SunnudagsMogginn - 07.11.2010, Side 53

7. nóvember 2010 53
H
ún Ljósa litla er ynd-
isleg stelpa sem fæðist
í fallegri sveit í lok
nítjándu aldar. Hún er
viðkvæmt skapandi blóm og
mikil pabbastelpa. Pápi hennar
er bestur í heiminum, þangað til
hún kemst að öðru. Það er ekki
auðvelt að horfast í augu við
breyskleika bestu pabba og
reyndar setjast þær erfiðu til-
finningar sem Ljósa þarf að tak-
ast á við, svo rækilega að í brjósti
hennar að þær þvælast fyrir
henni allt hennar líf. En í brjóst-
inu hennar Ljósu leynist líka
fugl. Fugl sem herjar á hana af
mikilli grimmd. Fuglinn þvælir
og ruglar í sálinni, yfirtekur
hugsanirnar. Og hann stækkar
eftir því sem árin líða, þessi fugl
sem hún Ljósa ræður ekki við og
veit ekki hvaðan kemur. Það er
sársaukafullt að fylgjast með
varnarleysi hennar gagnvart
þessum fugli og þar tekst Krist-
ínu Steinsdóttur vel upp. Henni
tekst að sýna okkur inn í sál
þeirra sem slást við slíka fugla.
Þessi saga um hana Ljósu er mikil
örlagasaga, saga margra sem hafa
þurft og þurfa enn að glíma við
geðsjúkdóma. Ljósa líður vissu-
lega fyrir það að á þeim tíma sem
hún er uppi, þá er þekking á
geðsjúkdómum ekki mikil. Og
börnin hennar líða fyrir það,
maðurinn hennar og í raun allt
fólkið hennar. Vissulega veltir
maður fyrir sér hvort veikindi
Ljósu hefðu kannski aldrei náð
slíkum hæðum ef hún hefði
fengið önnur tækifæri í lífinu,
fæðst við aðrar aðstæður. Ef
sköpunarþörfin hefði fengið að
njóta sín, ef listamaðurinn sem í
henni býr hefði fengið frelsi til að
fara sínar eigin leiðir, ef hún
hefði fengið að eiga manninn
sem hún elskaði. Ef ljósið hennar
Ljósu hefði fengið að njóta sín á
eigin forsendum. Ef karlveldið
hefði ekki ráðskast með flest í
hennar lífi. Sagan hennar Ljósu
er nefnilega líka saga margra
kvenna á Íslandi í gegnum ald-
irnar, kvenna sem líða fyrir það
eitt að vera konur. Þær áttu að
vera alsælar með að unga út
börnum og sjá um heimilið, þær
áttu ekki vera með neina vit-
leysu. Jafnvel má velta fyrir sér
hvort nafnið Ljósa sé vísun í
Ljósvíkinginn hans Halldórs
Laxness, ofurviðkvæma lista-
manninn sem hafði frelsi til að
vera eins og hann var, af því að
hann var karlkyns. Ljósa er
kannski kvenkyns Ljósvíkingur,
og saga hennar verður fyrir vikið
allt önnur. Ljósa minnir líka
óneitanlega á hana Rósu hans
Bjarts í Sumarhúsum, þegar hana
langar í nýtt kjöt og hún rís upp
gegn endalausri aðhaldssemi og
ráðríki og grípur til sinna ráða.
Þetta er vel skrifuð saga sem
kemur við hjartað í lesandanum,
en þegar líður á söguna verður
hún á vissan hátt einhæf, það
gerist ekki mikið meira en það að
Ljósu versnar. Reyndar fáum við
í seinni hluta bókarinnar að sjá
inn í huga Katrínar, elstu dóttur
Ljósu, en þær hugsanir bæta ekki
miklu við. Ég hefði kannski frek-
ar viljað sjá meira inn í sálina
hans Vigfúsar mannsins hennar
Ljósu, því hann er litaður frekar
einföldum litum. Það hefði verið
áhugavert að sjá litrófið hans,
kynnast tilfinningunum sem
hann þurfti að slást við í lífinu
með henni Ljósu.
Ef Ljósa
hefði verið karl
Skáldsaga
Ljósa bbbmn
Eftir Kristínu Steinsdóttur
Vaka-Helgafell 2010. 242 bls.
Ljósa Kristínar Steinsdóttur segir frá listhneigðri og viðkvæmri stúlku.
Kristín Heiða Kristinsdóttir
Verið
velkomin
LISTASAFN ÍSLANDS
Söfn • Setur • Sýningar
Cars in rivers ÓLAFUR ELÍASSON 16.9. - 7.11. 2010
Síðasta sýningarhelgi!
Aðflutt landslag PÉTUR THOMSEN 16.9. - 7.11. 2010
Síðasta sýningarhelgi!
ÁFANGAR, verk úr safneign 16.5. 2010 - 31.12. 2012
LEIÐARSTEF - Fyrsta innsetningin
Bergsveinn Þórsson, safnafræðinemi fjallar um verkið Environmental
schulpture frá árinu 1969 eftir Kristján Guðmundsson, sem er á
sýningunni, Áfangar, verk úr safneign. Ókeypis aðgangur á sýninguna.
