Morgunblaðið - 30.03.2010, Blaðsíða 19
Minningar 19
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 30. MARS 2010
✝ Ingileif Thorla-cius myndlist-
armaður fæddist á
Blönduósi 5. ágúst
1961. Hún lést 22.
mars síðastliðinn.
Foreldrar hennar
eru Ásdís Krist-
insdóttir, fyrrver-
andi kennari við
Skóla Ísaks Jóns-
sonar (f. 1939), og
Kristján Thorlacius,
áfangastjóri við Fjöl-
brautaskólann við
Ármúla (f. 1941). Ás-
dís er dóttir Kristins Magn-
ússonar verslunarmanns og bónda
á Kleifum við Blönduós (1897-
1979) og Ingileifar Sæmunds-
dóttur húsfreyju (1902-1992).
Kristján er sonur Sigurðar
Thorlacius skólastjóra Austurbæj-
arskólans (1900-1945) og Áslaug-
ar Thorlacius fyrrverandi ritara á
Þjóðskjalasafni (f. 1911) sem lifir
sonardóttur sína.
Dóttir Ingileifar, Ásdís Thorlac-
ius Óladóttir, menntaskólanemi,
fæddist 21. október 1993. Faðir
hennar er Óli Jón Jónsson, upp-
hún við framhaldsnám í Jan van
Eyck Academie, Maastricht, Hol-
landi. Hún lauk kennslurétt-
indanámi við Listaháskóla Íslands
2004 og stundaði eftir það nám í
menningar- og menntastjórnun
við Háskólann á Bifröst. Eftir
heimkomuna frá Hollandi vann
hún á vinnustofu sinni. Hún hlaut
hálfs árs listamannalaun árið
1989 en sá sér að öðru leyti far-
borða með öðrum störfum. Hún
var stundakennari við Myndlista-
og handíðaskólann 1991-1999.
Hún vann í menntamálaráðuneyt-
inu 1991-3 og við fræðsludeild
Listasafns Reykjavíkur 1997-2003.
Haustið 2004 fór hún sem kennari
að Ljósafossskóla. Árið 2005-6 var
hún framkvæmdastjóri nýstofnaðs
Textílseturs á Blönduósi. Hún sat
um skeið í stjórnum Nýlistasafns-
ins í Reykjavík og Félags um
Listaháskóla og var í fulltrúaráði
Sambands íslenskra myndlist-
armanna. Hún söng með Kór
Menntaskólans við Hamrahlíð og
Hamrahlíðarkórnum í fjöldamörg
ár og starfaði af krafti með Stúd-
entaleikhúsinu snemma á 9. ára-
tugnum. Hún hélt fimm einkasýn-
ingar og tók þátt í tíu sam-
sýningum, heima og erlendis.
Ingileif verður jarðsungin frá
Dómkirkjunni í dag, 30. mars
2010, og hefst athöfnin kl. 15.
lýsingafulltrúi Rík-
isendurskoðunar (f.
1969). Systur Ingi-
leifar eru Áslaug,
myndlistarmaður og
kennari (f. 1963),
Sigrún, líffræðingur
(f. 1968), Solveig,
mannfræðingur (f.
1971), og Sigríður,
tónlistarmaður (f.
1982). Áslaug er gift
Finni Arnari Arn-
arsyni myndlist-
armanni, (f. 1965).
Þeirra börn eru Sal-
vör (f. 1989), í sambúð með Hen-
rik Linnet (f. 1978), Kristján (f.
1996), Hallgerður (f. 1998) og
Helga (f. 2000). Maður Sigrúnar
er Pálmi Jónasson, fréttamaður
(f. 1968). Börn þeirra eru Hera (f.
1989), Auður (f. 1997), Kristín (f.
2002) og Áslaug (f. 2006).
