Morgunblaðið - 30.03.2010, Blaðsíða 13
Fréttir 13FRÉTTIR
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 30. MARS 2010
Eftir Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
„VIÐ getum engan veginn brugðist
við yfirvofandi fækkun fangaklefa ef
af henni verður. Við erum nýlega bú-
in að fá undanþágu frá
heilbrigðiseftirlitinu til þess að reka
Hegningarhúsið í eitt ár í viðbót. Í
mínum huga er ekkert annað í stöð-
unni en að byggja nýtt fangelsi. Það
þarf að gerast strax,“ segir Páll Win-
kel, forstjóri Fangelsismálastofn-
unar, aðspurður hvernig brugðist
yrði við lokun 26 fangarýma í Hegn-
ingarhúsinu og í fangelsinu í Kópa-
vogi.
Vikið er að bágborinni stöðu fang-
elsismála í nýrri úttekt Ríkisendur-
skoðunar, Skipulag og úrræði í fang-
elsismálum, en þar kemur fram að
Fangelsismálastofnun hafi fært rök
fyrir því að reisa þurfi nýtt fangelsi
fyrir gæsluvarðhalds- og skamm-
tímavistun á höfuðborgarsvæðinu,
niðurstaða sem Páll tekur undir.
Áratugagömul umræða
„Menn hafa rætt um að byggja
nýtt fangelsi í áratugi. Það segir sig
sjálft að einhvern tímann gefur eitt-
hvað eftir,“ segir Páll og bendir á þá
staðreynd að nýting fangaklefa sé
komin upp fyrir öryggismörk.
Samkvæmt úttektinni miðast ör-
yggismörkin við 95% nýtingu fanga-
klefa en til samanburðar fór hún upp í
108% árið 2008 og 111% 2009.
Páll telur þessa ofnýtingu graf-
alvarlega, enda muni þolmörk fang-
elsanna fljótlega bresta ef ekki verði
gripið til nauðsynlegra ráðstafana.
Brugðist hafi verið við álaginu með
vistun gæsluvarðhalds- og afplán-
unarfanga á lögreglustöðvum, úrræði
sem Páll segir aðeins gripið til í neyð-
artilvikum í nágrannalöndum. Þá
valdi ofnýtingin því að ekki sé hægt
að bregðast við agabrotum með eðli-
legum hætti, enda sé ómögulegt að
koma föngum fyrir í sérklefum þegar
þeir séu allir fráteknir og jafnvel fleiri
en einn fangi í sumum.
Þeim hættulegu fjölgar
Við þetta bætist að hættulegir af-
brotamenn eru teknir fram yfir aðra
dómþola sem aftur hafi leitt til fjölg-
unar þeirra innan fangelsa.
Skorturinn á fangaklefum hefur
víðtækari áhrif því fram kemur í út-
tekt Ríkisendurskoðunar að verði
ekkert að gert muni „dómar, sér-
staklega vægari dómar og dómar yfir
dómþolum sem flýja land, fyrnast í
vaxandi mæli“, þróun sem Páll segir
skortinn þegar hafa ýtt undir.
Þá vekur sú niðurstaða Ríkisend-
urskoðunar athygli að skorturinn hafi
leitt til þess að ekki sé hægt að fram-
fylgja vararefsingum gagnvart ein-
staklingum sem standa ekki skil á fé-
sektum sem þeir hafa verið dæmdir
til að greiða, staða sem álitin er leiða
til lakara innheimtu en ella.
Að lokum kemur fram að örygg-
isgirðing í kringum Litla-Hraun upp-
fylli ekki kröfur, enda sé hún til dæm-
is án rafstraums.
Nýtt fangelsi þolir ekki bið
Ríkisendurskoðun telur stöðu fangelsismála bágborna í nýrri úttekt Skortur á fangaklefum yfir-
vofandi Leiðir til fyrningar refsinga Öryggisgirðing um Litla-Hraun uppfyllir ekki öryggiskröfur
Morgunblaðið/Brynjar Gauti
Frá Litla-Hrauni Óhætt er að fullyrða að staða fangelsismála fái falleinkunn í nýrri úttekt Ríkisendurskoðunar.
Dómar
Ár sem dómstólar dæma afbrotamenn í fangelsi
2000 2009
330
ár
140
ár
Aukningin nemur
235%
Á sama tíma fjölgaði
fangarýmum um
8
Fangarými
Fangarými
í dag
Aukning um 36 fangarými miðast við að nýtt fangelsi verði reist á höfuðborgar-
svæðinu með 40 rýmum, að 16 rými á Bitru verði enn í notkun og að 6 rými fáist
með rafrænu eftirliti, rýmkun samfélagsþjónustu og breytingum á reynslulausn.
Samtals gera þetta 62 rými og standa 36 eftir ef 26 rými verða dregin frá.
Eftir
fækkun
Þörf
133
107
169 Nauðsynlegt að loka
26 fangarýmum út
frá mannúðar- og
öryggissjónarmiðum
(Hegningarhúsið og
fangelsið í Kópavogi)
Verði rýmum lokað
verða fangarými 107 en
þörfin 169 fangarými og
verður eftirspurnin þá
58%meiri en framboðið.
airgreenland.com
Fetaðu í fótspor Eiríks rauða á Grænlandi
Uppgötvaðu Grænland. Skelltu þér í rannsóknarleiðangur um rústir Hvalseyjarkirkju, Bröttuhlíðar og Garða á hinu stórbrotna
og fallega Suður Grænlandi. Þú getur siglt milli bæja um fagra firði þar sem ísjakar fljóta um. Þú hefur val um að búa á hóteli í
bænum eða feta fjallastíga og gista í heimagistingu fjárhirða.
FLUG FRÁ KEFLAVÍK TIL NARSARSUAQ, ÖNNUR LEIÐIN FRÁ AÐEINS22.844,- ISK*
Skattar og gjöld innifalin.
*955 DKK. Miðað við VISA kortagengi 16.03.10: 23.92 ISK = 1 DKK, með fyrirvara um breytingar á gengi ISK.