Ísfirðingur - 27.01.1976, Blaðsíða 2

2
ÍSFIRÐINGUR
r~—----——-------------------
Olgefandi:
Sainband Framsóknarfélaganna í Vestfjarðakjördæmi.
fíitstjórar:
Halldór Kristjánsson og Jón Á. Jóhannsson, áb.
AfgreiðslumaSur:
Guðmundur Sveinsson, Engjavegi 24, sími 3332.
.--------------—--------------------— -----i
SJÓÐAKERFI
SJÁVARÚTVEGSINS
Eitt af því sem deilt er um í þeim kjarasamningum sem
framundan eru, er sjóðakerfi sjávarútvegsins. Tæpir sex
milljarðar, þó í íslenskum krónum séu, er ekki nein smá
upphæð, en það er sú fjárhæð sem tekist er á um. í þessa
sjóði er safnað fé mieð útflutningsgjöldum, mismikið eftir
því hvað stjórnvöld telja að sé hagkvæmt í framleiðslu
hverju sinni.
Fiskverðinu er haldið niðri, en fiskkaupandanum gert að
skyldu að greiða útflutningsgjöld af fullunninni framl. Hér er
ekki spurt um eignarrétt, eða hver skóp þessi verðmæti, þegar
fjármagninu er ráðstafað úr sjóðunum. Það er aðeins sett upp
annað kerfi, sem setur reglur um það hvernig greiða eigi úr
hinum ýmsu sjóðum. Þessi svikamylla er svo stórkostleg að
ætla mætti að enginn þyrði að setja hana á stað mema ef
eitthvað hagkerfi væri til sem mælti með svona fyrirkomulagi
Svo er þó ekki, og mikið má sjálfstraust þeirra manna vera
sem styðja þetta kerfi undir merkjum núverandi ríkis-
stjórnar. Stjórnarandstaðan virðist álíka illa upplýst um
þetta kerfi, en finnur einnig til samábyrgðar þar sem kerfið
hefur verið í mótun undir stjórn þeirra allra.
Lúðvík Jósepsson bætti við einum sjóði á Vinstristjórnar-
árunum. Sá sjóður var Olíusjóðurinn. Hann hefur nú vaxið
hraðar en nokkur þeirra sem fyrir var og var á síðasta ári
um þrír milljarðar. Ekki vil ég gera því skóna að þetta hafi
verið hugsað sem framtíðarfyrirkomulag. í um sjötíu ár
hefur verið gert út á íslandi eftir þeim leikreglum að hvert
skip borgaði þá olíu sem það eyddi. Þannig á það líka að vera.
Það kerfi sem nú er komið á er samt ekki öllum til bölvunar.
Með því að gera sér grein fyrir því hverjir græði á þessu
kerfi átta menn sig á því hverjir muni verja það harðast.
Á Olíusjóðnum græðir t.d. Bæjarútgíerð Reykjavíkur vegna
þess hve hlutfallið á milli olíueyðslu og fiskmagns er óhag-
stætt hjá stóru togurunum. Þarna er um stórar tölur að ræða.
Hér á Vestfjörðum tapa hér um bil allir á Olíusjóðnum.
Algengt mun vera að menn greiði tvöfalt verð fyrir olíuna,
en þess finnast dæmi að menn greiða allt að 140,00 kr. fyrir
hvern lítra. IVIér er óskiljanlegur hugsanagangur þeirra sem
telja þetta réttlátt og því síður ef þeir telja þetta skynsam-
legt. Hitt er aftur á móti augljóst hvers vegna þetta er gert.
Ríkissjóður er í ábyrgð fyrir togarakaupunum og fyrst og
fremst voru það kaupin á togurunum frá Spáni sem skapa
hættu fyrir ríkissjóð. Stjórnvöld virðast því hafa ákveðið að
skattleggja alla útgerð í landinu til að greiða þennan halla,
m.a. með Olíusjóðnum. TriIIukarlinn skal borga olíu fyrir
Bæjarútgerð Reykjavíkur hvort sem honum er það Ijúft eða
leitt. Grímsey er látin greiða með landinu. Þetta er að sjálf-
sögðu sparnaður fyrir ríkissjóð. Það sem hann var búinn að
ábyrgjast greiðslur á lætur hann aðra sjá um að greiða.
