Ísfirðingur - 06.01.1975, Blaðsíða 2

2
ISFIRÐINGUR
- Hugleiðingar við áramótin
Framhald af 1. síðu
Það er m.a. einkenni verð-
bólgufjárlaga að reksturs-
kostnaður allur vex stórum og
minna verður aflögu til gagn-
legra framkvæmda. Ekki
vantar að Iþingmenn vorir sjái
að margt þarf að gera. Þeir
vita að vegabætur þær, sem
mjög eru aðkallandi, kosta
tugi milljarða. Þeir vita að
framkvæmd nýlegrar heil-
brigðislöggjafar þarf millj-
arða í stofnkostnað. Þeir vita
að ný grunnskólalöggjöf kost-
ar milljarða, og svo er eftir
að gera óta'lmargt eftir að
grunnskólanámi sleppir. Þeir
vita að hafnir landsins eru
margar svo að búast má við
tjóni á skipum sem þar liggja,
svo að nemi milljörðum, ef
veður fer hamförum. Og allir
vita að ekkert verður gert til
bóta í þessum efnum nema
f járframlög ríkisins komi til.
Auk þessa alls vita þing-
menn vorir ekki síður en aðr-
ir, að mjög er aðkallandi að
virkja innlenda orku, svo að
þjóðin verði leyst úr fjötrum
oilíuverðsins. Ástand orku-
mála utan þess svæðis, sem
orkan frá Þjórsá og Soginu
nær til, er þannig, að enginn
mælir því bót. Svo er það alla
leið frá Breiðafirði í Skafta-
felissýslu, þó að misjafnlega
vont sé að sönnu. Fjárfesting-
arþörfin á sviði orkumála er
því geysileg. Og það er eins
og víðar. Það er ekki á annað
að treysta en forgöngu ríkis-
valdsins. Fjárframlög á veg-
um þess og ábyrgð verða að
koma til og gera ástand
orkumálanna viðunandi.
Samt sem áður er það svo,
að sumir virðast halda að
helsta bjargráð þjóðarinnar á
erfiðum tímurn sé að minnka
þessi framlög, — hægja á
þessum framkvæmdum, sem
hagur vor og sómi er undir
kominn.
Frelsið á að vera svo mikið
að allur óþarfi hafi forgangs-
rétt á undan opinfoerum fram-
kvæmdum. Frelsið á að vera
svo mikið að ríkisstjórnin ráði
engu um það hvað gerist í
landinu utan ríkisfram-
kvæmda. Því getur ekki verið
um neinn valdboðinn og lög-
bundinn samdrátt að ræða
nema minni ríkisframkvæmd-
ir.
Vel má verja ofurlítilli
stund á nýju ári til að hug-
leiða hvort það sé stöðvun
þessara framkvæmda sem nú
sé helsta þjóðþrifamál. Gæti
ekki verið að þessar frelsis-
kröfur séu að einhverju leyti
litaðar af viðhorfum þeirra,
sem náð hafa forréttindaað-
stöðu? Getur ekki verið að
von alþýðunnar sé bundin við
skipulag, sem metur þjóðar-
hag meira en skefjalaust
frjálsræði?
Hraðar framfarir og mikil
uppbygging er ’vonlaust mál,
nema einhver stjórn sé á því
hvað gerist í landinu.
Á síðustu árum hefur
margt gerst, sem treystir
þjóðarbúskapinn. Það hefur
íarið fram mikil endurnýjun
á skipastólnum. í fiskveiði-
flotann hafa bæst skip af
nýrri gerð, sem skila ágætu
hráefni að landi og hafa
sumstaðar gjörbreytt atvinnu-
ástandi til hins betra. Jafn-
framt hafa verið gerðar
miklar endurbætur í fisk-
vinnslumálum. Fiskiðnaðurinn
hefur tekið framförum, bæði
að hagkvæmni, vöruvöndun
og fjölbreytni. Samfara þessu
er nú fardnn að sjást í verki
skilningur á því að skólahald
og menntun í landinu á með-
fram að miðast við það hvað
þjóðin þarf að vinna. Skóla-
kerfið er foyrjað að mennta
menn fyrir fiskiðnaðinn og
farið að kenna undirstöður
þeirra vísinda sem setja verð-
ur í öndvegi, þar sem þjóðin
vill helga sér fiskimið með
sóma, drottna yfir þeim,
nytja þau og vernda svo, að
þau verði mannkyni öllu að
sem bestum notum.
