SunnudagsMogginn - 16.05.2010, Blaðsíða 31
16. maí 2010 31
N
ýr heimur hefur skapast í tölvum, gerviveröld sem getur verið stórvarasöm,
ekki síst þegar afleiðingarnar koma fram í fúlustu alvöru.
Það er ekki að tilefnislausu sem þetta er tekið til umfjöllunar í blaðinu, því
foreldrar höfðu samband og lýstu ömurlegri upplifun barns síns af hrottaleg-
um tölvuleik heima hjá vini sínum. Þegar haft var samband við foreldra þess drengs brugð-
ust þeir ókvæða við. Foreldrar geta ekki leyft sér slíkt andvaraleysi gagnvart skuggahliðum
tilverunnar.
Guðjón Hauksson lýsir nokkrum af þeim hættum sem steðja að í viðtali Bergþóru Njálu
Guðmundsdóttur í Sunnudagsmogganum í dag. Lýsingar hans bera með sér að tölvuleikir
sem krakkar ánetjast geta verið skuggalegir og jafnvel sjúklegir, eins og Grand Theft Auto
þar sem gengið er í hlutverk Nico Bellic sem „missir fótanna í undirheimum borgarinnar og
plaffar niður hvern þann sem á vegi hans verður, saklausa borgara, lögreglumenn og jafnvel
sjúklinga á slysadeild.“
Guðjón ræðir málin með yfirveguðum hætti og hefur kynnt grunnskólakennurum og for-
eldrafélögum þessi mál. „Ég ræði til dæmis um foreldrahlutverkið, sem er svo einfalt og
skýrt til að byrja með þegar barnið er lítið,“ segir hann. „Við erum þarna til að veita þeim ást
og umhyggju, hjálpa þeim, kenna þeim að hjóla, lesa fyrir þau o.s.frv. Þegar þau ná tánings-
aldri fara þau að fjarlægjast foreldrana – eins og eðlilegt er – til að uppgötva sjálf sig og öðlast
sjálfstætt líf. Þá fara þau að vilja vera ein í herbergjunum sínum en þar er kannski nettengd
tölva, gemsi og sjónvarp, og um leið eru allir vinirnir þar líka. Og ekki bara nánir vinir held-
ur líka vinir vinanna og hinir og þessir sem við vitum ekki hverjir eru og þau hitta í gegnum
msn og Facebook. Á þessum viðkvæma aldri hafa þau ekki tilfinningalegan og félagslegan
þroska til að takast á við allt þetta áreiti. Þau fá ekki það einrúm sem þau þarfnast.“
„Hvernig farsímar breyta heiminum“ var yfirskrift greinar Péturs Blöndals í Sunnudags-
mogganum fyrir viku, en þar kom fram að tíðindi á Facebook færu sem eldur í sinu um sam-
félagið. „Ef til dæmis auglýst er partí fyrir ball og einn setur það í statusinn, þá geta skila-
boðin á örskotsstundu borist til þúsunda,“ sagði Liv Bergþórsdóttir, forstjóri Nova.
„Tengslanet ungs fólks hefur snertingu við ótrúlega marga. Ég heyrði sögu af því, að ung-
lingur hefði farið með foreldrum sínum í Kringluna og upplýst þá um að sjö skólasystkin sín
væru þar á sama tíma að kaupa fermingarfötin – hann hafði séð það á Facebook. Þau fylgjast
stanslaust með vinum sínum.“
Það gefur augaleið að þetta breytta umhverfi býður hættunni heim. Til að mynda hafa
ítrekað komið upp mál þar sem kynferðisbrotamenn mæla sér mót við stúlkur á sam-
skiptavefjum eins og Facebook. Það gefur foreldrum tilefni til þess að blanda sér í „gerviver-
öld“ barna sinna, þar sem alvaran býr undir. Guðjón klykkir út með: „Um allt þetta þarf að
ræða því það má ekki fara svo að við lokum augunum og eyrunum fyrir þessu.“
Fúlasta alvara í gerviveröld
„Ég held að það sé óheppilegt fyrir
mann, sem stendur í málaferlum eða
er í rannsókn hjá nánast öllum nema
Lánasjóði íslenskra námsmanna, að
eiga fjölmiðla.“
Óskar Hrafn Þorvaldsson sem lét af starfi frétta-
stjóra Stöðvar 2 í vikunni.