Nú fyrst virðast sjómenn almennt farnir að átta sig á því
að fiskverðið er rangt og að sjóðakerfið er orsök þeirrar
skekkju. Þessi skekkja er mismikil eftir fisktegundum. í
sumum tilfellum er hún yfir 100%. Það er öllum Ijóst að
ekki er mikið svigrúm fyrir kjarabætur eins og nú standa
sakir, en sjómönnum óska ég góðs gengis í aðförinni að sjóða-
kerfinu, þótt ég telji þar ekki allt jafn fráleitt. Aflatrygginga-
sjóður þarf nauðsynlega að vera til staðar, en reglunum um
greiðslur úr honum þarf að breyta.
, Ól. Þ. Þ.
Sjávarútvegur á
tímamótum
Framhald af 4. síðu.
aö hrygna.
2. Takmarka verður sókn-
ina í þorsKstoimnn. 1
jþví sambanoi er aö sjáif-
sogöu mikilvægast aö
losna við erlenaar veiðar
á JLsiandsmiöum. A meöan
þaö tekst ekki er tii iitiis
aö takmarka eigin veiöar,
það skai viðurkennt.
3. Endurskoða verður án
taiar sjóöakerii sjávar-
útvegsins og ieggja ber
vermegan hiuta þess nið-
ur. Viö verðum að hætta
að láta þá, sem duglegir
eru, haida himum á iioti.
Þegar sjóðakeriið er lagt
niður munu sjáifkraia
ýmis þau skip, sem ekk-
ert erindi eiga á miðin,
hverfa.
4. Beina verður verulegum
hluta af bátaiiotanum á
aðrar veiðar. í því sam-
toandi vii ég nefna loðn-
una. Fiskifræðingar telja
að lengja megi verulega
hexmar veiðitíma. Eg
bendi einnig á kolmimna,
spærhng, o.fl. Leggja
verður sitóraukið fjár-
magn í rannsóknir á
slíkum stofnum og veið-
um á þeim.
5. Endurskoða verður allar
áætlanir um fjölgun fiski-
skipa og einnig um
vinnslustöðvar í landi.
Afkastagetan verður að
vera í sem nánasta sam-
ræmi við afkastagetu
fiskistofnanna.
6. Síðast, en ekki síst, verð-
ur að koma á virkri
stjórn á fiskveiðum okkar
landsmanna. Um það mun
ég ræða nökkuð nánar.
Virk stjórn fiskveiðanna
Norðmenn hafa lengi haft
fiskveiðastjóra, sem hefur
nánast því airæðisvald í
takmörkun og skipulagi fisk-
veiða. Ég haliast að þvi, að
shkt embætti þurfi að mynda
hjá okkur. Þótt fiskveiða-
stjóri yrði að sjálfsögðu að
nafninu til undir ráðherra
settur, tel ég, að hann eigi að
vera mjög óháður og alls ekki
stjórnmálamaður.
Fiskveiðastjóri þarf að
hafa beinan aðgang að Haf-
rahnsóknarstofnun og öllum
öðrum stofnunum sjávarútv.
Honum bæri að sjálfsögðu
að styðjast mjög við niður-
stöður sérfræðinga og leita
áiits þeirra og aðila sjávar-
útvegsins um þær aðgerðir,
sem 'hann hyggst grípa til.
Að lokum verður hann þó
sjálfur að ákveða hvaða leiðir
hann fer til þess að takmarka.
sóknina í fiskistofnana þann-
ig, að þeir gefi seim mest af
sér þegar litið er til lángs
tíma. Hann má ekki vera
háður ákvörðun ráðherra.