Ókeypis aðgangur í safnið alla miðvikudaga.
Fríkirkjuvegi 7, 101 Reykjavík, sími 515 9600
OPIÐ daglega kl. 11-17, lokað mánudaga
Allir velkomnir! www.listasafn.is
ÞJÓÐMENNINGARHÚSIÐ
Handritin – Saga þeirra og hlutverk um aldir.
ÍSLAND::KVIKMYNDIR 1904-2009. Þróun kvikmyndagerðar á Íslandi.
Um 100 íslenskar kvikmyndir, sem hægt er að skoða í fullri lengd.
„Íslendingar“. Ljósmyndasýning Sigurgeirs Sigurjónssonar
og Unnar Jökulsdóttur. Þjóðarsálin fönguð í myndum og texta.
Í ljósi næsta dags. Sýning um þýðingarstörf, skáldverk og baráttumál
Sigurðar A. Magnússonar, rithöfundar.
Sýningin Guðmundur og Samarnir.
Málverk Guðmundar Einarssonar frá Miðdal úr ferðum hans
um lönd Sama í Finnlandi og munir tengdir menningu þeirra.
ÞJÓÐMENNINGARHÚSIÐ, Hverfisgötu 15, Reykjavík
Opið daglega kl. 11.00-17.00. www.thjodmenning.is
Listasafn Reykjanesbæjar
TÓMT – J.B.K.Ransu
„Að ramma inn tómt“
Byggðasafn Reykjanesbæjar
Völlurinn
Bátasafn Gríms Karlssonar
100 bátalíkön
Opið virka daga 11.00-17.00
helgar 13.00-17.00
Aðgangur ókeypis
reykjanesbaer.is/listasafn
VÍKINGAHEIMAR
Skipið Íslendingur og
sögusýning
- Söguleg skemmtun
VÍKINGABRAUT 1
- REYKJANESBÆ
Opið alla daga
frá 11:00 til 18:00
Sími 422 2000
www.vikingaheimar.com
info@vikingaheimar.com
„SIGGA HEIMIS“
11.9.2010 - 30.1. 2011
Sýnishorn úr Safneign
Opið alla daga nema mánudaga
kl. 12-17.
Verslunin Kraum í anddyri
og kaffiveitingar.
Garðatorgi 1, Garðabær
www.honnunarsafn.is
Listasafn Kópavogs
Gerðarsafn
Veiðimenn Norðursins
Andlit Aldanna
Ljósmyndir Ragnars Axelssonar
Sýningin stendur til 28.11.2010
Ókeypis aðgangur
Safnið er opið kl. 11-17
alla daga nema mánudaga
www.gerdasafn.is
ÞJÓÐMINJASAFN ÍSLANDS
LISTASAFN ASÍ
30.10.–21.11.2010
Listamannaspjall
sunnud. 7. nóv. kl. 15.00
ERLA ÞÓRARINSDÓTTIR
Samtímis
Safnið er opið 13-17
alla daga nema mánudaga,
aðgangur ókeypis
Freyjugötu 41, 101 Rvk
www.listasafnasi.is
GEYSISSTOFA –
MARGMIÐLUNARSÝNING
Í nútímalegu margmiðlunar-
safni á Geysi er að finna
margskonar fróðleik um
náttúru Íslands.
OPIÐ: alla daga 10.00-17.00.
AÐGANGSEYRIR: 1.000 KR.
Afsláttur fyrir námsmenn,
eldri borgara og hópa
Geysir í Haukadal, sími 480 6800
www.geysircenter.is
Fjölbreyttar sýningar:
Þjóð verður til – Menning og samfélag í 1200 ár
Sögustaðir – í fótspor W.G. Collingwoods
Endurfundir – fornleifasýning fyrir alla fjölskylduna
Klippt og skorið – um skegg og rakstur
Forngripasafnið og Árstíðir - myndir Sigrúnar Eldjárn
Fjarskiptasafnið við Suðurgötu, opið sunnudaga 11-17
Barnaleiðsögn sunnudag kl. 14
Þjóðminjasafn Íslands, Suðurgötu 41, s. 530 2200,
www.thjodminjasafn.is, thjodminjasafn@thjodminjasafn.is
Þjóðleg fagurfræði
14 listamenn – tvennra tíma
Fjölbreytt dagskrá
um helgina
nánar á heimasíðu
OPIÐ: fi.-su. kl. 12-18
AÐGANGUR ÓKEYPIS
www.listasafnarnesinga.is
Hveragerði
30. október – 2. janúar 2011
Gjörningaklúbburinn-TIGHT
Eggert Pétursson-Málverk
Meðlimur Gjörningaklúbbsins
tekur þátt í leiðsögn
sunnudag 7.október kl. 15
Opið 12-17, fimmtudaga 12-21,
lokað þriðjudaga
www.hafnarborg.is
sími 585 5790
Aðgangur ókeypis