„Þessi vinnubrögð slitastjórnar
Glitnis eru enn ein sönnun þeirrar
rannsóknargeggjunar, sem nú ríður
yfir íslenskt samfélag.“
Sigurður G. Guðjónsson í bréfi til slitastjórnar
Glitnis fyrir hönd skjólstæðings síns, Pálma Har-
aldssonar.
„Hvað á maður að segja í
sjálfu sér. Þetta er bara galið.“
Pálmi Haraldsson þegar stefnan á hend-
ur honum vegna meintrar sviksemi í
rekstri Glitnis var borin undir hann af
Mbl.is.
„Ég mun láta reyna
á þau mannréttindi
sem ég bý við hér í
Bretlandi og kem
þar af leiðandi ekki
heim í þessar að-
stæður ótilneyddur.“
Sigurður Einarsson spurður á
Vísi.is um handtökuskipunina
sem Interpol gaf út og hvort
hann hygðist koma heim í ljósi
hennar.
„Ég bjóst svo sem alveg við að lagið
mitt mundi vekja mikla athygli en
þetta er framar öllum björtustu von-
um.“
Fyrirsætan Ásdís Rán Gunnarsdóttir um frumraun
sína í poppheimum.
„Ég sá bergið klofna við efstu brún
og falla svo áttatíu til hundrað metra
niður. Því fylgdi síðan mikil gusa.“
Haraldur Sverrisson, skipstjóri á Sporði VE, sem
varð vitni að því þegar mikil fylla féll úr norðaust-
urhorni Bjarnareyjar.
„Mestu árásirnar gegn kirkjunni
eiga sér ekki rætur utan hennar
heldur er mesta þjáningin í
kirkjunni sjálfri, vegna synda
innan hennar.“
Benedikt 16. páfi vegna umræðu um
kynferðislegt ofbeldi presta gegn börn-
um.
„Ég er alls ekki sáttur við
leik liðsins.“
Freyr Alexandersson, þjálfari
kvennaliðs Vals í knattspyrnu, eftir
5:0 sigur á Haukum.
„Nei, við áttum sko ekki
von á því.“
Jón Þór Sigurðsson, trommari Diktu,
spurður hvort sveitin hafi átt von á því
að breiðskífa hennar, Get it Together,
yrði svona vinsæl.
Ummæli vikunnar
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Stofnað 1913
Útgefandi: Óskar Magnússon
Ritstjórar: Davíð Oddsson Haraldur Johannessen
Aðstoðarritstjóri: Karl Blöndal
öðrum orðum nokkrum dögum fyrir hrun að
hefja athugun „að eigin frumkvæði“ á stór-
kostlega ámælisverðum viðskiptum með
hlutabréf þriggja þýðingarmestu fyrirtækj-
anna á markaðnum, sem staðið höfðu í mörg
ár. Þeirri athugun var ekki lokið þegar
bankarnir hrundu!
Merkustu kaflarnir
Þá telur Styrmir Gunnarsson að einn merk-
asti kafli skýrslunnar „sé sú fræðilega út-
tekt, sem þar er gerð á skuldbindingum Ís-
lands gagnvart Tryggingasjóði
innistæðueigenda og fjárfesta í ljósi tilskip-
unar ESB þar um, sem lögleidd var á Evr-
ópska efnahagssvæðinu. Við lestur þessa
kafla skýrslunnar verður ljóst, að slíka út-
tekt hefði átt að gera þegar á árinu 2008 áð-
ur en íslenzk stjórnvöld fóru að tjá sig mis-
jafnlega undirbúin um þessar
skuldbindingar“. Undir þessi orð má taka.
Það er rétt hjá Styrmi að þessi kafli skýrsl-
unnar er athyglisverður, og þá kannski ekki
síst það að hann komst ekki í sviðsljósið
dagana eftir birtingu hennar þótt hann sé
kannski mikilvægasta innlegg í það sem
stjórnvöld eru að fást við í augnablikinu.
Ábyrgð Alþingis
Alþingi, sem er hinn eiginlegi ábyrgðaraðili
þessarar rannsóknarnefndar, hlýtur að
tryggja að ríkisstjórnin haldi að sér höndum
í viðræðum við hina óbilgjörnu erlendu
kröfuhafa á meðan sjónarmið þau sem koma
fram í skýrslunni um þessi atriði verða kruf-
in til mergjar. Því verður ekki trúað að
stjórnarandstaðan taki í mál að þetta verði
ekki gert. Verði sú niðurstaða meirihlutans á
Alþingi hlýtur stjórnarandstaðan að segja sig
frá öllu samstarfi um málið og láta rík-
isstjórnina eina bera ábyrgð á því.