Ísfirðingur - 13.11.1976, Blaðsíða 4

Uppbygging
þjóðvega
Gunnlaugur Finnsson, al-
þingismaður, ,hefur nýlega
ásamt sjö öðrum þingmönnum
úr Framsóknarfflokknum og
Sjálfstæðisflokknum, lagt
fram á Alþingi tillögu til
þiingsályktunar um að flýta
uppbyggingu þjóðvega í
snjóahéruðum landsins. Þetta
mál er svo brýn nauðsyn fyrir
héruðin, að það þyrfti að hafa
forgamg í sambandi við vega-
gerðina. Hér eftir er tillagan
birt, isvo og greinargerð, sem
tillögunni fyligdi:
Tillagan.
„Alþingi ályktar að fela
ríkisstjóminni að láta gera
áætlun um kostnað við upp-
'byggingu þjóðvegakerfisins í
hinum snjóþynigri héruðum
landsiins með það fyrir augum
að þjóðvegir um byggðir verði
gerðir vetrarfærir á næstu
4—6 árum. Kostnaður við
þetta verkefni verði greiddur
af Vegasjóði og fjár til þess
aflað með erlendum eða inn-
lendum lántökum, ef þörf
krefur, samkvæmt nánari
ákvörðun Alþingis síðar”.
Greinargerð.
„Með fflutninigi þessarar
þingsályktunartillögu er að
því stefnt að Alþimgi lýsi
vilja sínum um framkvæmd
ákveðins verkefniis í sam-
göngumálum, uppbyggingu
þjóðvega í hinum snjóþynigri
landsWutum. Það er skoðun
flutningsmanna að við liggi
þjóðarsómi, að sem fyrst
verði svo frá gengið að vegir
um byggðir landsins' og aðal-
leiðir miJli byggðarlaga verði
færir ökutækjum ailan ársins
hring án þess að stórfé þurfi
að verja til snjómoksturs. Til
að svo megi verða þarf að
hækka vegina og byggja þá
upp með tilditi til vetrar-
umferðar, en þá miun líka
undir flestum kringumsitæðum
lítið kosta að halda vegunum
opnum í venjulegri vetrar-
veðráttu.
Engum dylst, sem um land-
ið fer, að stórvirki hefur ver-
ið unnið í vegamálum á und-
antfömum árum. Umhverfis
Reykjavík, um Suðurnes og
ausitur í Árnessýsiu eru
komnir vegir með bundnu
slitlagi, sannkalllað yndi öku-
manna. Annars s.taðar eru
myndarlega uppbyggðir
malarvegir, að vísu misjafn-
lega jafnir eða ójafnir, háðir
duttlungum veðurguða og
vegheflá, en lengstum færir á
vetrum og þarf litlu tiil að
kosta að hreinsa af þeim snjó
eftir hríðarbylji.
En svo koma aðrir vegir
jafnlágir umhverfi sinu, jafn-
vel niðurgrafnir, ef til vill
gamlar kerruslóðir, byggðir
af vanefnum í upphafi, óhæfir
tdl að gegna hlutverki sínu í
nútímaþjóðfélagi, fara á kaf
í fyrstu snjóum og verður
ekki hcildið opnum nema með
ærnum tilkostnaði. Þessa vegi
þarf að endurbyggja, koma
þaim upp úr snjóunum, og
þetta þarf að gera strax.
Þetta venkefni Wýtur að hafa
forgang í íslenskri vegagerð,
þessi fulmæging frumþarfa í
samgöngumálum. Hér er þó
aðeims lagt til að áætlum sé
gerð um framkvæmd þessa
verks, kostnaðaráætlun og
fjáröflun. Miðað sé við að
ljúka verkinu á næstu 4—6
árum. Það er trú fflutnings-
manna að áfram verði unnið
myndarlega að uppbyggingu
þjóðvegakerfisins, em sérstakt
átak þurfi til þess að umrædd.
um áfanga verði náð inman
skarnms”.