Yfir þessari þróun hljóta
allir að gleðjast, svo framar-
lega sem menn bera skyn á
hlutverk og möguleika þjóðar-
innar, sem byggir þetta land.
Það er óhætt að segja að
orðið hafi vakning í þessum
efnum á síðustu árum. Sú
vakning er eitt af því sem
helst er ástæða til að gleðjast
við á ellefu alda afmæli lands-
byggðarinnar.
Þó að ýmsar blikur séu nú
á lofti og vissulega syrti að
í foili, hefur þó margt verið
gert til þess, að þjóðin geti
mætt þeim erfiðleikum.
ÍSAFJAROARKAUPSTAÐUR
Lóðaúthlutun 1975
Fyrirhugað er að úthluta byggingarlóðum sem hér segir:
Urðarvegur .. 9 lóðir raðhús 9 íbúðir
Miðtún 2 lóðir raðhús 2 íbúðir
Dalbraut .... .. 20 lóðir einbýlishús .. 20 íbúðir
Bakkavegur .. 2 lóðir einbýlishús .. 3 íbúðir
A-gata . 16 lóðir raðhús 16 íbúðir
B-gata . 14 lóðir raðhús 14 íbúðir
B-gata .. 7 lóðir einbýlishús .. 7 íbúðir
C-gata . 14 lóðir einbýlishús . . 14 íbúðir
D-gata 7 lóðir einbýlishús .. 7 íbúðir
Umsóknir um byggingarlóðir skulu berast undirrituðum fyrir
10. j a n ú a r n. k.
Tillaga að deiliskipulagi er til sýnis á bæjarskrifstofunni á
venjulegum opnunartíma hennar.
Umsóknir skulu sendar á þar til gerðum eyðublöðum, sem fást
á bæjarskrifstofunni.
Upplýsingar um byggingarskilmála og aðrar nánari upplýsingar
gefur undirritaður og bæjartæknifræðingur.
BÆ JARSTJÓRI.
íslendingar binda miklar
vonir við komandi ár í sam-
bandi við landhelgismálið. Þar
treysta þeir því, að hinar
smærri þjóðir og þær, sem
mesta og sárasta reynslu hafa
af ofríki og nýlendupólitík
stórveldanna muni knýja
fram á hafréttarráðstefnu
samþykkt, sem helgar strand-
ríki sitt landgrunn a.m.k. í
svo ríkum mæli að lögsaga
okkar yfir 200 milum sé
tryggð. Hitt höfum við lært
að í þeim efnum er ekki að
treysta á stórveldin, og að
þátttaka í varnarbandalagi er
engin vernd gegn yfirgangi
bandalagsþjóðanna sjálfra.
Við getum ekki annað en fyr-
irlitið það háttalag, að heimta
rétt til að veiða upp undir
land hjá öðrum jafnframt því
sem stórveldi helgar sér hafs-
botninn 200 mílur frá landi
sínu. Við vitum að nú muni
stórveldin fallast á 200 mílna
fiskveiðilandhelgi sem al-
menna reglu, en við vitum
líka að Bretar og Vestur-
Þjóðverjar munu reyna að fá
lagavernd til að veiða sem
mest og hömlulausast innan
fiskveiðilögsögu íslendinga.
Þar er hörð barátta fyrir
höndum og mörg óvissa enn-
þá.
í þessari deilu höfum við
lært að lítið er að marka
fréttaburð stríðandi stórveld-
is. Við höfum heyrt breskar
fréttir af því hvernig varð-
skipin okkar áttu að hafa
reynt að sigla niður dráttar-
báta og freigátur hennar há-
tignar. Og við höfum kynnst
fréttum Vestur-Þjóðverja af
því hvernig íslenskt varðskip
notar byssur sínar. Er það til
of mikils ætlast, að þessi lúfs-
reynsla geti orðið til þess, að
við tökum yfirleitt með nokk-
urri varúð fréttir framandi
stjómvalda um háttalag
þeirra, sem þau eiga í höggi
við hverju sinni?
