Morgunblaðið - 22.03.2010, Blaðsíða 11

niðri fram eftir degi og millilanda-
flug raskaðist vegna lokunar flug-
brauta í Keflavík.
Aðspurð hvort nauðsynlegt hafi
verið að stöðva flugumferð til og frá
Íslandi fyrripart gærdagsins segir
Hjördís Guðmundsdóttir, upplýs-
ingafulltrúi Flugstoða, að unnið hafi
verið eftir ákveðnum verklags-
reglum í nánu samstarfi við Veð-
urstofu Íslands og að meðan óvissa
ríki um umfang slíkra náttúru-
hamfara séu viðbrögðin sterk.
„Allar spár gengu út frá öskufalli
og þar sem vindátt var óhagstæð
fyrir Keflavíkurflugvöll var ekki um
neitt annað að ræða en loka fyrir
flugumferð.“ Flugstoðir afléttu flug-
banninu þegar líða tók á daginn en
flugvélar þurfa fljúga yfir 5.000 fet-
um yfir þríhyrningslaga svæði við
eldgosið.
Mikil óvissa um framhaldið
Vísindamenn fylgjast grannt með
þróun atburða og segir Freysteinn
Sigmundsson, jarðeðlisfræðingur,
að þar sem aðdragandi gossins hafi
verið mjög óvenjulegur ríki óvissa
um framhaldið. Þá sé gosið tengt við
kvikuinnskot undir Eyjafjallajökli
sem hafi verið í gangi í nokkra mán-
uði og því fylgst vel með jöklinum,
sem og Kötlu, en sagan sýnir að
tengsl séu milli Kötlu og Eyjafjalla-
jökuls.
„Gosið núna er líklega rás upp úr
kvikuinnskoti sem nær til víðáttu-
mikils svæðis undir Eyjafjallajökli
og gæti þróast í annan farveg.“
Freysteinn segir einhverjar líkur á
að gossprungan lengist og teygist
inn að jöklinum eða að sprunga opn-
ist á öðrum stað og þá muni skapast
mun meiri hætta. Gosið í Fimm-
vörðuhálsi hefur verið sveiflukennt í
virkni en það sé alþekkt og allt of
snemmt að segja til um hvort gosið
eigi eftir að færast í aukana eða
réna.
„Næstu skref eru að meta hvort
þrýstingur hafi minnkað í rótum
eldstöðvarinnar í Eyjafjallajökli.
Það verður gert með því að skoða
jarðskorpuhreyfingar. Ef þrýsting-
urinn hefur minnkað eru líkur á að
það dragi úr virkni gossins en ef
þrýstingurinn hefur lítið breyst er
framhaldið alveg óráðið,“ segir
hann.
stöðug vakt
Morgunblaðið/RAX
11
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 22. MARS 2010
„Við tókum ekki neitt nema köttinn,“ sagði Brynjólfur
Bjarnason, bóndi á Lindartúni, en hann og fjölskylda hans
urðu að rýma bæinn í fyrrinótt. „Þetta bar ekkert öðruvísi
að en ég ímyndaði mér, en ég hafði ímyndað mér að þetta
myndi ekki gerast,“ sagði hann.
Fjölskyldan fór í Hvolsskóla á Hvolsvelli þar sem Rauði
krossinn var með fjöldahjálparmiðstöð. Þar var ró yfir fólki
þótt stutt væri liðið frá því það þurfti að yfirgefa heimili sín
í flýti.
Ómögulegt er að vita hversu langvinnt eða öflugt gosið
verður. Brynjólfur, líkt og aðrir, vonast til að gosið leiði ekki
til flóðs í byggð.
Tóku bara köttinn með sér
Brynjólfur
Bjarnason
Flestir sem þurftu að yfirgefa heimili
sín í nágrenni Eyjafjallajökuls gistu
hjá vinum eða ættingjum í nágrenn-
inu. Margir gistu einnig í fjöldahjálp-
armiðstöð Rauða krossins í Hvols-
skóla. Þar var komið fyrir dýnum, fólk
fékk teppi og hressingu að vild.
