Ísfirðingur - 28.06.1983, Síða 2

2_
r
ÍSFIRÐINGUR
BLAD TRAMSÓKNAPMANNA i l/ESTFJARÐAKJÖRDÆM/
Útgefandi:
Kjördæmissamb. Framsóknarmanna í Vestfjaröakjördæmi.
Blaðstjórn:
Björn Teitsson (ritstjóri), Guömundur Ingi Kristjánsson,
Guömundur Sveinsson (ábm.) , Halldór Kristjánsson,
Ingibjörg Marinósdóttir, Jens Valdimarsson, Magnús
Reynir Guðmundsson.
Blaðamaður: Ólafur Guðmundsson, sími 4067. Gjaldkeri:
Guðríður Sigurðardóttir, sími 3035. Pósthólf253, ísafirði.
Við þolum skamm-
vinna kreppu
í þjóðhátíðarávarpi sínu 17. júní s.l. vék forsætis-
ráðherra, Steingrímur Hermannsson, nokkuð að lífs-
kjörum þjóðarinnar, og benti á að þau hefðu batnað
mjög síðustu áratugi, hvaða mælikvarða sem væri
beitt. Hann nefndi, að fólk hefur eignast betra og
betur búið húsnæði en áður, sömuleiðis glæsilegar
bifreiðar og margt fleira. Steingrímur nefndi einnig
að félagsleg þjónusta hefur stóraukist, ekki síst heilsu-
gæsla og möguleikar á sviði menntunar; þá hafa
samgöngur stórbatnað, svo mætti lengi telja.
Forsætisráðherra benti á að þjóðin hefur hin síð-
ustu ár eytt meiru en hún hefur aflað, en eignaaukn-
ingin, sem orðið hefur, er hins vegar að miklu leyti
varanleg.
í ljósi þessara orða Steingríms Hermannssonar er
sýnt að þjóðin getur nú lagt nokkuð að sér um skeið
án þess að um neyðarástand verði að ræða. Draga má
t.d. úr eignaaukningu um sinn að skaðlitlu.
Vonir standa til að sú kreppa sem við eigum í
vændum hér á næstu mánuðum, verði aðeins stund-
arfyrirbæri. Hagfræðingar spá nú nokkrum efna-
hagsbata á Vesturlöndum á næstu misserum, og
íslendingar ættu með tímanum að njóta góðs af
honum. Sölumál útflutningsatvinnuveganna erlendis
horfa til betri vegar, t.d. gengur nú betur :: en verið
hefur um sinn að selja skreið til Nígeríu, og heims-
markaðsverð á áli fer hækkandi. Þannig getum við
leyft okkur nokkra bjartsýni. Framtíðarvonirnar
hljóta þó að tengjast mjög náið ástandi helstu fiski-
stofna við landið.
Meðferð fiskjar
á hrygningartíma
Þar sem efnahagsmál þjóðarinnar grundvallast í
mjög ríkum mæli á einum útflutningsatvinnuvegi,
sjávarútvegi, hljóta menn að staldra við, þegar fiski-
fræðingar telja skyndilega að ástand þorskstofnsins sé
enn verra en talið var um skeið. Margt bendir nú til
þess að loðnuveiðarnar á síðasta áratug hafi verið of
kappsamlega i stundaðar, því að með þeim hafi
fæðan verið tekin frá þorskinum.
Sjávarútvegur íslendinga hefur að verulegu marki
verið stundaður sem rányrkja. Nýlega benti Pétur
fejarnason á ísafirði á það í grein í Dagblaðinu-Vísi
að meðferðin á netafiskinum hefur verið mjög
óheppileg. Bátarnir hafa við allt suðvestanvert land,
frá Hornafirði til Látrabjargs, farið í land á meðan
netatrossurnar liggja og fiskurinn morknar í þeim.
Afleiðingarnar verða tvenns konar. Annars vegar
verður fiskurinn tæplega nokkurn tíma mannamatur,
þó að hann komi á endanum að landi - hann fer í
mesta lagi í skreið. Hins vegar er hér um hrygningar-
tíma á hrygningarsvæði að ræða og ofveiði þar kemur
í veg fyrir að nógu mikið af fiski nái að hrygna.
Pétur benti sérstaklega á það í greininni, að áður
hefði fiskur sem veiddur var á þessum árstíma af
togurum og færabátum, verið slægður eða flattur á
sjónum, og hrogn og svil hefði blandast saman í
svelgnum í skipinu og síðan runnið í hafið. Bjarni
heitinn Sæmundsson taldi að við þetta færi fram
mjög umfangsmikið klak, því að hrognin og svilin
gætu lifað og haldið frjómætti sínum í nokkurn tíma
eftir að fiskur hefði verið blóðgaður.
Nýja tónverkið kemur heim
við veðurfarið á skerplunni
— segir Jónas Tómasson, tónskáld
— Samdirðu svo ekki verk
fyrir Sunnukórinn?
Laugardaginn 25. júní
var verk eftir Jónas Tómas-
son yngra frumflutt á tón-
leikum Sinfóníuhljómsveit-
ar íslands í Alþýðuhúsinu á
Isafirði, en hljómsveitin er
þessa dagana að ljúka
hljómleikaferð sinni um
Dalasýslu og Vestfirði.
Stjórnandi í ferðinni er Páll
P. Pálsson, einsöngvari með
hljómsveitinni er Sigríður
Ella Magnúsdóttir, og sér-
stakur einleikari í fiðlukon-
sert eftir Mozart á fyrri tón-
leikunum ef tvennum á Isa-
firði var Hlíf Sigurjónsdótt-
ir.