Þess er líka að vænta að
fréttir af leyniþjónustu
Bandaríkjanna í Chile og
víðar — raunar bæði heima
og heiman — verði ýmsum
nokkurt umhugsunarefni. —
Væntanlega eigum við fyrir
höndum langt og gott sam-
starf við þessar voldugu
þjóðir sem hér hafa verið
nefndar. En það samstarf
verður vissulega farsælast
með því móti, að við gerum
okkur grein fyrir því, að
sjálfstæði okkar er nauðsyn,
að við séum sem óháðastir
öllum stórveldum og vitum
það, að ríkisstjórnir stórvelda
telja sér skylt að hlutast til
um það hvað gerist í minni-
háttar ríkjum, a.m.k. á sínu
áhrifasvæði, eins og það er
kallað. Það hafa sannarlega
verið til og eru enn til „nyt-
samir sakleysingjar" í þjón-
ustu erlends valds annars en
kommúnismans og Rússaveld-
is.
Við Framsóknarmenn unum
okkar hlut vel í landhelgis-
baráttunni. Nú munu allir sjá
að útfærslan í 50 mílur var
mjög tímabær aðgerð í þróun
þessara mála þegar hún var
gerð. Það var pólitísk nauð-
syn að andstöðuflokkar Við-
reisnarstjórnarinnar samein-
uðust á útmánuðum 1971 um
stefnu í landhelgismálinu. Því
verður ekki gleymt að þá
sagði talsmaður stjórnarinnar
að útfærsla fyrr en hafréttar-
ráðstefnan hefði lokið störf-
um væri siðleysi.
Það var pólitískt afrek að
sameina aiþingi allt um út-
færsluna í 50 mílur. Allir
flokkar hafa sóma af þeirri
samstöðu, en söguleg stað-
reynd er og verður að hún
náðist undir forustu Fram-
sóknarflokksins.
Við Framsóknarmenn lítum
svo á, að óróleg samviska
Sjálfstæðisflokksins vegna
fortíðar hans í landhelgismál-
inu hafi nokkuð sagt til sín
á tímabili. Hann átti þing-
menn, sem voru á móti vopna-
hléssamningnum við Breta í
fyrrahaust. Að vísu langar
þá suma a.m.k. til að semja
við Vestur-Þjóðverja núna.
Og það var kosningastefna
Sjálfstæðisflokksins að færa
landhelgina út í 200 mílur
fyrir árslok 1974. Hins vegar
gekk víst þrautalaust að fá
flokkinn til að fallast á að
segja 1975 í staðinn. Það er
gert í trausti þess að hafrétt-
arráðstefnan gangi svo frá
málum að ekkert banni ckkur
slíka aðgerð, enda vitum við
að víða og mikið er talað um
rýmri fiskveiðilögsögu að ráð-
stefnunni lokinni.
Við Framsóknarmenn treyst-
um því, að Einar Ágústsson
muni enn sem fyrr halda með
festu og myndarbrag á mál-
stað þjóðar sinnar í þessum
efnum. Þar hefur hann við
hlið sér ágæta og vel mennt-
aða sérfræðinga og að baki
sér þjóðina alla að heita má.
Því væntum við þess að árið
1975 verði merkisár og sigur-
ár í þessari lífsbaráttu þjóð-
arinnar.
Að þessu sinni héldu ís-
lendingar jól í skugga nátt-
úruhamfaranna í Neskaup-
stað. Þeir atburðir vöktu
þjóðarsorg.
Við erum að vísu vanir
slysum og náttúruhamförum,
íslendingar. Mörg eru dæmi
um meira manntjón en nú
varð í Neskaupstað. En þá
eru það yfirleitt sjómenn sem
týnast. Það vekur að sjálf-
sögðu þjóðarsorg og samúð,
en þó er eins og hitt sé enn
sorglegra þegar slysin ná til
fólks á heimilum sínum og
það kvenna og bama. Við
vitum að atvinna er stunduð
með áhættu en á heimilum
finnst okkur að fólk eigi að
njóta öryggis. Að sjálfsögðu
er okkur hollt að muna að
við erum alltaf í hættu og
lifum alltaf við óvissu. „Til
moldar oss vígði hið mikla
vald“ og „vinir berast burt
á tímans straumi, og blómin
fölna á einni hélunótt." Þetta
er náttúrulögmál.