Morgunblaðið - 16.02.2010, Blaðsíða 8

8 FréttirINNLENT
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 16. FEBRÚAR 2010
FRÉTTASKÝRING
Eftir Egil Ólafsson
egol@mbl.is
EF dómur héraðsdóms um
gengistryggingu erlendra bílalána
verður staðfestur í Hæstarétti
skapast óvissa um hvaða lánakjör
lánastofnanir eiga að miða við þeg-
ar þær innheimta lánin. Björn
Þorri Viktorsson hæstarétt-
arlögmaður segir að stjórnvöld
verði að koma að málinu. Ekki
gangi að lánastofnanir ákvarði
kjörin einhliða.
Fyrri dómurinn féll í byrjun
desember, en málið er enn ekki
formlega komið á málaskrá Hæsta-
réttar. Nokkrir mánuðir eru í að
Hæstiréttur dæmi í málinu.
Gunnar Andersen, forstjóri
Fjármálaeftirlitsins, segir að Fjár-
málaeftirlitið ætli að kalla eftir
upplýsingum frá bönkunum um
umfang lánasamninga í erlendri
mynt. „Það sem við höfum mestar
áhyggur af er áhrifin á eiginfjár-
stöðu bankanna ef þessi dómur
verður staðfestur.“
Gunnar segir að mikilvægt sé að
hafa í huga að um sé að ræða
tvenns konar lánasamninga, annars
vegar erlend lán sem tekin eru er-
lendis og hins vegar lán í íslensk-
um krónum sem tengd eru við
gengi á erlendum myntum.
Ef dómurinn verður staðfestur
vaknar spurningin við hvaða lána-
kjör á að miða. Ólíklegt er að dóm-
stólar taki að sér að svara þeirri
spurningu. Ekki er víst að lántak-
endur sætti sig við að lánveitendur
taki einhliða ákvörðun um lána-
kjör. Björn Þorri segir að ef dóm-
urinn verði staðfestur feli það í sér
að verðtyggingin hafi verið ólögleg
og þá eigi að miða við að lánið sé
óverðtryggt og vextir verðið
greiddir í samræmi við ákvæði
skuldabréfsins, en þeir eru mun
lægri en ef lánið væri í íslenskum
krónum.
Það kæmi einnig til greina að
miðað yrði við neysluverðsvísitölu
og þá vexti sem verðtryggð lán
hefðu almennt borið hér á landi.
Gunnar sagði að sér væri ekki
kunnugt um að innan
Fjármálaeftirlitsins hefði verið
skoðað hvort verðtrygging með
viðmiðun í erlendra gjaldmiðla
væri lögleg. Hann sagði að Seðla-
bankinn hefði eftirlit með lögum
um vexti og verðbætur (38/2001).
Í fyrri dómnum kom Kjartan G.
Gunnarsson, forstjóri SP-
fjármögnunar, fyrir réttinn og var
þar m.a. spurður út í hvernig fyrir-
tækið stæði að lánveitingum í er-
lendri mynt. Hann sagði að eftir að
lánsumsókn hefði verið samþykkt
hefði verið gengið frá því að SP-
fjármögnun hf. tæki lánið hjá við-
skiptabanka félagsins, Landsbank-
anum, í erlendri mynt. Síðan hefði
félagið selt þessa erlendu mynt og
greitt það út annars vegar í jap-
önskum jenum og hins vegar í
svissneskum frönkum. Niðurstaða
dómsins er sú að raunverulega sé
um að ræða erlent lán.
Í seinni dómnum segir að niður-
staða málsins geti ekki ráðist af
því hvort lánafyrirtækið hafi fjár-
magnað lánafyrirgreiðslu sína á
innlendum eða erlendum lána-
markaði. Lánafyrirtækinu hafi ekki
tekist að sanna þá staðhæfingu að
lánið hafi verið veitt í erlendum
gjaldmiðli. Dómarinn kemst því að
þeirri niðurstöðu að líta verði á
lánasamninginn sem samning í ís-
lenskum krónum samkvæmt lögum
um vexti og verðtryggingu. Sam-
kvæmt þeim lögum megi aðeins
verðtryggja lán með vísitölu
neysluverðs.
Arion banki og Glitnir hafa sent
frá sér yfirlýsingu þar sem segir
að þeir viðskiptavinir sem hafi nýtt
sér, og munu nýta sér úrræði
bankans til höfuðstólslækkunar,
hafi ekki fyrirgert mögulegum
betri rétti sínum komist Hæstirétt-
ur að þeirri niðurstöðu að gengis-
tryggð bílalán séu ólögleg.
Við hvað á að miða?
