Ísfirðingur - 23.04.1975, Side 4

4
ISFIRÐINGUR
r
L

ðíAÐ fKÁMSÓKNAVMANNA / VtSirjAB&IUÓeUtMI
Vtgefandi:
Samband Framsóknarfélaganna i Vestfjaröakjördæmi.
fíitstjórar:
Halldór Kristjánsson og Jón Á. Jóhannsson, áb.
Afgreiðslumaður:
Guðmundur Sveinsson, Engjavegi 24, sími 3332.
Verð árgangsins kr. 200,00 — Gjalddagi 1. október.
■*.
J
Um sumarmál
Ennþá fagna Islendingar sumri. Og enn er sumargleðin
töluvert rík í huga manna um sumarmáiin. Svo nánir eru
menn náttúru lands síns og veðurfari enda þótt skammdegi
og einangrun séu ekki nema svipur hjá sjón móts við það,
sem áður var.
Þessi vetur, sem nú er kvaddur, hefur verið erfiður á
ýmsan hátt. Veðrátta hefur víða verið stirð og óstöðug. Þó
hafa aflabrögð yfirleitt orðið sæmileg. Enn hefur svo mikill
afli borist á land, að þjóðin er í fullu starfi. Allt annað
atvinnulíf og framkvæmdalíf stendur og fellur með afla-
brögðum og fiskvinnslu. Ekki svo að skilja, að landbúnaður,
iðnaður, verslun o.s.frv. séu ómagar á útveginum, heldur
er fótum kippt undan starfsemi þeirra á ýmsan hátt, ef
útvegurinn bregst. Svo nánir eru landsmenn hver öðrum.
Svo mjög styðst þar hver við annan. Það minnir á ævintýrin,
þar sem fleiri en einn áttu sama fjöreggið.
Menn hafa áhyggjur af efnahagsmálum og kjaramálum
um þessi sumarmál. Mörgum virðist að vinnufriður hangi á
bláþræði. Gerðar eru stórorðar ályktanir um að launþegar
séu rændir, milljarðar króna séu færðir frá þeim til atvinnu-
rekenda o.s.frv. Stundum er það látið fylgja með, að þetta
geri ríkisstjórnin af ráðnum hug af fúlmennsku sinni einni
saman. Þó er það staðreynd, að núverandi ríkisstjórn hefur
knúið fram nokkurn launajöfnuð, svo að staða láglauna-
manna er bætt hlutfallslega, öfugt við það sem gerðist á
dögum fyrrverandi stjórnar.
Skipan kjaramála og efnahagsmála eru varanleg dægur-
mál, þannig að staða þeirra er stöðugt undir endurskoðun
og fæstar aðgerðir og ákvarðanir varanlegar. Um þau fjallar
hin daglega pólitík. Og þó að þar verði gerð mistök er
tiltölulega auðvelt að ráða bætur á.
Það er annað en þessi dægurmál, sem ætti að vera íslend-
ingum mest áhyggjuefni um þessi sumarmál. Það er rán-
yrkjan. Svo er talið að meirihluti þess gróðurlendis, sem á
íslandi var á landnámsöld, sé nú eyddur. Vitað er að gróður
er enn á undanhaldi sumsstaðar og skiptar skoðanir um það
hvort meira vinnst eða tapast í þeim efnum þegar alls er
gætt. Viðskipti oklcar við landið, að því er gróðurinn varðar,
eru tvísýn og geta brugðist til beggja vona. Þó er það ekkert
vafamál, að stórum meira hefur sigið á ógæfuhlið undan-
farið með rányrkju á fiskimiðunum. Hannes Hafstein talaði
um aldamótin um ótæmandi auðlindir sævarins. Einu sinni
var líka kveðið: „Enginn dregur þó ætli sér annars fisk úr
sjó”. Nú hefur um skeið enginn síldveiði verið hér við Iand,
en fyrir fáum áratugum var síldveiðin helsti bjargræðisvegur
þjóðarinnar. Ástandið í þorskveiðunum er svo, að hætta
virðist á að sama sagan gerist þar. Smáfiskadrápið á íslands-
miðum er alvarlegasta hlið þeirrar rányrkju, sem ógnar þjóð-
inni nú. Og þessi mál eru engin dægurmál.