Endurbygging raflínu-
kerfisins
Steingrímur Hermannsson,
alþingismaður, hefur ásamt
fimm öðrum þingmönnum
FramsóknarfLokksins lagt
fram á Alþingi tillögu til
þinigsályktunar um emdurbygg
ingu raflínukerfisinis í land-
inu, en hér er um mjög að-
kaliandi verkefni að ræða.
Blaðið birtir hér á eftir þings
ályktumartillöguna ásamt
greinargerð flutningsmanma:
Tillagan
„Alþimgi ályktar að fela
ríkisstjórmimmi að láta nú þeg-
ar gera áætlum um endurbygg
ingu raflínukerfisins í land-
inu, bæði stofn- og dreifilín-
ur. Áætlunin verði miðuð við
það, að á næstu 4—6 árum
verði byggt upp fullnægjandi
línukerfi, svo að hægt verði
að anma eftirspurm eftir raf-
orku til iðnaðar, húshitunar
og amnarra nota með nægjan-
Bæjarmálefni
HAFIN er nú bygging hótels
hér í bænum. Er það fram-
kvæmd sem nokkrir áhuga-
memn og félög standa að.
Al'lmikið hefur verið rætt um
lóðarmál hússins og hvemig
meiriWuti bæjarstjórnar hef-
ur staðið að því. Málið hetfur
verið að veltast mánuðum
saman hjá meiriWutanum þar
til í algjört óefni var komið.
En þá var rokið til og keypt-
ir skúrar þeir, sem stóðu á
lóðinni, af þremur aðilum
fyrir 3 milljónir króna, enda
þó bæjarstjórnin samþykkti á
árinu 1933, að eigendur skúr-
anna skyldu rýma lóðina bæn-
um að kostnaðarlausu, en með
eims árs uppsagnarfresti.
Meirihlutinm mum hinsvegar
hafa gleymt að tilkymna um
þemnan frest á réttum tíxna.
Þetta gerist á sama tíma
og bærinn er í öngþveiti, hvað
fjárhaginn smertir, því van-
skil á mörgum sviðum hlað-
ast upp og verða æ erfiðari
viðfangs. Einn þeirra þriggja
sem þama átti skúr varð svo
hrifínn af ákvörðun meiriWut-
ans um kaupin, að hann brá
sér til Bandaríkjanna í lúxus-
reisu, enda góður íhaldsmað-
ur.
—O—
Á bæjarstjórnarfumdi 14.
október var endanlega sam-
þykkt af meiriWutanum að
taka hraðbrautina upp á Selja
landsveginm milli Grænagarðs
og Stakkaness. Var látið und-
an þrýstingi Vegagerðarinnar
í þessu máli, áreiðanlega í
fulilri óþökk flestra bæjarbúa,
sem sjá fram á, að það getur
tafið um ánatugi, að brautin
meðfram sjónum verði að
veruleika. Eins og teiknimgar
þær, sem fram hafa verið
lagðar eru nú, virðdst hin
nýja steypustöð Steindðjunm-
ar verða að hætta störfum,
þar sem brautim á að koma
svo nálægt hennd fyrdr utan
stöðina, að varla er mögulegt
að athafna sig með margs-
konar tæki sem þarf til rekst-
ursins.
Þessa vegagerð verður aidr-
ei hægt að kalla hraðbraut,
þar sem vegurinn kemur til
méð að liggja í hlykkjum og
um fjölbyggt íbúðahverfi.
Þesis vegna ætti að nota
gamla öskuveginn upp á
Seljalandsveg meðan verið er
að koma brautinni út í bæ-
inn.
Við eigum fullan rétt á þvd,
að sitja við sama borð í hrað-
brautarlögnum og Kópavogur,
Garðahreppur og Akureyrd.
Hraðbraut var lögð á Akur-
eyri inn á flugvöll þar, bæn-
um að kostnaðarlausu. Einnig
legu öryggi fyrir notendur um
alit land.”
Greinargerð.
„Á undanfömum áratugum
hefur verið unnið að rafvæð-
ingu landsins frá samveitum
og við framkvæmd þess verks
það sjónarmið fyrst og fremst
haft í huga að raforkan kom-
ist sem fyrst til alira lands-
manna. Nú er þetta mark-
mið að nást, og við þær að-
stæður, sem hér hafa verið,
munu flestir sammála um að
þessi stefna var rétt.
