Morgunblaðið - 30.03.2010, Blaðsíða 15

Morgunblaðið - 30.03.2010, Blaðsíða 15
Fréttir 15FRÉTTIR MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 30. MARS 2010 Eftir Boga Þór Arason bogi@mbl.is ÓTTAST er að mannskæð sprengju- tilræði í miðborg Moskvu í gær séu upphaf að nýrri hrinu hryðjuverka og liður í „jíhad“, eða heilögu stríði, ísl- amskra uppreisnarhreyfinga í Norður-Kákasushéruðunum. Að minnsta kosti 38 manns létu líf- ið og 65 særðust í sprengjutilræðum í tveimur jarðlestastöðvum í miðborg Moskvu. Yfirmaður rússnesku ör- yggislögreglunnar, Alexander Bortníkov, sagði að talið væri að tvær konur, sem gerðu sprengjuárásirnar, tengdust uppreisnarhreyfingum sem hafa barist gegn rússneskum yfir- völdum í Norður-Kákasus- héruðunum. Alexej Malashenko, sérfræðingur í málefnum Tsjetsjeníu við Carnegie- miðstöðina í Moskvu, sagði að sprengjutilræðin kynnu að vera upp- haf að „heilögu stríði í hjarta Rúss- lands“. „Ég tel ekki útilokað að þau hafi hafið heilaga stríðið sem þau hafa boðað reglulega frá lokum des- embermánaðar,“ sagði Malashenko. Boðar íslamskt emírsdæmi Bandaríska stofnunin IntelCenter, sem fylgist með yfirlýsingum her- skárra hreyfinga, telur líklegast að hreyfing leiðtoga íslamista frá Tsjetsjeníu, Doku Úmarov, hafi stað- ið fyrir hryðjuverkunum. Úmarov hafði varað við hrinu sprengjutilræða í Moskvu og fleiri borgum Rússlands í yfirlýsingum og viðtölum sem vefsetur uppreisnar- mannanna hafa birt síðustu vikur. „Blóði verður ekki aðeins úthellt í bæjum okkar og þorpum. Stríðið færist yfir í borgirnar þeirra,“ sagði Úmarov í viðtali sem birt var 14. febrúar. Úmarov hefur tekið sér nafn- bótina „emír“ Norður-Kákasuss og hreyfing hans nefnist „Emírsdæmi Kákasuss“. Hann segir markmið sitt vera að koma á íslömskum lögum, sharia, í öllum Norður-Kákasus- héruðunum. Hann lýsir uppreisninni í Tsjetsjeníu og fleiri héruðum í Norður-Kákasus sem þætti í baráttu íslamista úti um allan heim gegn Vesturlöndum og bandamönnum þeirra. Úmarov var bandamaður upp- reisnarleiðtoga Tsjetsjena, Shamíls Basajevs, sem beið bana í árás rúss- neskra öryggissveita árið 2005. Bas- ajev var alræmdur fyrir grimmd og hreykti sér meðal annars af því að hafa skipulagt mannskæða gíslatöku í leikhúsi í Moskvu árið 2002 og einn- ig í barnaskóla í Beslan tveimur ár- um síðar þegar að minnsta kosti 334 gíslar biðu bana, þeirra á meðal 186 börn. „Stefna Pútíns hefur mistekist“ Uppreisnarmennirnir hafa oft gert skot- eða sprengjuárásir á lög- reglustöðvar og embættismenn í Kákasushéruðunum á síðustu árum en lítið hefur verið fjallað um þær í rússneskum ríkisfjölmiðlum. Þegar Vladímír Pútín, nú for- sætisráðherra, komst til valda árið 1999 hét hann því að uppræta hryðjuverkahreyfinguna í Tsjetsj- eníu. Sprengjutilræðin í gær sýna að hann hefur ekki náð því markmiði sínu þótt stjórnvöld í Kreml hafi lýst því yfir fyrir tæpu ári að hernaðar- aðgerðunum í héraðinu væri lokið. „Þetta sýnir að stefna Pútíns í málefnum Norður-Kákasuss hefur mistekist,“ hafði fréttastofan AFP eftir Alexander Golts, sérfræðingi í rússneskum öryggismálum. Ráðamennirnir í Kreml reyndu að herða tök sín á héruðunum í janúar með því að skipa nýjan sendimann, Alexander Khloponín, sem á að hafa víðtæk völd í Norður-Kákasus. Khloponín var einnig skipaður að- stoðarforsætisráðherra og Dmítrí Medvedev, forseti Rússlands, sagði honum að einbeita sér að því að bæta efnahag Kákasushéraðanna. Hér- uðin hafa verið gróðrarstía fyrir ísl- amskar öfgahreyfingar vegna mik- illar fátæktar og avinnuleysis. Margir telja að hryðjuverkin í gær hafi verið framin til að hefna árásar rússneskra öryggissveita í Ingúsétíu í febrúar þegar um tutt- ugu uppreisnarmenn biðu bana. Önnur sprengjuárásanna í gær var gerð á jarðlestastöðina Lú- bjanka og talið er að sú stöð hafi ver- ið valin vegna þess að margir starfs- menn rússnesku öryggis- lögreglunnar nota hana. Öryggislögreglan er með höfuð- stöðvar á Lúbjanka-torgi. Heilagt stríð í hjarta Rússlands  Talið er að íslamskir uppreisnarmenn í Norður-Kákasushér- uðum hafi staðið fyrir tilræðum