Ísfirðingur - 01.11.1975, Blaðsíða 2

2
ISFIRÐINGUR
r———--——---——----—
Samband Framsóknarfélaganna í Vestfjarðakjördæmi.
Ritstjórar:
Halldór Kristjánsson og Jón Á. Jóhannsson, áb.
AfgreiSslumaOur:
Guðmundur Sveinsson, Engjavegi 24, sími 3332.
Framtíðin er í veði
Tvennt er mest rætt á íslandi þessa haustdaga: Efnahags-
mál þjóðarinnar og fiskimál hennar.
Fram er komin skýrsla íslenskra vísindamanna um ástand
fiskistofna á íslandsmiðum og framtíðarhorfur. Kemur þar
fram að þeir telja voða framundan nema þorskveiðar séu
stórminnkaðar. Stofninn þoli ekki öllu meiri veiði en sem
svari afla íslendinga einna.
Eins og þessi skýrsla liggur fyrir almenningi er að vísu
lítið um forsendur fyrir þessum fullyrðingum. Hinsvegar er
engin ástæða til að láta sér bregða við þetta. Við vitum öll
að síðustu árin hefur naumast fundist fullorðinn þorskur á
íslandsmiðum. Það er líka vitað að þyrsklingur hefur verið
veiddur verulega. Smáfiskadrápið segir til sín í viðgangi
tegundarinnar. Það er ekki allt sagt með tonnatalinu.
Hér er um að ræða framtíð íslensku þjóðarinnar og lífs-
skilyrði hennar. Og þetta fellur saman við framtíð matvæla-
öflunar á miðunum kring um landið. Nauðsynleg friðun er
allra hagur. Um það ætti því að geta verið samkomulag í
aðalatriðum. Spurningin er sú, að hve miklu leyti réttur
íslendinga sjálfra til þessara miða verði viðurkenndur í reynd.
Auðvitað vitum við, að bæði í Englandi og Þýskalandi er
fólk, sem hefur haft atvinnu sína og lífsframfæri af veiðum
við fsland og aflanum þaðan. Vitanlega eru óþægindi við að
það falli niður og þetta fólk á sinn rétt eins og aðrir. En
í heildarbúskap þessara þjóða er þetta næsta lítilvægt. Þeim
er miklu meira virði að miðin séu ekki ofnýtt, því að þær
þurfa þess með að þar fáist fiskur á komandi tímum. Það
væri því beinlínis heimska ef þessar þjóðir sendu skip sín
í fjandskap við íslendinga til að skapa ördeyðu á miðunum.
En ríkisstjórnir hafa stundum farið óviturlega að.
Það liggur nú Ijóst fyrir að íslendingar geta einir fullnýtt
fiskimiðin. Það er líka í undirbúningi löggjöf um veiðarnar.
Sú löggjöf er nauðsynleg, en erfitt mun reynast að sætta alla
við hana, því að margir munu gera kröfur af frekju og óbil-
girni og ekki sjá út yfir stundarhagsmuni sína. Er það og í
samræmi við það, að innan íslenskrar sjómannastéttar eru
nokkrir vandræðagripir, sem ekki virða lög og rétt og frið-
unarreglur. Sjálfsagt er að vísvitandi brot á friðunarreglum
varði réttindamissi.
Undanfarið hafa verið gerðar margar samþykktir á fslandi
til að mótmæla öllum veiðum útlendra manna innan íslenskr-
ar fiskveiðilögsögu. Jafnframt hafa menn sagt, að engin
hætta fylgdi því þó að ekki semdist við útlendinga. Það eru
djörf orð og ógætileg. Hér skulu ekki hafðar uppi hrakspár
né úrtölur, en raunsæi skulum við temja okkur. Þess er
skammt að minnast, að árið 1973 veiddu Bretar og Þjóðverjar
innan 50 mílna markanna í forboði okkar. Það er staðreynd
að meiri friðun varð í reynd eftir að samdist við Breta og
varðskip okkar gátu frekar einbeitt sér að Vestur-Þjóðverjum.