Ingileif gekk í Ísaksskóla og
Æfingaskólann og varð stúdent
frá MH 1981. Eftir árs nám í bók-
menntafræði við HÍ hóf hún nám
við Myndlista- og handíðaskóla Ís-
lands og útskrifaðist úr mál-
aradeild vorið 1986. 1986-8 var
„Ef einhver getur lifað af kjarn-
orkustríð er það Ingileif,“ sagði
ágætur kennari við MH á balli ný-
stúdenta vorið 1981. Ingileif var að
ljúka menntaskóla og ég man að ég
var hjartanlega sammála mannin-
um. Hún systir mín var klettur – svo
yfirveguð og skynsöm, góð, jákvæð
og einstaklega nægjusöm. Ingileif
var öðlingur og fagurkeri, greind og
skemmtileg. Hún var frábær mynd-
listarmaður, svo sjálfstæð, frumleg,
djúphugul, smekkvís og næm. Hún
var góður námsmaður og vann öll
störf sín af vandvirkni og áhuga. Ef
hún hefði notið góðrar heilsu er ég
ekki í vafa um að hún ætti nú að
baki farsælan feril sem myndlistar-
maður og langt og gott líf fyrir
höndum. En það verður ekki á allt
kosið. Fyrir 13 árum fékk Ingileif
heilablóðfall og greindist þá með
æxli í framheila. Það hafði lúrt undir
ennisblaðinu um óskilgreindan tíma
og var farið að skemma fyrir henni
löngu áður en nokkur vissi um tilvist
þess. Með því fyrsta sem æxlið eyði-
lagði var myndlistarferillinn. Hún
hélt samt ótrauð áfram lífinu og
tókst af miklum dugnaði á við krefj-
andi störf og nám. Hún flutti út á
land með Ásdísi sína og í heilt ár bjó
hún alein á ættaróðalinu á Blönduósi
þótt veikindin væru þá farin að há
henni mjög mikið. Ingileif var ein-
stök systir. Hún gætti okkar hinna
af þolinmæði og elskusemi og studdi
okkur skilyrðislaust, sama hvað við
tókum okkur fyrir hendur. Ég er
næst henni í röðinni og við tvær höf-
um verið meira og minna samferða
gegnum lífið. Við deildum herbergi í
foreldrahúsum, áttum flesta hluti
saman og gengum í sömu fötunum.
Við vorum saman í sveitinni, geng-
um í sömu skóla, vorum saman í
kórnum og í Stúdentaleikhúsinu,
leigðum saman, unnum á sömu
vinnustöðum og vorum um skeið
báðar í Hollandi. Alltaf var hún mér
svo endalaust góð og aldrei rak hún
mig frá sér þótt ég væri tveimur ár-
um yngri, ekki einu sinni á unglings-
árunum. Síðast vorum við saman í
kennaranámi. Það var skemmtileg-
ur vetur. Ekkert varð af kjarnorku-
stríðinu og vissulega varð Ingileif
ekki langlíf. En hún lifði samt heilu
ósköpin af, svo mikið mótlæti og svo
mikla erfiðleika að það hálfa væri
nóg. Allt til síðasta andvarps var
hún samt sterk og jákvæð. Hún
kvartaði ekki og aldrei heyrði ég
hana hallmæla æxlinu eða illum ör-
lögum. Það var reyndar ekki á dag-
skrá hjá henni að deyja heldur ætl-
aði hún að ná heilsu og fara heim til
Ásdísar. Hún fór síðast út á meðal
fólks í febrúar þegar opnuð var sýn-
ing á vatnslitamyndum á Kjarvals-
stöðum þar sem hún á þrjár myndir.
Það var ógleymanlegur dagur og
hún naut þess í botn að eiga gleði-
stund innan um kunningja og vini.
En hún er dáin, það er hin sárs-
aukafulla staðreynd. Nú verða
minningar að nægja. Í mínum leið-
umst við systur ýmist um á spari-
kjólum og sportsokkum eða baukum
saman í sólskini norður í Húna-
vatnssýslu. Það er bjart og hlýtt. Ég
er heppin að hafa átt hana að.