En það leiddd Wns vegar
til þesis, að reynt var að
teygja línukerfið sem lengst
með sem minnstum tilkostn-
aði, enda þótt afleiðíngin yrði
að styrkleiki þess og öryggi
fyrir notendur yrði í lág-
marki.
Það er því augljóst, að um
leið og nú er tekinn loka-
spretturinn við að koma raf-
magninu til allra landsmanna,
þá verði nú þegar að gera
áætlun um endurbyggingu
límukerfisinis á sem allra
skemmstum tíma og fram-
kvæmdir við það hafnar þeg-
ar á næsta ári.
Ástæður þess eru augljós-
ar. Margföldun olíuverðs á
síðustu árum á tvímælalaust
mestan þátt í Wnni ört vax-
í gegnum Kópavog og Garða-
hrepp er verið að vinna nú á
sama grundvelili.
Vegurinn inn á Isafjarðar-
flugvöll er nú svo mikið not-
aður, að full þörf er á því,
að hann verði sem greiðastur
fyrir allri umferð, en ekki
svo sem nú er áformað, með
óþörfum Wykkjum og beygj-
um, sem mun torvelda um-
ferðina. G Sv.
andi eftirspurn eftir raforku,
sérstaklega til upphitunar
húsa. Þrátt fyrir miklu meiri
möguleika á notkun jarðWta
til uppWtunar en fram að
þessu hefur verið talið koma
til greina, þá er augljóst að
nokkur Wuti þjóðarinnar
getur ekki motað hann, annað-
hvort vegna strjáibýlis eða
of mikiUar fjarlægðar frá
jarðhitasvæðum. Þar sem
þannig hagar til er nauðsyn-
legt að næg raforka verði
fyrir hendi. Og áríðandi er að
athuga á hvern hátt er hag-
kvæmast að nýta raforkuna
til uppWtimarinnar, og hlýtur
slíík athugun að vera einrn
liður í þeirri áætlun, sem
þessi þáltill. kveður á um
að verði gerð.
Samhliða þessari auknu.
raforkunotkun leiddi hækkun
olíuverðsins til þess, að rekst-
ur dísilknúinnia rafstöðva
varð ákaflega óhagkvæmur.
En slíkar stöðvar voru víða
reistar þegar önnur raforka
var ekki fyrir hendi.
En hið veika raflínukerfi,
bæði aðallinur og dreifikerfi,
hefur víða enga möguleika til
að anna þessari efirspurn,
svo að nú hefur sums saðar
skapast vandræðaástand þar
sem ekki er unnt að sinna
brýnni þörf. Þar sem svo er
ástatt, þola úrbætur enga bið
En jafnframt áætlun um
að auka flufaiingsgetu límu-
kerfisinS', þarf að styrkja það
og gera það öruggara, m.a.
með þvi að hringtengja það
sem víðast, svo að orkan
kcmi úr tveimur áttum og
ekki saki þótt lina rofni á
einum stað. Enn fremur þurfa
línumar að verða 3-fasa, þar
sem það er t.d. undirstaða
iðnaðar og hagnýtingar nú-
tímatækni í landbúnaði.
Eins og fyrr segir er raf-
orkuskortur víða að verða svo
mikill að tafarlausar aðgerðir
eru óhjákvæmilegar. En nauð-
synlegt er að það verði unrnð
skipulega að því og það mark-
mið haft í huga þegar í upp-
hafi, að rafmagnsmálxmum
verði komið í viðunandi horf
um allt land á næstu árum.
Sérstaklega er ástæða til
að benda á þetta nú, þar
sem horfur eru á, að þegar
á næsita ári verði næg raf-
orka til í landinu, og því
augljóst að næsta skrefið
Wýtur að vera að gera stór-
átak í dreifingu hennar. Og
miðað við þær fjárhæðir, sem
varið hefur verið tíl bygging-
ar orkuveranna, ætti það ekki
að verða óviðráðanlegt verk-
efni, enda forsenda þess, að
þær framkvæmdir komi að
fullum notum.”