Ýmsar leiðir koma til
greina. Við höfum notað sum-
ar t.d. viö veiöar a rækju, skei
iisiki, o.ii. övoneint Kvouuseru
er vei peitíit, eoa a rn a nvern
oat, svieoasiKipung, UmaiaK,-
mai'icaiur, mosKvasiæro, o.ii.
upp a sioKasuo neiur oit ver-
ío neint ao leggja a svon.
auöúnuaskatt, sem er svipao
og aö seija ieyii tú veiöa a
hmum ymsu miöum. Þá
aoierö tei eg valasama, þótt
ég viöurKenni aö skoöa þari
aiiar ieiöir tii þess aö tryggja
sKynsamiega UsKveiÖi.
Hvað er framundan?
Fiskifræðingar telja, að
ekki megi veiða meira af
þorski á islandsmiðum á árinu
1976 en 230.000 lestir, ef ekki
á iila að fara. Ef áíram verð-
ur haldið eins og nú er, ótt-
ast þeir, að aflinn verði kom-
inn niður í 200.000 lestir árið
1979 og hrapi siðan ört. Að
visu er tahð unnt að draga
ekki svo mjög úr veiðunum,
eins og þeir leggja tii, en þá
er tekin stór áhætta og taka
mun stórum lengri tíma fyrir
stofninn að styrkjast.
Því miður bendir margt th
þess, að htið sem ekkert verði
dregið úr veiðunum á árinu
1976. í fyrsta lagi virðist lík-
iegt, að Bretar veiði ahmikið
undir hersikipavernd og eðh-
lega eru menn tregir til þess
að draga úr veiðum íslend-
inga á meðan svo er. Það
finnst mér raunar vera eina
skýringin á þeirri furðulegu
fuhyrðingu sjávarútvegsráð-
herra að reikna megi með
280.000 lesta afla íslendinga
á þessu ári. Ekkert tihit virð-
ist tekið til a.fla erlendra
þjóða. Ef svo fer, verður
endurreisnin erfið.
Sumir trúa ekki útreikn-
ingum fiskifræðinganna. Við
skulum vona, að í þeim gæti
of mikillar svartsýni. En
maður, sem í þoku óttast, að
hann sé staddúr fram á
klettabrún, tekur ógjarnan
hugsunarlaust næsta skrefið.
Ég legg því áherslu á fyllstu
varúð og að upp verði tekin
án tafar virk stjóm á okkar
95 ára
almæli
SlÐAST hðinn laugardag,
þamn 24. janúar, varð Ingi-
björg Sigurðardóttir 95 ára.
Hún er fædd að Meirahrauni
í Skálavík 1881. Frá fjögurra
ára aldri ólst hún upp í Botni
í Mjóafirði hjá Guðbjörgu
Jónsdóttur og Guðmundi
Bjamasyni, en þau voru
amma og afi Jóns Fannbergs.
Maður Ingibjargar var Þor-
steinn Hahdórsson og bjuggu
þau í Vogum og Hörgshlíð í
Vatnsfjarðarsveit, en Þor-
steinn lést 1964. Þau átfu
tvær dætur. Önnur þeirra dó
um tvítugsaldur en Guðbjörg
dóttir þeirra er 'búsett á ísa-
firði, gift Sigfúsi Valdimars-
syni. Síðustu 10 árin hefur
Ingibjörg dvalið hjá þeirn.
Ingibjörg hefur ahtaf verið
heilsuhrau'St iþar th á síðast-
liðnu hausti að hún varð fynir
því óhappi að mjaðmarbrotna,
en nú er hún farin að ná sér
nokkuð. Svo kær er henni
Vtnsfjarðarsveitin, þar sem
hún hefur dvalið mestan aldur
sinn, að þar í sveit að Mið-
húsum hefur hún ennþá lög-
heimilisfang sitt, og þangað í
sveitina hefur hún vitjað á
hverju ári síðan hún kom
hingað til bæjarins.
G. Sv.
fiskveiðum. Ef það er gert
af skynsemi, óttast ég ekki
um framtíðina.
Seljum allar
stœrðir hjólbarða
§
Hjólbarðaviðgerðir
Neglum dekk
Fljót og góð afgreiðsla.
Opið alla daga fró kl. 8—20.
Hjólbarðaviðgerðin
Múla við Suðurlandsbraut
Þorkell Kristinsson - Sími 32960
I