Nýjustu fréttir af hafréttarráðstefnu Sameinuðu þjóðanna
benda nú til þess, að dráttur verði enn á bindandi niður-
stöðum þaðan. Þó er nú gert ráð fyrir 200 mílna auðlinda-
lögsögu, en óvissa er um það, hvort eða að hve miklu leyti
strandríki fá að ráða veiðum þar. Þessi hlið íslenskrar
sjálfstæðisbaráttu er því enn í ærinni óvissu. Hina hliðina,
sem er raunar engu þýðingarminni, ættum við að geta annast
sómasamlega, en það er framferði okkar sjálfra. Þó er ekki
því að neita, að einmitt sú hliðin veldur mörgum góðum
manni þungum áhyggjum.
Það er gott að vita af þessum áhyggjuefnum öllum þegar
við óskum hvert öðru gleðilegs sumars. í þær óskir okkar
leggjum við vonir um vinnufrið og farsæla skipan dægurmála.
— Þunkar
Framhald af 1. síðu
Jarðhiti, mismunandi að
magni og varma, er hér á 10
býlum. Sumar þessar jarðir
eru að vísu komnar í eyði.
íbúðarhús á þrem býlum eru
hituð upp með þessum jarð-
varma, og auk þess Klúku-
skóli að nokkru leyti, en yfir
vetrartímann þarf þar einnig
olíu til nægjanlegrar upphit-
unar. Vegna síhækkandi olíu-
verðs og til gjaldeyrisspör-
unar er nauðsyn að gefa þess-
um náttúruauðæfum meiri
gaum en gert hefur verið til
þessa í dreifbýlinu. Þjóðhags-
lega séð ætti Jarðhitadeild
Orkustofnunar að rannsaka
kerfisbundið öll jarðhita-
svæði landsins í og við byggð
með tilliti til hagnýtingar
húshitunar, atvinnusköpunar
og orkuframleiðslu. Viðkom-
andi jarðhitaeigendur, sveitar-
félög, ríki eða önnur hags-
munasamtök gætu þá hafið
framkvæmdir út frá þessum
grunnrannsóknum, sem lægju
fullljósar fyrir.
Vandræðaástand er hér í
rafmagnsmálum Vatnsskortur
Þverárvirkjunar orsakar
keyrslu dísilvéla er súpa skerf
sinn af takmörkuðum gjald-
eyri. Auk þess eru tíðar bil-
anir eða fyrirvaralaust
straumrof, a.m.k. á línunni
hingað í Bjamarfjörðinn. Og
þá hvað helst þegar veður eru
verst og síst má við slíku þar
sem upphitun húsa eru á
einhvern hátt tengt rafkerf-
inu. Fyrir næsta haust er
nauðsynlegt að auka öryggi í
rafmagnsmálum Þverárvirkj-
unar.
Vatnsorkan í Ófeigsfirði er
líkleg til að veita í framtíð-
inni ljós og yl víða um
Strandir, ef hún fengi tækni-
lega aðstöðu til þess.
Veturinn hefur verið duttl-
ungasamur, og oft í vonsku
ham. Þó hafa komið smá still-
ur. Samgöngur erfiðar þótt
menn reyni að komast áfram
um snjóbreiðuna á jeppum.
Um tíma voru aðal farartækin
vélsleðar, en þeir næmir fyrir
bilunum, jafnvel þótt þeir
væru alveg nýir. Snjóbíll
Hólmavíkurlæknishér. hefur
einnig komið í góðar þarfir,
en farþegarými hans mjög
takmarkað og úthald hans
óefað dýrt. Póstsamgöngur
gloppóttar og á stundum engu
betri en fyrir þrem til fjórum
áratugum, (hingað í Bjarnar-
fjörðinn), þegar Benedikt
póstur og þeir Bakka-feðgar,
Jóhann og Einar, sinntu
þessari trúnaðarstöðu. Þeir
þrömmuðu áfram á skíðum
þegar þesis þurfti, jafnvel í
stórbyljum, og báru ótrúlega
miklar klyfjar.
Nú kemst helst enginn á
milli bæja nema með hjól
undir rassi. Annars má segja,
að Strandasýslu hefur lengi
skort gott og eðlilegt vega-
samband við önnur héruð
Vestfjarðakjördæmis.