Fyrir hönd fjölskyldunnar þakka
ég öllu því góða fólki sem hjúkraði
henni síðasta árið, sérstaklega
starfsfólkinu á Grund sem hugsaði
svo fallega um hana undir lokin.
Áslaug Thorlacius.
Við kvöddum Ingileifu systur á
fallegum eftirmiðdegi við jafndægur
á vori, þegar náttúran fer að fara í
gang, farfuglarnir koma til landsins,
blómin springa út og sól hækkar á
lofti fyrir alvöru. Eldgos og brjálæði
úti fyrir borgarmörkum en í litlu
herbergi á dvalarheimilinu Grund
voru sungnir sálmar og sönglög frá
því á Hamrahlíðarkórsárunum og
upp úr Fjárlögunum hennar ömmu.
Það var magnþrungin stund og í
anda hennar, sem bíaði mig oft í
svefn hér áður fyrr.
Ingileif var náttúrusinni, stundaði
jóga og hugleiðslu, drakk og borðaði
lífrænt ræktað og pældi í blóð-
flokkamataræði. Hún lagði ætíð
mikla hugsun í það sem hún setti
fram hvort sem það var í formi
myndlistar, matargerðar eða ann-
ars. Allt sem hún tók sér fyrir hend-
ur var gert af mikilli gæsku og virð-
ingu.
Nú að henni genginni sakna ég
mest elskunnar og hlýjunnar sem
hana einkenndi þegar hún var frísk
og framtíðin blasti við. Það var sárt
að horfa á nákominn hverfa smám
saman inn í óhuggulegan heim heila-
meins sem nútíma læknavísindi
náðu ekki að lækna.
Öllum þeim sem sinntu henni í
veikindum sínum kann ég bestu
þakkir. Við sem eftir erum gætum
Ásdísar dóttur hennar og hlúum
hvert að öðru.
Solveig Thorlacius.
Við vorum lítil, við Kristján bróðir
minn, þegar við misstum föður okk-
ar og ein af mínum fyrstu minn-
ingum er um okkur tvö þar sem við
stöndum hlið við hlið við stofuglugg-
ann og bíðum í ofvæni eftir að
mamma komi heim úr mjólkurbúð-
inni sem var í næsta húsi. Við vorum
aldrei alveg viss um að hún kæmi
aftur.
Nú stendur hann bróðir minn aft-
ur við gluggann og í þetta sinn veit
hann að hún kemur ekki aftur –
fyrsta barnið hans – hún Ingileif.
Við hlið hans stendur nú stór og
samhent fjölskylda – Ásdís og dæt-
urnar fjórar – Áslaug, Sigrún, Sol-
veig, Sigríður, tengdasynirnir Finn-
ur og Pálmi, Ásdís yngri og öll hin
barnabörnin.
Þetta er búið að vera langt stríð
við erfiðan sjúkdóm þar sem vonin
um sigur var ekki björt. Eini sig-
urinn sem í boði var fólst í því að
fjölskyldan gerði Ingu lífið eins létt-
bært og í hennar valdi stóð. Þar var
ekkert sparað. Það vita allir sem til
þekktu. Þau gáfu henni allan sinn
tíma og alla sína krafta og fylgdu
henni eins langt áleiðis og hægt var.
Síðustu stundirnar voru þau öll hjá
henni og systurnar fjórar sungu fyr-
ir hana. Þau voru öll að syngja lagið
um Dagnýju þegar Inga sofnaði í
síðasta sinn. Lengra var ekki hægt
að fylgja henni og nú standa þau við
gluggann og kveðja.
Það er líka svo margt að þakka
fyrir á þessari kveðjustund. Hún
Ingileif var einstök manneskja og
sönn í öllu sem hún gerði. Það sést
vel í myndunum hennar. Fyrir ofan
rúmið mitt hangir vatnslitamynd
eftir Ingu, sem mér þykir afar vænt
um – vangamynd af barni sem er að
blása á ljósaperu. Þessi mynd segir
mér svo mikið um Ingu sjálfa og það
sem hún trúði á: Einfaldleikann og
galdurinn í listinni og kraftinn sem
er fólginn í barninu í okkur sjálfum.
