningar fyrir
börnin svo þau slysist ekki inn í okkar
tölvupóst svo eitthvað sé nefnt. Netsíur
geta líka verið hjálplegar og lokað fyrir
margt. En mikilvægast er samt að tala um
þetta við krakkana, t.d. um texta á borð
við Blautt dansgólf og um umgengni á
Facebook svo eitthvað sé nefnt,“ segir
hann og vísar í dæmi um minningarsíður
sem stofnaðar eru um fórnarlömb bana-
slysa í óþökk ættingja, jafnvel andar-
tökum eftir að slysin verða. „Um allt þetta
þarf að ræða því það má ekki fara svo að
við lokum augunum og eyrunum fyrir
þessu.“
Grein Guðjóns má finna á:
http://samtaka.net/?page_id=96
S
trákar, ein spurning. Rétti
upp hönd sem hafa farið inn
í búð og keypt barnaföt. Al-
veg einir?! Ég get svarið það,
er það ekki eitt af því allra erfiðasta
sem hægt er að gera í þessum heimi?
Það er rétt svo að maður geti keypt
föt á sjálfan sig. En barnaföt?! Ekki
misskilja mig, þetta er ekki spurning
um að mig langi ekki. Mig langar að
geta þetta. Okkur langar að geta
þetta. Þetta er bara svo erfitt.
Í fyrsta skiptið sem ég gekk inn í
barnafataverslun, einn míns liðs,
hélt ég að ég myndi deyja. Ég komst
fljótlega að því að eina leiðin til að
lifa þetta af er að vera með meist-
arapróf í stærðfræði. Fyrir það fyrsta
er small, medium og large ekki til. Í
þessum bransa er allt 3-6 mánaða,
6-9 mánaða eða 17-22 mánaða. Og
svo framvegis. Já og það sem mér
finnst best, 0-3 mánaða. 0-3 mán-
aða?! Ég meina yngri er eiginlega
ekki hægt að vera.
Um leið og maður er kominn með
stærðina kemur næsta hindrun. Það
þarf alltaf að kaupa tvisvar sinnum
stærðina. Það eru lög. Ég veit ekkert
hver samdi þau lög, en það eru lög.
Sem er auðvitað erfitt ef maður er 0
ára. Því tvisvar sinnum núll er auð-
vitað núll. Það er ekkert verið að
gera þetta auðvelt. Svo eru skór og
sokkar með einhverja allt aðra mæli-
einingu, sem er ekkert skyld hinni.
Og húfur og hattar sína. Hjaaaaa-
áááálp!!
Gleymi því aldrei í fyrsta skiptið
þegar ég fór inn í barnafataverslun
alveg einn. Ég kom inn. Og sé bara
svona fimm þúsund fermetra af
rekkum, með hangandi barnafötum.
Og í miðjunni spjald sem á stendur:
86-92 HAUST! Mikil hjálp í því??!!
Svo ég bara stóð þarna á miðju gólf-
inu og vissi ekkert hvað ég átti að
gera eða í hvaða átt ég ætti að fara.
Smátt og smátt fann ég hvernig ég
fór allur að svitna og bólgna út. Og
svima. Allt í einu stendur einhver
kona hjá mér og spyr:
„Get ég ekki eitthvað hjálpað þér
vinur?“
„Ha? Jú. Ég er að reyna að kaupa
föt á barnið mitt.“
Ég var greinilega ekki fyrsti ráð-
villti pabbinn sem hafði komið í
búðina. Konan gaf mér svo róandi í
æð og ég náði áttum.
„Segðu mér bara hvað barnið þitt
er stórt og ég skal hjálpa þér.“
„Hvað barnið mitt er stórt?“
„Já.“
„Sem sagt á hæð?“
„Já.“
„Já þú segir nokkuð. Veistu ég er
bara ekki alveg viss. En allavega
minni en þú. Og stærri en veskið
þitt.“
Það er ekki lítið á mann lagt. En
áður en ég vissi af var ég kominn á
réttan stað. Innan um rétt númer,
rétt kyn, réttan háralit. Og mér var
farið að líða aðeins betur. En martr-
öðin var hins vegar rétt að byrja
vegna þess að núna þurfti ég auðvit-
að að byrja að velja. Velja réttu fötin.
Og það er ekki síður flókið. Fljótlega
tók ég eftir því að val á barnafötum
snýst að miklu leyti um að velja rétta
dýrið.
„Hér erum við til dæmis með ofsa-
lega fallegar smekkbuxur með voða-
lega sætum hérum á.“
Öll barnaföt verða að vera með
mynd af annaðhvort sætri önd, sæt-
um héra eða sætum skógarbirni
framan á, annars flokkast þau ekki
undir barnaföt. Hvað er það?! Eru
börn ekki nægilega sæt bara eins og
þau eru? Kannski er þetta gert til að
skilgreina börn frá fullorðnum. Hjón
eru einhvers staðar úti að borða:
„Gunna, sérðu litla sköllótta
manninn þarna. Rosalega slefar
hann.“
„Hvað er að þér maður, þetta er
barn.“
„Af hverju segirðu það?“
„Hann er í Bangsímon-smekk-
buxum.“
„Já það hlaut að vera.“
Að kaupa
barnaföt
Pistill
Bjarni Haukur Þórsson
’
Það þarf alltaf að
kaupa tvisvar
sinnum stærðina.
Það eru lög. Ég veit ekk-
ert hver samdi þau lög,
en það eru lög. Sem er
auðvitað erfitt ef maður
er 0 ára.
Morgunblaðið/Heiddi
Það getur reynst þrautin þyngri að velja barnaföt.