Stundum geta því samningar um takmarkaða veiði verið
meiri friðun en bannið eitt.
Nú má margt segja um breyttar aðstæður. Sóknarmáttur
Breta er að bresta innanfrá, því að þeirra menn krefjast 200
mílna lögsögu heima fyrir. Tíminn vinnur með okkur. Spurn-
ingin er aðeins hversu fljótt það verði.
Það eru sjálfsagt ekki miklar líkur til að Bretar og Þjóð-
verjar verði svo lítilþægir að samkomulagsgrundvöllur verði.
Nokkuð væri til þess gefandi að samkomulag næðist og
nauðsynleg friðun væri þar með tryggð. Raunveruleg friðun
er hið eina sem tryggir framtíðina. Og þáð er okkar mesta
mál að hún sé tryggð. Gagnvart því er ekki höfuðatriði hvort
veiðar útlendinga haldast enn við á miðum okkar takmark-
Kristján Jónsson frá Garðsstöðum
Fæddur 18. febrúar 1887 — Dáinn 25. október 1975
Kveðja frá starfsfólki útibús Landsbanka fslands á Ísafírði
við Landsbankaútibúið á ísa-
SUMARID hafði kvatt og vet-
urinn boðað komu sína er það
spurðist á ísafirði, að Kristján
frá Garðsstöðum væri dáinn.
Engum, sem til þekkti, kom
fregnin í raun á óvart. Samt
var eins og dyrum væri
skyndilega lokað og tómieik-
inn ríkti; horfinn var af
sjónarsviðinu maður, sem um
áratugi hafði sett sinn svip
á bæinn; persónuleiki, sem
fyrir margra hluta sakir
verður ógleymanlegur þeirn,
er kynntust honum að marki.
Kristján Jónsson var fædd-
ur að Garðsstöðum við ísa-
fjarðardjúp hinn 18. febrúar
1887, sonur þeirra hjóna Jóns
Einanssonar og Sigríðar Jóns-
dóttur. Hinn 5. júlí 1931 gekk
hann að eiga Sigríði Guð-
mundsdóttur frá Lundum í
Stafholtstungum, en hún
andaðist 27. marz 1966. Var
lát hennar honum mikill miss-
ir eins og hann segir í minn-
ingaþáttum sínum „Af sjón-
arhóli”: „Þar missti ég styrk-
an staf, er ég hugðist styðja
mig við efstu ár mín”. Kjör-
sonur þeirra er Einar Valur,
kennari á ísafirði, kvæntur
Guðrúnu Eyþórsdóttur frá
Sauðárkróki.
Hér verður ekki rakið lífs-
hlaup Kristjáns frá Garðs-
stöðum, margvísleg störf og
þátttaka í hinum ýmsu mynd-
um. þjóðlífsins, aðeins minnst
á einn þráðinn, tengsi hans
firði.
Fyrstu kynni Kristjáns af
Landsibankanum hófust um og
eftir 1922, en frá því og fram
til 1930 vann hann stundum
í bankanum, en 1939 er hann
ráðinn endurskoðandi og því
starfi gegndi hann óslitið
meðan heilsan leyfði, þótt í
breyttu formi væri hin síðari
ár. Hin síðustu misserin var
hann hættur störfum með
öEu. Svo til daglega kom
hann þó í bankann í eftirmið-
daginn, drakk teið sitt, deildi
með okkur smá stund og fór
síðan heim. Þannig var bank-
inn í orðsins fyUstu merkingu
hluti af honum sjálfum, enda
tengslin spannað yfir hálfa
öld.
Hér verður ekki lagt mat
á störf Kristján í bankanum.
Um hitt verður ekki deilt, að
samskipti hans við starfs-
fólkið á hverjum tíma, er það
sem verður okkur, sem með
honum störfuðu, minnisstæð-
ast. Slíkur var hann, að eng-
um gleymist. Þrátt fyrir að
oftast væri haf milli heima,
hvað aldur snerti, var með
ólíkindum hve vel honum
tókst að aðlagast og setja
sig í spor hinna yngri. Átti
þar sjálfsagt sinn þátt hæfi-
leiki hans til að umgangast
fólk, lífsviðhorf manns, sem
ekkert lét sér óviðkomandi
er snerti mannieg samskipti,
auk þesis sem maðurinn átti
létt með að koma fyrir sig
orði, hittinn á „rétta augna-
blikið” og gamansamur þegar
við átti.