Hugheilar samúðarkveðjur frá
mér og Ragnari, Guðrúnu og Helgu
til fjölskyldu Ingileifar, til Ásdísar
dóttur hennar, foreldra, systra og
mága.
Hallveig Thorlacius.
Ég man þegar ég sem barn var
einhversstaðar með móður minni og
hún var að tala við kunningjakonu
sína um það hve sameiginleg vin-
kona þeirra hefði reynst aldraðri og
blindri móður sinni vel. Og mér
fannst kunningjakonan tala um það
sem sjálfsagðan hlut og ekkert
aðdáunarvert því að, eins og hún
sagði um þessa blindu gömlu konu:
Hún hefur verið henni góð móðir.
Þetta rifjaðist upp fyrir mér þegar
ég á sl. menningarnótt í Reykjavík
rakst á þær frænkur mínar Ásdísi
yngri og Ingileif þar sem dóttirin ók
móður sinni í hjólastól og annaðist
hana af ástúð eins og móðir litla
dóttur. Hún hefur verið henni góð
móðir. Ég veit að Inga var Ásdísi
dóttur sinni góð móðir meðan heilsa
og kraftar leyfðu. Sjálf átti hún líka
móður sem reyndist henni aðdáan-
lega vel og það gerði hann Kristján
bróðir minn svo sannarlega líka. Nú
er erfiðri þrautagöngu lokið og sorg-
in ein eftir í hjörtunum. Ég á stórt
olíumálverk eftir Ingileif frænku
mína af háum hól þar sem stendur
lítill rauður kofi. Utan í hólnum er
bíll á ferð og af bílnum sjálfum verð-
ur ekki séð hvort hann er á leið upp
brekkuna eða niður. Ég hef alltaf
haldið að hann væri á leiðinni upp og
meira að segja stundum staðið mig
að því að gá hvort hann hefði ekki
mjakast aðeins áleiðis.
Ég sendi yndislega samhentri
fjölskyldu innilegar samúðarkveðjur
og henni Ingu frænku minni óska ég
velfarnaðar á ókunum leiðum.
Kristín R. Thorlacius.
Fyrir þrjátíu árum stóðum við á
sviði í Háskólabíói með vinum okkar
úr kór Menntaskólans við Hamra-
hlíð og fluttum Dafnis og Klói eftir
Maurice Ravel með Sinfóníuhljóm-
sveit Íslands. Stuttu seinna var
Hamrahlíðarkórinn stofnaður og
báðar vorum við stofnfélagar. Nú
flytur kórinn verkið aftur á sama
stað með nýju ungu fólki og börnum
sumra okkar. Þar stendur Ásdís þín,
tignarleg eins og móðirin. Tíminn
hefur liðið. Fimm systur og allar
fóru í kórinn. Thorlaciussystur vor-
uð þið kallaðar og á tímabili „frotte-
systurnar“ þegar þið fóruð að mæta
í velúrdressunum sem þið mæðgur
skiptust á að ganga í. Ásdís eldri var
nefnilega eins og ein af ykkur. Í
kórnum mynduðust vinabönd sem
aldrei hafa slitnað þótt landfræði-
legar fjarlægðir og amstur af ýms-
um toga hafi stundum orsakað að
langt gat orðið á milli vinkvenna-
funda. Tíminn var algerlega afstæð-
ur í því samhengi. Við sitjum á gólf-
inu í „ekta“ japönsku hóteli,
klæddar í sloppa í kímónóstíl,
dreypum á sake og finnst við gasa-
lega miklir heimsborgarar. Erum á
leið til Nagano til að taka þátt í Asía
Cantat-kóramóti. Öndum að okkur
framandi andrúmsloftinu og ræðum
allar þær merkilegu andstæður sem
birtast okkur á ferðalaginu um Jap-
an. Augað er glöggt og síðar áttir þú
eftir að leggja fyrir þig myndlist.