í tilefni af þessum gleði-
lega tónlistarviðburði tók
tíðindamaður blaðsins Jón-
as Tómsson tali á heimili
hans og konu hans, Sigríðar
Ragnarsdóttur á ísafirði.
— Hefurðu samið mörg
tónverk síðasta árið, Jónas?
— Ég hef lokið við þrjú
verk á þessum tíma. í fyrra-
sumar og -haust samdi ég
verk fyrir sinfóníuhljóm-
sveit, Næturljóð nr. 4, sem
Sinfóníuhljómsveitin frum-
flutti í Reykjavík 7. október.
Þetta er fremur gáskafullt
verk, og reykvískir áheyr-
endur veltu því nokkuð fyrir
sér, hvort svo fjörugt væri
um nætur á ísafirði sem
verkið benti til.
— Jú, í jólaleyfinu lauk
ég við verk sem ég kallaði
Mold og dagar. Það var
frumflutt á tónleikum
Sunnukórsins 24. mars, og
síðan hefur kórinn flutt það
þrisvar. Aðferð mín við
samningu verksins var sú, að
ég fór í bókasafnið og fékk
lánaðar 20—30 ljóðabækur.
Úr þeim valdi ég þrjú ljóð
eftir Sigurð Pálsson, þrjú
eftir Steinunni Sigurðar-
dóttur og eitt eftir Nínu
Björk. í 1. ljóðinu sem er
eftir Sigurð og því 7., sem er
ljóð Nínu, er rætt um mold-
ina og gröfina. Ljóðin þar á
milli eiga það sameiginlegt
að vera fremur ungæðisleg,
enda tekin úr fyrstu bókum
höfundanna, og í þeim er
fjallað um ýmislegt sem á
dagana drífur. Moldin
myndar þannig ramma ut-
an um líf daganna. Tónlist-
ina samdi ég í kringum þessi
ljóð, sem eru bæði sungin og
lesin upp við flutning verks-
ins. Einnig koma við sögu í
verkinu þrjú einleikshljóð-
færi.
— Loks hefurðu svo samið
nýtt verk handa sinfóníu-
hljómsveitinni?
— Já, í páskaleyfinu frétti
ég af fyrirhugaðri vorferð
hljómsveitarinnar hingað
vestur, en upphaflega átti
hún að koma í júníbyrjun á
skerplu. Förinni seinkaði að
vísu nokkuð, en verkið kall-
aði ég eftir sem áður II.
skerpluljóð — ég hafði sam-
ið eitt slíkt áður. Þetta er
stutt verk, svona sex mínút-
ur i flutningi, og fremur
rólegt. Ein laglína er, en
þegar liður brotnar hún líkt
og við sólbrot, og þá gerist
verkið flóknara og þungbún-
ara en áður. Þó að verkið
væri samið í apríl kemur rás
þess allvel heim við veður-
farið eins og það varð hérna
á skerplunni: fyrst fremur
létt en síðan hret og þung-
búin tíð. Þetta er sjöunda
verkið eftir mig sem Sin-
fóníuhljómsveit íslands flyt-
ur á 11 —12 árum.
— Ertu svo ekki að vinna
að einhverju nýju þessa dag-
ana?
— Jú, Hlíf Sigurjónsdótt-
ir, fiðluleikari, sem ísfirðing-
ar þekkja að góðu eftir
tveggja ára dvöl hér, bað
mig að semja einleiksverk
handa sér. Ég er nú langt
kominn með þetta fiðluverk,
sem mun taka um 15 mínút-
ur í flutningi. Reyndar er
algengara að ég semji verk
mín án þess að þau hafi
verið pöntuð áður.
— Telur þú að þú hafir
orðið fyrir áhrifum úr ein-
hverri sérstakri átt eða af
einhverri sérstakri tónlist
annarri fremur?
— Ég líki ekki vísvitandi
eftir neinni sérstakri tónlist
eða tónskáldi, en auðvitað
hef ég orðið fyrir margvís-
legum áhrifum, og þau hafa
örugglega komið úr mörg-
um áttum.
— Áttu einhver eftirlætis-
tónskáld?
— Ég get varla sagt að
svo sé. Mér líkar mjög vel
við mörg verk eftir meistar-
ana, Bach, Mozart, Beet-
hoven, Mahler, Schubert
o.s.frv. Einnig hef ég dálæti
á ýmsum nútímatónskáld-
um, td. FrakkanumMessiaen
og Grikkjanum Xenakis. Sá
síðarnefndi er arkitekt og
starfar í Frakklandi; hann
hefur útfært tónlist sína í
byggingarlist á athyglisverð-
an hátt. En reyndar hef ég
ekki fylgst mjög vel með því
sem er að gerast á tónlistar-
sviðinu á meginlandinu allra
síðustu árin.
— Finnst þér vera gróska
í starfi íslenskra tónskálda
nú?
— Já, hún er tvímæla-
laust mjög mikil, og m.a.
þess vegna þarf maður ekki
eins mjög og ella myndi á
sambandi við erlent tónlist-
arlíf samtímans að halda. Is-
lenskar hljómsveitir og aðrir
tónlistarflytjendur vilja fús-
lega taka til flutnings ný
Sé þetta allt rétt, er ljóst að við þurfum að gá mjög
vel að okkur. Vestfirðingar hafa oft haft andvara á
sér á sviði sjávarútvegsmála. Framtíð þeirra er komin
undir því að rányrkjunni linni.
b.
Jónas Tómasson að tónsmfðum.