Sumir bændur sem biðu þess að fá
að komast aftur að jörðum sínum til
að sinna búpeningnum völdu hins
vegar hvorugan kostinn. Þess í stað
hölluðu þeir sér í bílum sínum, m.a. á
bílastæðinu fyrir utan söluskálann
Björk, sem var opnaður vegna goss-
ins, og einnig fyrir utan Hvolsskóla.
Með þessu móti voru þeir auðvitað í
betri stöðu til að renna af stað um
leið og lögreglan opnaði leiðina.
Hjá vinum, í miðstöð eða í bílum
Ómar Ragnarsson hefur sagt frá og myndað öll
eldgos og náttúruhamfarir sem hér hafa átt sér
stað undanfarna áratugi. „Ég var þarna mættur
eins og mín var von og vísa. Þetta er 21. eld-
gosið sem ég skoða. Þetta var lítill, feiminn og
sætur eldsúludans,“ segir Ómar.
Hann segir að það sem mest hafi komið á
óvart núna hafi verið hve erfitt honum og
fréttamönnum Sjónvarpsins sem með honum
voru í bíl, hafi reynst að fá aðgang að svæðinu.
„Við vorum strax stöðvuð af lögreglunni á Sel-
fossi og meinað að halda áfram. Þá á eftir að
keyra eina 60 kílómetra til að komast inn á
hættusvæði. Við fengum ekki að halda ferð okk-
ar áfram fyrr en fréttastjóri Sjónvarps hafði
blandað sér í málið. Ég verð að segja að mér
finnst heldur einkennilegt að hefta för frétta-
manna sem eru hluti af almannavörnum. Það er
þjónusta og skylda fjölmiðlafólks að afla upplýs-
inga. Það er margt líkt með störfum fjölmiðla-
manna og björgunarsveitarmanna þegar vá
stendur fyrir dyrum.Vissulega er skiljanlegt að
vilja hafa stjórn á málum en það var bara öllu
skellt í lás. Þetta þarf að skoða og koma í betra
lag.“ svanbjorg@mbl.is
„Lítill, feiminn eldsúludans“ sem lögregla
gerði fréttamönnum erfitt að nálgast
Morgunblaðið/Brynjar Gauti
Í návígi við eldinn Ómar Ragnarsson þúsundþjalasmiður
hefur skoðað 21 eldgos á lífsleiðinni.
MIKLAR tafir urðu á flugi frá
Bandaríkjunum í gær þar sem bann-
að var að lenda í Keflavík. Sif Björk
Hilmarsdóttir var komin út í flugvél
á Boston-flugvelli á laugardag þegar
flugstjórinn tilkynnti farþegum að
eldgos væri hafið á Íslandi. „Öllum
brá svakalega en héldu samt ró
sinni. Við sátum í flugvélinni í tvo og
hálfan tíma en fengum reglulega
upplýsingar frá áhöfninni um gang
mála heima.“ Þegar ljóst varð að
ekkert yrði af flugi til Íslands var
farþegunum hleypt frá borði. Sumir
héldu til á flugvellinum en Sif gisti
ásamt fjölskyldu sinni á hóteli og
voru þau mætt aftur út á flugvöll um
kvöldmatarleytið í gær þegar Morg-
unblaðið náði tali af henni. Þá var
búið að innrita farþegana en óvíst
um brottfarartíma.
Skapar mikil óþægindi
Guðjón Arngrímsson, upplýsinga-
fulltrúi Icelandair, segir að seinkun
hafi jafnframt orðið á flugi til og frá
sex Evrópuborgum og hafði þessi
mikla röskun áhrif á ferðir 4.000
flugfarþega. Raskist flug vegna
náttúruhamfara bera flugfélög enga
fjárhagslega ábyrgð og greiða far-
þegar sjálfir kostnað vegna aukaút-
gjalda.
„Við reynum eftir megni að hjálpa
fólki að komast í önnur tengiflug og
slíkt en þetta skapar mikil óþægindi
og er vissulega skaði fyrir flug-
farþega. Þótt allir sýni svona að-
stæðum skilning þá veldur svona
skaði auðvitað óánægju og starfsfólk
okkar hefur alveg orðið vart við það
þótt allir reyni sitt besta,“ segir
Guðjón.
4.000 flugfar-
þegar töfðust
 Flugfélög firrt ábyrgð í hamförum
Strandaglópar Allt millilandaflug
tafðist í gær vegna eldgossins.