Innra augað ekki síður skarpt og þú
gast alltaf nálgast menn og málefni
frá einstökum sjónarhóli og sett í
frumlegt samhengi sem víkkaði
sjóndeildarhring þeirra sem á
hlustuðu. Elsku Ingileif. Takk fyrir
allar stundirnar. Guð blessi Ásdísi,
foreldra þína, systur og fjölskyldur
þeirra.
Sigurlaug Lövdahl (Silla).
Blessa, Guð, mín æviár,
unað, gleði, sorg og tár,
lát þau helgast helgum þér
himnadýrð svo veitist mér,
þegar loks mitt líf á enda, liðið er.
(Sigurbjörn Einarsson)
Allt liðið, seytlað burt, eins og
sandur í tímaglasi sem taldi vinkonu
mína frá lífinu eins og hún átti það
áður.
Söknuðurinn samofinn þakklæti
fyrir að hafa átt Ingileifu að vin-
konu. Blessun að hafa fengið að sjá
fegurð í þjáningunni. Myndin sem
ég geymi í hjarta af dánarbeði vin-
konu minnar er fagur vitnisburður
um einstaka fjölskyldu, sem bar
ávallt erfiðleikana með henni af
styrk. Umvöfðu Ingu með ást. Móð-
ur hennar sem annaðist Ingu af
nærgætni og ósérhlífni mánuðum
saman, föður, systur og dótturina
Ásdísi, augasteininn hennar mömmu
sinnar.
Ég kynntist Ingileifu seint á loka-
árinu í MHÍ og það hafði allt að gera
með hvaða leið ég fór í myndlistinni.
Inga hlustaði, skoðaði teikningarn-
ar, las það sem ég hafði verið að
skrifa, kom með uppbyggilega gagn-
rýni, skóf ekkert utan af göllum á
stirðlegum málverkunum og í stór-
skemmtilegum samtölum opnaðist
ný vídd. Hún var vel lesin, gædd
næmu fegurðarskyni, hæglát, af-
dráttarlaus í skoðunum, ákveðin, yf-
irlætislaus, gædd miklum gáfum
sem framkallaði yfirmáta feimni hjá
mér, en áreynslulaus kímni hennar
strauk þá feimni burt, hárfín blæ-
brigðin í húmornum og lágvær hlát-
urinn. Ég hugsa til þessa tíma með
mikilli hlýju. Hún var kennari af
guðs náð. Þegar prófessorinn minn í
Listaháskólanum Valand í Gauta-
borg bað mig um að benda á kenn-
ara sem hefði skipt sköpum í nám-
inu á Íslandi til þess að kenna við
skólann var valið auðvelt, Ingileif
kom og við áttum stórskemmtilegan
tíma með Sigurði Guðmundssyni
sem kenndi einnig við skólann.
Nokkrum árum seinna kom Inga
aftur út til að taka þátt í sýningunni
„Drawing Iceland“ nýstaðin upp
úr erfiðum veikindum. Teikningarn-
ar hennar voru fallegar, einlitar
vatnslitateikningar á pappír.
Að Inga vann í vatnslit átti eflaust
stóran þátt í því að ég fór að nota
vatnslit.
Í samtölum okkar var hagur Ás-
dísar, stoltsins hennar, henni ávallt
efst í huga.
Fegurðin í þjáningunni, áþreifan-
leg, eins og sagan af perlunni og
sárinu, þar sem perlan verður til af
sandkorni í skelinni, mótast í sárs-
auka. Eins er mein mannsins sem
breytist í innri fegurð. Þessi dæmi-
saga hefur komið í hugann þegar ég
hef fundið til með vinkonu minni og
dáðst að lífsviljanum og því hvernig
hún gladdist yfir litlu, sá hið já-
kvæða í erfiðum aðstæðum, höndlaði
tilveruna, möglunarlaust, gaf af sér
með uppörvun, kímni, sínum sér-
staka vinkli á tilveruna, skondnum
tilsvörum og ótrúlegu minni. Að
hafa átt áralanga vináttu hennar er
ómetanlegt. Vináttu sem fól í sér
trygglyndi, hlýju, stuðning í gleði og
sorg. Vinur sem hvarf ekki við erf-
iðleika og ásvinamissi í mínu lífi. Það
bar hún með mér. Þá gat ég talað,
grátið eða þagað og hún var hjá
mér.