Ef ekki má verðtryggja bílalán miðað við stöðu gengis krónunnar vaknar sú
spurning við hvaða lánakjör á að miða
Mismunandi ákvæði í bílasamningnum getur ekki skýrt hvers vegna tveir
héraðsdómarar komust að mismunandi niðurstöðu varðandi lögmæti þess
að verðtryggja bílalán með gengisviðmiðun. Í fyrri dómnum, þar sem lána-
fyrirtækið var sýknað, er gert talsvert úr því að í lánasamningnum segi að
lántaki geri sér grein fyrir að um sé að ræða lán í erlendum gjaldmiðli sem
feli í sér gengisáhættu. Í seinni dómnum, sem lánafyrirtækið tapaði, kemur
fram að um sér að ræða „myntkörfulán“. Dómurinn lítur hins vegar svo á
að lánasamningurinn sé í íslenskum krónum í skilningi laga nr. 38 frá 2001
um vexti og verðtryggingu.
Ekki munur á gerð samninga
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Bílar Margir bíða þess í ofvæni hver verður niðurstaða Hæstaréttar varðandi lögmæti bílasamninga í erlendri mynt.
Nokkrir mánuðir munu líða áður
en Hæstiréttur tekur fyrir mál
sem varðar lögmæti myntkörfu-
lána
Áskriftarsjóður
ríkisverðbréfa
Sími 460 4700
*Árleg meðalávöxtun frá 15.01.2001 til 31.01.2010. Ávöxtun í fortíð er ekki
ávísun á ávöxtun í framtíð.
Áskriftarsjóður ríkisverðbréfa er verðbréfasjóður skv. lögum nr. 30/2003
um verðbréfasjóði og fjárfestingarsjóði. Rekstrarfélag verðbréfasjóða ÍV
hf. er rekstrarfélag sjóðsins. Útboðslýsingu og nánari upplýsingar er hægt
að nálgast á heimasíðu www.iv.is. Fjárfestar eru hvattir til að kynna sér
útboðslýsingu sjóðsins og þá sérstaklega umfjöllun um áhættuþætti.
9,8%
100% RÍKISTRYGGING
100% AFSLÁTTUR
af viðskiptaþóknun til 28.02.2010
ENGIN BINDINGME
ALÁVÖXTUN*
Strandgata 3 600 Akureyri I Sigtún 42 105 RVK
www.iv.is I iv@iv.is
Við vökum yfir
fjármunum þínum
Góður ávöxtunarkostur – einnig í áskrift
MAGNÚS Ómarsson, betur þekktur
sem Móri, lagði til Erps Eyvind-
arsonar með hnífi síðdegis í gær.
Erpi tókst að verjast með skúr-
ingamoppu og slapp án teljandi
meiðsla. Atvikið átti sér stað í húsa-
kynnum 365 í Skaftahlíð, en röpp-
urunum tveimur hafði verið boðið að
setja niður deilur sínar í útvarps-
þættinum Harmageddon á X-inu.
„Við ætluðum að fá þessa tvo ein-
staklinga til okkar og leiða þá til
sátta en þeir hafa verið í fjölmiðla-
stríði og kýtingi undanfarna daga.
Um leið og þeir voru mættir hérna
báðir á svæðið sprakk allt í loft upp
og það náðist aldrei að ræða neitt
heldur fór þetta í áflog og stimp-
ingar,“ segir Frosti, sem reyndi
sjálfur að stilla til friðar. Segir hann
mikla mildi að enginn hafi meiðst í
átökunum, en samkvæmt heimildum
mætti Móri ekki aðeins með hníf
heldur einnig rafbyssu og dober-
man-hund.
Móri hafði sig á brott áður en lög-
reglan kom á vettvang og hans var í
kjölfarið leitað. Nokkru síðar gaf
hann sig fram við lögreglu og var
yfirheyrður fram á kvöld en svo
sleppt. Seint í gærkvöldi skrifaði
Móri á Fasbók sinni að hann hygðist
gefa út fréttatilkynningu þegar
rannsókn málsins væri lokið „en eitt
mun ég segja...hlutirnir eru ekki
eins og þeir sýnast,“ skrifaði Móri og
tók fram að hann hefði ekki átt upp-
tökin.
Þegar Morgunblaðið náði tali af
Erpi í gærkvöldi vildi hann ekkert
um málið segja annað en að hann
myndi leggja fram kæru á hendur
Móra. Sú kæra hafði ekki borist lög-
reglunni í gærkvöldi enda þurfa
kærur að berast á dagvinnutíma.
Réðst að
rappara
með hnífi
Árásarmaður gaf
sig sjálfur fram
ALLS bárust sjö umsóknir í forvali
vegna hönnunarsamkeppni nýs
Landspítala. Tilkynnt var í gær
hvaða umsóknir hefðu borist, í
næstu viku verður gert uppskátt
með hvaða hópar öðlast þátttökurétt
í samkeppninni.
Ábyrgðaraðilar hópanna sjö sem
skiluðu inn umsóknum í forvalinu
eru Mannvit hf., TBL Arkitektar
ehf., VSÓ Ráðgjöf, Efla hf., Verkís
hf., Almenna verkfræðistofan hf. og
Guðjón Bjarnason. Skilafrestur í
hönnunarsamkeppninni er í byrjun
júní nk. og úrslit eiga að liggja fyrir
mánuði síðar. sbs@mbl.is
Sjö sækja
um í forvali