sem kostuðu tugi manna lífið P P P P P PP 50 km NORÐUR-KÁKASUS Stjórnvöld í Rússlandi telja að sprengjutilræðin, sem kostuðu tugi manna lífið í miðborg Moskvu í gær, tengist uppreisnarhreyfingum sem hafa barist gegn rússneskum yfirvöldum í Norður-Kákasushéruðum. DAGESTAN 2,5 milljónir INGUSETÍA 475.000 N-OSSETÍA 700.000 ADYGEA 450.000 TÉTSNÍA 1,1 milljón Aðskilnaðarsinnar hafa háð tvö stríð frá 1994 KABARDINO- BALKARÍA 900.000 KARATSJAJ- TSJERKESSÍA 450.000 Maykop Grosní Makatsjkala Svar tahaf Kaspíahaf Olíu- og gasleiðslur Magas Nazran Vladíkavkaz Naltsjík Tsjerkessk Moskva R Ú S S L A N D GEORGÍA Abkasía Suður- Ossetía TYRKLAND ARMENÍA ASERBAÍDSJAN Íbúafjöldi Kristnir í meirihluta Muslímar í meirihluta SPRENGJUTILRÆÐI Í MOSKVU Sprengjuárásir sem gerðar hafa verið í Moskvu frá árinu 1999: 31. ágúst 1999: 20 manns særðust í sprengingu í verslunarmiðstöð 9. september 1999: Fjölbýlishús eyðilögðust í sprengjuárásum í Moskvu og tveimur öðrum borgum – yfir 200 biðu bana 8. ágúst 2000: A.m.k. 13 manns létu lífið og tugir særðust í sprengjutilræði í undirgöngum M O S K V A 10 km Kreml 1 2 3 4 5 6 7 4 1 2 3 5 6 7 8 8 9 9 10 10 19. okt. 2002: Einn beið bana og sjö særðust í sprengjuárás á mannmörgu svæði 5. júlí 2003: Tvær konur urðu 15 manns að bana og særðu 60 á rokktónleikum sem haldnir voru utandyra 9. des. 2003: A.m.k. sex manns létu lífið í sjálfsmorðsárás kvenna fyrir utan hótel 6. febr. 2004: Allt að 40 manns biðu bana og 30 særðust í sprengingu í lest á aðalumferðartíma 31. ágúst 2004: Sjálfsmorðsárás í miðborginni kostaði 10 manns lífið 21. ágúst 2006: 10 manns biðu bana í árás á útimarkað 13. ágúst 2007: 60 særðust þegar sprengjuárás varð til þess að hraðlest fór út af sporinu milli Moskvu og Pétursborgar 29. mars 2010: Tugir manna létu lífið í tveimur sprengjutilræðum í jarðlestastöðvum í miðborginni Reuters Sorg Kona brestur í grát við Lúbjanka-lestastöðina í miðborg Moskvu eftir sprengjutilræðin í gær. Vladímír Pútín, forsætisráðherra Rússlands, hét því að yfirvöld myndu hafa hendur í hári þeirra sem skipulögðu tilræðin. Fregnir herma að tvær konur hafi gert sprengjuárásirnar í Moskvu í gær með því að sprengja öflugar sprengjur sem þær hafi falið innanklæða. Þetta er ekki í fyrsta skipti sem konur úr röðum upp- reisnarmanna í NorðurKákasus- héruðunum fremja hryðjuverk því slíkar sjálfsvígsárásir kvenna voru algengar í Rússlandi í byrjun aldar- innar þótt þeim hafi fækkað síð- ustu fimm árin. Þessar konur hafa verið kallaðar „Svörtu ekkjurnar“ vegna þess að margar þeirra misstu eiginmann eða nána ættingja í hernaðar- aðgerðum Rússa í Tsjetsjeníu. Sprengjuárásir „Svörtu ekkn- anna“ hafa kostað alls um 185 manns lífið í Rússlandi, m.a. sprengjuárásir á bækistöðvar sér- sveitarmanna árið 2002 og rokk- tónleika í Moskvu 2003. Nítján konur, með sprengjuefni innanklæða, tóku einnig þátt í gíslatökunni í Dubrovka-leikhúsinu í Moskvu árið 2002 þegar 850 manns var haldið í gíslingu. Um 130 manns létu lífið er rússneskir sérsveitarmenn réðust inn í húsið. „Svörtu ekkjurnar“ snúnar aftur Róm. AFP. | Stærsta neðansjávareld- fjall Evrópu gæti sundrast „hvenær sem væri“ og hleypt af stað flóð- bylgju sem myndi sökkva strönd suðurhéraða Ítalíu, að sögn eld- fjallafræðingsins Enzo Boschi. Hann segir að Marsili-eldfjallið sé nú þegar útþanið af kviku, auk þess sem veggir þess séu viðkvæmir og geti fallið saman. „Þetta gæti þess vegna gerst á morgun,“ sagði Boschi, sem er for- seti Jarðeðlis- og eldfjalla- fræðistofnunarinnar (INGV) á Ítalíu. „Eldfjallið gæti gosið hve- nær sem væri,“ hafði dagblaðið Corriere della Sera eftir honum. Marsili-eldfjallið er um 3.000 metra hátt og á sjávarbotni um 150 kílómetra suðvestur af Napólí. Það hefur aldrei gosið á sögulegum tíma. Gæti gosið hvenær sem væri Ingibjorg Hanna Bjarnadottir, hönnuður Skólavörðustíg 12 Sími 578 6090 www.minja.is „Það er mikilvægt fyrir mig að hlutirnir sem ég hanna hafi mikið notagildi og að þeir snerti streng og veki barnið í okkur“ KRUMMI / HERÐATRÉ

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.