Ég kveð vinkonu mína með djúp-
um söknuði og þakklæti og bið Guð
að styrkja Ásdísi dóttur hennar, for-
eldra, systur og fjölskyldur þeirra í
sorginni.
Blessuð sé minning Ingileifar
Thorlacius.
Harpa Árnadóttir.
Þín augu mild mér brosa
á myrkri stund
og minning þín rís hægt
úr tímans djúpi
sem hönd er strýkur mjúk
um föla kinn
þín minning björt.
(Ingibjörg Haraldsdóttir)
Vorið nálgast en án þín. Þú hefur
kvatt eftir harðindavetur lífs þíns.
Hin sitjum hér eftir með
óskammtaðan óræðan tíma – en líka
minningar um þig sem ylja. Við
kynntumst fyrir um 20 árum í
myndlistarheiminum. Myndlist þín
situr á sjónhimnunni – afmörkuð,
sterk og sérkennileg. Upp í hugann
kemur málverkasýning sem þú hélst
í Nýlistasafninu fyrir mörgum ár-
um. Hér voru málverk engum öðr-
um lík. Hvítir flekar á hvítum hrjúf-
um veggjum salarins með
litsterkum einföldum formum, sem
voru þanin að ystu brún flatarins.
Þetta voru skrýtin verk og maður
velti fyrir sér hvaða ferðalag væri
hér í gangi. Kannski voru hér verk á
þeirri ferð sem aldrei tekur enda,
verk sem vekja spurn, prenta sig inn
í hugann og halda áfram að fram-
kallast. Önnur hliðin á þér eru síðan
vatnslitaverkin. Hér náði leit þín að
endimörkum tærleikans, stundum
eins og ekki neitt, bara flæði, engin
fyrirstaða, stundum með fígúratívu
ívafi hversdagslegra hluta, eins og
t.d. vatnskrana, þar sem nánast er
hægt að heyra vatnið fossa úr kran-
anum. Verk þín eru framúrstefnu-
leg, þú forðaðist klisjur og braust
hefðir. Þau eru eins og þú sjálf, af-
dráttarlaus og dularfull í senn.
Fyrrum þegar Vatnsstígurinn var
og hét, sem við báðar tengdumst
sterkum böndum, leist þú oft inn
eins og fleiri félagar, svona uppúr
þurru, þáðir kaffi og hafðir nægan
tíma til að spjalla. Úr fjarlægð hef
ég fylgst með þegar þú hefur brotið
blað í lífi þínu, tekið að þér ný verk-
efni við kennslu á Ljósafossi og
framkvæmdastjórastörf við
Kvennaskólann á Blönduósi samtím-
is námi á Bifröst. Mér fannst þetta
brölt ólíkt þér en nauðsyn brýtur
lög. Síðast og aðeins of seint sá ég
þig þar sem þú hvíldir í sólríkri
stofu, umvafin fallegri umgjörð
verka og ljósmynda af ástvinum og
augasteininum þínum Ásdísi, sem
greinilega er þín eftirmynd, björt og
sterk. Megi fagurfræðilegur styrkur
þinn verða hennar leiðarljós. Hugg-
un harmi gegn er vitundin um að þú
varst vafin hlýju og alúð þinnar stór-
brotnu fjölskyldu á þrautagöngunni.
Megi sorgir hennar sefast og
blessuð sólin, sem elskar allt, sigra.
Ragnheiður Ragnarsdóttir.
Ingileif Thorlacius