Starfsfólk Landsbankans á
ísafirði á margs að minnast
í sambandi við Kristján frá
Garðsstöðum. Við minnumst
samfylgdar í bankaferðalög-
um, ótæmandi fróðleiksbrunns
um bændur og búalið og mál-
efni hreppa og sveita sem um
var ekið. Við minnumst hinna
snjöllu tækifærisræðna er
einhver í stofnuninni átti
afmæli og þannig mætti lengi
telja. En umfram allt minn-
umst við mannsins sjálfs.
Þegar við nú horfum á eftir
Kristjáni frá Garðsstöðum til
móðunnar miklu viljum við,
með fátæklegum orðum en af
heilum huga, færa honum
bestu þakkir fyrir allar sam-
verustundirnar og þann ríka
þátt, sem hann var í öllu okk-
ar daglega starfi og lífi. Við
vottum aðstandendum hans
okkar dýpstu samúð.
Kristján frá Garðsstöðum
fór með sumrinu. Það fór vel
á því. Sumarið er timi yls og
gróanda. Þrátt fyrir að á
stundum væri kannske
stormasamt í kringum Krist-
ján í einstökum tilvikum
daglegs starfs, einkum á þjóð-
málasviðinu, var hann þó
maður sem vildi hlúa að hin-
um veika gróðri mannlífsins;
garðyrkjumaður, sem fór
mildum höndum um þær
breytilegu jurtir, sem hver
og einn emstaklingur er.
Kæri vinur. Þú hefur lokið
þinni löngu göngu á meðal
okkar. Við vitum fullvissu
þína um annars heims tilveru-
svið. Minningaþætti þína end-
ar þú á þessum orðum:
„Treysti ég því, að ég skilji
geiglaus við þennan heim og
sáttur við jarðlífið”. Megi svo
farið hafa. Far þú í friði.
Megi styrk hönd þess er öllu
stjórnar leiða þig á þinnd
nýju göngu.
Samstarfsfólk í Landsbank-
anum á ísafirði.
(önnur minningargrein um
Kristján frá Gardsstö'ðum birt-
ist í næsta blaöi).
Stnrf umsjónarmonns
Fræðsluráð ísafjarðar óskar að ráða umsjónar-
mann, karl eða konu, til þess að annast húsvörzlu
í samkomusal skólanna að Uppsölum á tímabilinu
frá 1. nóv. 1975 til 31. maí 1976.
Starfið er í því fólgið að sjá um kyndingu
og eftirlit með húsnæðinu, ræstingu og innheimtu
á leigutekjum
Laun verða kr. 50 þús á mánuði
Skriflegar umsóknir sendist bæjarskrifstofunni
á ísafirði fyrir 4. nóv. n.k.
FRÆÐSLURÁÐ ÍSAFJARÐAR
aðan tíma og að litlu leyti. Það er vissulega skárra að þeir
veiði lítið eitt með okkar leyfi litla hríð og hætti svo, en að
þeir veiði undir herskipavernd allt sem þeir ná ótakmark-
aðan tíma.
Strandi samkomulagstilraunir, svo sem vissulega er senni-
legt, munu íslendingar þó standa betur að vígi vegna þess að
þeir voru til viðtals um samningagerð. En verði þorskastríð
kann að reyna á hreysti og endingu þegar á hólminn er komið.
Væntanlega sýnir það sig þá að íslendingar harðna við hverja
raun og láta ekki ógnanir og viðskiptastríð beygja sig. Það
sakar ekki að menn séu við því búnir að taka á sig nokkur
óþægindi og enda breyta um lífsvenjur þegar barist er um
framtíðarlífsskilyrði íslenskrar þjóðar. H. Kr.