Morgunblaðið - 22.03.2010, Blaðsíða 1

M Á N U D A G U R 2 2. M A R S 2 0 1 0
STOFNAÐ 1913
67. tölublað
98. árgangur
Landsprent ehf.
MBL.IS
Morgunblaðið
hvar sem er
hvenær sem er
95
ára
mbl.is
«RFF UM HELGINA
FRUMLEG OG
FLOTT HÖNNUN
«GAURAGANGUR Þéttur og skemmti-
legur söngleikur
6
VÍÐÁTTUMIKIÐ svæði var rýmt um leið og
eldgosið á Fimmvörðuhálsi hófst og þurftu tæp-
lega 500 manns að yfirgefa heimili sín.
Ljóst er að virknin getur færst undir ísinn
með tilheyrandi flóði ef sprungan lengist. Þá er
einnig hætta á að Katla gjósi, en gos úr henni
hefur oft valdið geysilegu tjóni. Páll Einarsson
jarðeðlisfræðingur hefur bent á tengsl milli eld-
stöðvanna. Kvikuinnskot undir Eyjafjallajökli
gætu virkað eins og gikkur á Kötlu.
„Atburðarásin getur tekið ýmsar stefnur,
þess vegna er svo mikilvægt að fylgjast vel með
öllu,“ segir Páll.
Stöðug vakt er á Veðurstofunni til að fylgjast
með framvindu eldgossins. Þá er samhæfing-
arstöðin í Skógarhlíð áfram virk.
Flestir mættu til skráningar í fjöldahjálpar-
stöðinni á Hvolsvelli eftir að hafa fengið boð um
að rýma heimili sín rétt fyrir klukkan eitt í fyrri-
nótt, eða 420 manns. Tveir mættu á Hellu og 60
fóru austur til Víkur.
Rýmingin tók rúmar tvær klukkustundir og
var lokið tæplega þremur og hálfri klukkustund
eftir að lögreglu var gert viðvart um eldgosið.
„Ég sá fljótt að gosið var ekki framan til í
jöklinum og ógnaði okkur því ekki,“ segir Ólafur
Eggertsson, oddviti Rangárþings eystra. „Við
höfum verið mánuð í spennitreyju,“ segir hann
um aðdraganda gossins.
Talið er að gosið hafi byrjað tuttugu mínútum
áður en sjónarvottar létu Neyðarlínuna vita eða
um klukkan hálftólf á laugardagskvöld, en þá
var farinn að sjást bjarmi frá eldglæringunum
víða og þurftu lögreglumenn á Hvolsvelli ein-
ungis að bregða sér út til að staðfesta að eldgos
væri hafið.
Innanlandsflug lá niðri fram eftir degi í gær
og millilandaflug raskaðist vegna lokunar flug-
brauta í Keflavík.
Flugfarþegar á eigin ábyrgð
Sif Björk Hilmarsdóttir var meðal fjögurra
þúsunda flugfarþega sem töfðust. Hún var kom-
in út í flugvél á Boston-flugvelli í Bandaríkj-
unum á laugardag þegar flugstjórinn tilkynnti
farþegunum að ekki yrði flogið vegna gossins.
„Við sátum í vélinni í tvo og hálfan tíma en feng-
um reglulega upplýsingar frá áhöfninni um
gang mála heima.“ Þar sem um náttúruhamfar-
ir er að ræða bera flugfélögin enga fjárhagslega
ábyrgð. Guðjón Arngrímsson, upplýsinga-
fulltrúi Icelandair, segir þó að reynt verði af
fremsta megni að hjálpa fólki að komast í tengi-
flug.
Flogið var yfir gossvæðið í gærkvöldi en litlar
breytingar virtust hafa orðið á eldgosinu, virkni
þess hefur aukist og minnkað á víxl en það segir
jarðvísindamönnunum lítið um framhaldið.
Haraldur Johannessen ríkislögreglustjóri
sagði við fréttavef mbl.is að nú í morgunsárið
myndi hann, ásamt starfsmönnum almanna-
varnadeildar ríkislögreglustjóra, funda með
Kjartani Þorkelssyni, sýslumanni á Hvolsvelli
og formanni almannavarnanefndar í héraðinu,
þar sem næstu skref í málinu yrðu ákveðin:
„Í raun hefur þetta gengið alveg eftir því
skipulagi sem sett var upp og æft hefur verið
eftir á síðustu árum.“
Þá fundar almannavarnanefnd í Rang-
árvallasýslu klukkan níu. Íbúar þeirra fjórtán
bæja sem enn mega ekki snúa til síns heima
gistu flestir í Drangshlíð í nótt en þar er rekin
ferðaþjónusta.
Morgunblaðið/RAX
Jarðeldar milli jökla
 Fimm hundruð manns þurftu
að yfirgefa heimili sín vegna elds-
umbrotanna á Fimmvörðuhálsi
» Mikil óvissa um hegðun eldgossins á Fimmvörðuhálsi
» Íbúar fjórtán bæja fengu ekki að fara heim til sín í nótt
» Um þrettán kvikustrókar upp úr kílómetra langri sprungu
» Stefnt er á að fljúga yfir svæðið um hádegisbil í dag
 Kvikuinnskot sem nú má finna
undir Eyjafjallajökli gætu vakið
eldfjallið Kötlu af værum blundi
 Um 4.000 flugfarþegar töfðust
en flugfélögin bera ekki ábyrgð
raskist flug vegna náttúruhamfara
 Viðbragðsáætlun | 2
 Íbúarnir rólegir | 6-7
 Atburðarásin | 10-11
 Skjálftavirkni | 12
 Saga eldsumbrota | 14
Eldgos á Fimmvörðuhálsi
Þrátt fyrir að jarðvísindamenn Veðurstof-
unnar vakti Eyjafjallajökul og Mýrdals-
jökul náið sáu þeir engin sérstök merki
um að eldgos væri að hefjast á Fimm-
vörðuhálsi. Ástæðan er sú að jarðskjálftar
á undan gosinu voru mun minni en fyrir
önnur gos sem orðið hafa undanfarin ár.
Engin merki um gos sáust
á jarðskjálftamælum