Með þróun landshlutasam-
takanna á þann veg, að
frekari umsvif verði falin
þeim frá stjórnvöldum, verða
kröfur um gott vegasamband
milli héraða innan samtaka-
svæðisins meiri en ella.
Höfuðstöðvar slíkrar stjórn
unar á Vestfjörðum verða
óefað á ísafirði. Það er
þess vegna nauðsynlegt að
þangað liggi greiðfærir vegir
Til sölu
hálf húseignin Mánagata 3 ísafirði, ásamt eignar-
lóð, 4 herbergi og eldhús á efri hæð. Miklar
geymslur.
Upplýsingar í síma 3646 á kvöldin.
En yfir öll dægurmál rís þó vonin um það, að þjóðin noti
þetta sumar í samræmi við ætlunarverk sitt og tilgang og
stefni að því að bæta fyrir rányrkju liðinna tíða á láði og
legi. Það er hlutverk okkar að vernda þetta land og auðlindir
þess. Það er sú skylda, sem gefur okkur siðferðilegan rétt til
þessa lands. Og þar er það ætlunarverk, sem gefur íslenskri
æsku óþrjótandi verkefni.
Hér er ekki aðeins um að ræða að vernda, heldur líka að
nytja og nýta. Nú sjá allir að betur hefði farið að spara sér
að veiða Norðurlandssíld í bræðslu að vissu marki, og eiga
enn síldarstofn í sjó til að veiða til matar. Nú vita menn að
það er viðurstyggð að flytja að landi marinn og morkinn
vertíðarþorsk, sem er til einskis nýtur nema mölunar. Því
liggur nú í augum uppi að hverju ber að stefna hvar við
eigum ætlunarverk.
í trausti þeoc, að við séum öll með fullri vitund um hið
mikla ætlunarverk okkar sem þjóðar og viljum öll að því
vinna, þrátt fyrir allt það sem á milli ber um dægurmál,
getum við af heilum huga og starfsfúsum fögnuði boðið hvert
öðru
GLEÐILEGT SUMAR
H. Kr.
úr hverju héraði umdæmis-
ins.
Fyrr á árum, þegar menn
úr Strandasýslu fjölmenntu
til sjóróðra vestur að Isa-
fjarðardjúpi, var Steingríms-
fjarðarheiði venjulega farin
til og úr verinu, en sú leið
liggur hvað beinast við úr
byggð fyrir botni Steingríms-
fjarðar og stutt yfir í Langa-
dal, enda af gagnkunnugum
mönnum talin hvað eðlilegus.t
til nútíma samgöngubóta frá
Hólmavík og nágrenni til
ísafjarðar.
Hins vegar hefur þessi leið
lítt verið í sviðsljósi hjá ráða-
mönnum í samgöngumálum,
að manni hefur skilist. Ég
vil taka fram, að sjálfur
þekki ég lítið til þessara vega-
mála, en vegakerfið úr
Strandasýslu til ísafjarðar
þarf að komast í viðunandi
horf á næstu árum.
Það var fyrst þegar rækju-
veiði og verkun hófst í
Hólmavík og að Drangsnesi
að tók fyrir fólksstraum úr
héraðinu og þá fyrst og
fremst frá Kaldrananeshreppi.
Áður en þessi atvinnugrein
kom til sögunnar var árstíða
bundið atvinnuleysi á þessum
stöðum um vetrartímann,
eftir að bolfiskveiði tregðað-
ist svo í Húnaflóa sem raun
varð á.
Bregðist þessi veiði er vá
fyrir dyrum. Iðnaður er hér
enginn, og ekki hægt að
bregða yfir á hann, eins og
annarsstaðar, þegar slikt
hentar.
Hins • vegar þyrfti að
ígrunda hvort ekki væri hægt
að fullvinna hér ýmislegt úr
framleiðsluvörum til lands
eða sjávar t.d. grásleppu-
hrogn. En það er markaðs-
öryggið, sem er vitanlega
undirstaða slíkrar framleiðslu.
Marga aðra þætti mætti
nefna, en ég læt þessu spjalli
lokið.
15/3 1975
Ingimundur á Svanshóli.